Tổng thống Mỹ Doanld Trump bất ngờ rút Mỹ khỏi Hiệp ước Thương mại Vũ khí của Liên Hợp Quốc. Nguyên nhân nào mà ông lại có quyết định như vậy? Liên Hợp Quốc cũng đang rất lo lắng về việc này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ yêu cầu Thượng viện dừng quá tŕnh phê chuẩn Hiệp ước Thương mại vũ khí quốc tế, được kư kết trong nhiệm kỳ tổng thống của Barack Obama.
Tổng thống D. Trump phát biểu tại cuộc họp của Hiệp hội súng quốc gia
"Hôm nay, tôi tự hào tuyên bố một bước lịch sử khác để bảo vệ chủ quyền của các bạn, được bảo đảm bằng bản tu chính thứ hai. Tài liệu này vi phạm quyền lập hiến của các bạn. Chính quyền của tôi sẽ không bao giờ phê chuẩn hiệp ước này", ông Trump nói hôm thứ Sáu 26/4 trong bài phát biểu tại cuộc họp thường niên của Hiệp hội súng quốc gia ở Indianapolis.
"Tôi chính thức tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ rút chữ kư khỏi hiệp ước tồi tệ, sai trái này. Liên Hiệp Quốc (LHQ) sẽ sớm nhận được thông báo rằng Hoa Kỳ từ chối", ông nhấn mạnh.
Ngay trên bục diễn thuyết, ông Trump đă kư lệnh yêu cầu Quốc hội dừng quá tŕnh phê chuẩn.
Được biết, Hiệp ước này là một công cụ ràng buộc về mặt pháp lư điều chỉnh hoạt động buôn bán vũ khí quốc tế. Phạm vi của nó bao gồm các loại vũ khí thông thường sau: xe tăng chiến đấu, xe chiến đấu bọc thép, hệ thống pháo cỡ ṇng lớn, máy bay chiến đấu, máy bay trực thăng, tàu chiến, tên lửa và bệ phóng tên lửa, vũ khí nhỏ và vũ khí hạng nhẹ.
Ư tưởng phát triển một công cụ quốc tế như vậy lần đầu tiên được đưa ra bởi Vương quốc Anh vào năm 2005. Vào tháng 4 năm 2013, tại một cuộc họp toàn thể của Đại hội đồng LHQ, một cuộc bỏ phiếu đă được thực hiện trên một dự thảo nghị quyết phê chuẩn văn bản của hiệp ước và công khai văn bản để kư vào ngày 3 tháng 6 năm 2013. Nghị quyết được thông qua với 154 phiếu thuận. 23 quốc gia, bao gồm Nga, Trung Quốc và Ấn Độ, đă bỏ phiếu trắng. Iran, CHDCND Triều Tiên và Syria đă bỏ phiếu chống.
LHQ lo ngại
Tổng thư kư LHQ António Guterres tỏ ra vô cùng quan ngại trước tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng Hoa Kỳ sẽ không bao giờ phê chuẩn Hiệp ước Thương mại vũ khí quốc tế, được kư kết dưới sự bảo trợ của LHQ.
Ông António Guterres lưu ư báo giới về tầm quan trọng cực kỳ của hiệp ước buôn bán vũ khí mà Hoa Kỳ vừa từ chối phê chuẩn.
"Hiệp ước Thương mại vũ khí quốc tế đặc biệt quan trọng ở thời điểm hiện tại khi chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng căng thẳng quốc tế và việc kho vũ khí ngày một được mở rộng và hiện đại hóa", ông António Guterres nói và lưu ư thêm rằng hiệp ước này "là công cụ toàn cầu duy nhất nhằm tăng tính minh bạch và trách nhiệm trong thương mại vũ khí quốc tế", đồng thời đây cũng là một thành tựu mang tính bước ngoặt trong nỗ lực đảm bảo trách nhiệm giải tŕnh trong chuyển giao vũ khí quốc tế, ông kết luận.