Tuyên bố mới về Đài Loan của Mỹ có thể khiến nhiều người bất ngờ. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhắc đến Đài Loan theo cách chưa từng có, động thái có thể leo thang căng thẳng với Trung Quốc.
Mỹ đã có những động thái ủng hộ Đài Loan mạnh mẽ hơn.
Theo tờ Bưu điện Hoa nam Buổi sáng (SCMP), từ mà Mỹ nhắc đến khi nói về Đài Loan có thể phá vỡ lập trường suốt hàng thập kỷ về việc tôn trọng chính sách Một Trung Quốc.
Trong tài liệu về chiến lược ở châu Á-Thái Bình Dương, Washington nhắc đến việc tăng cường quan hệ với Singapore, Đài Loan, New Zealand và Mongolia.
“Cả 4 ‘quốc gia’ này đều đóng góp vào sứ mệnh của Mỹ trên khắp thế giới và không ngừng thể hiện sự tôn trọng luật pháp quốc tế”, báo cáo viết, nhấn mạnh đây là các đối tác tin cậy, có đủ tiềm lực.
Bộ Quốc phòng Mỹ hiện chưa lên tiếng về những gì viết trong bản báo cáo dài 55 trang, rằng đó là thông điệp ngẫu nhiên hay cố ý. Hôm 6.6, quan chức Lầu Năm Góc một lần nữa nhắc đến việc Đài Loan ngày càng chịu sức ép không ngừng gia tăng từ Trung Quốc.
Trước đây, nếu có nhầm lẫn thì đó chỉ là từ các tuyên bố bằng miệng của quan chức Mỹ, chứ chưa hề được viết thành văn bản, theo SCMP.
Trong tuyên bố mới nhất, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về vấn đề châu Á-Thái Bình Dương, không nhắc đến từ “quốc gia”, khi nói về thỏa thuận bán vũ khí trị giá 2 tỉ USD cho Đài Loan.
Washington từ lâu đã cố gắng duy trì lập trường có từ thời hai nước bình thường hóa quan hệ, nhưng vẫn ủng hộ Đài Loan ở mức độ nhất định.
Mỹ trong quá khứ tránh dùng những từ có thể khiến Trung Quốc tức giận khi nhắc đến Đài Loan, bao gồm cả việc thành lập "viện nghiên cứu Mỹ" trên hòn đảo, được cho là đóng vai trò đóng vai trò giống như đại sứ quán.
Tháng trước, cuộc gặp của cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton và quan chức Đài Loan đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ của Trung Quốc.
“Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ nỗ lực nào nhằm tạo ra cái gọi là 'một Trung Quốc, một Đài Loan'. Lập trường của chúng tôi hết sức rõ ràng và không thay đổi”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói.
Giới phân tích cho rằng, có nhiều lý do để chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump xích lại gần hơn với Đài Loan. Đó là bởi Washington muốn cân bằng lại sức ép quân sự và ngoại giao mà Trung Quốc tạo ra với Đài Loan.
Tuy vậy, một số chuyên gia cũng cảnh báo Mỹ nên cân nhắc kỹ các hành động, tránh để căng thẳng bùng nổ thành xung đột quân sự.