Thủ tướng Nhật Bản đang có chuyến thăm Quốc gia Hồi giáo Iran. Ông muốn Nhật làm trung gian hòa giải My- Iran khi chiến tranh đang cận kề. Iran ra điều kiện đàm phán với Mỹ.
Iran sẽ đàm phán với Mỹ nếu Washington gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đang nhằm vào Tehran. Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã đưa ra tuyên bố trên trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đang ở thăm nước này với mong muốn thúc đẩy đàm phán giảm căng thẳng giữa Mỹ và Iran.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani (phải) trong cuộc gặp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Tehran ngày 12/6/2019. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong cuộc hội đàm dài hơn dự kiến (khoảng hai tiếng rưỡi), Thủ tướng Abe đã thúc đẩy Iran đàm phán với Mỹ nhằm giảm căng thẳng hiện tại. Tuy nhiên, Tổng thống nước chủ nhà Iran cho rằng “nước này sẽ mở con đường đàm phán với Mỹ, nếu Washington dỡ bỏ lệnh trừng phạt cấm xuất khẩu dầu mỏ”, đồng thời thông qua Thủ tướng Nhật Bản, muốn gửi tới Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu này. Hiện Washington để ngỏ cánh cửa đàm phán với Tehran.
Đối với thỏa thuận hạt nhân Iran P5+1, Thủ tướng Abe hy vọng Iran tiếp tục tuân thủ. Đáp lại, nhà lãnh đạo Tehran khẳng định mong muốn duy trì thỏa thuận này.
Tại cuộc họp báo chung sau hội đàm, Tổng thống Rouhani cho rằng “cuộc chiến kinh tế của Mỹ là nguyên nhân gây căng thẳng” tại khu vực thời gian qua. Trong khi đó, ông Abe khẳng định “vai trò mang tính xây dựng của Iran là không thể thiếu được” để tháo gỡ "ngòi nổ" căng thẳng. Ông đồng thời nhấn mạnh “dù bất cứ điều gì cũng cần phải tránh để xảy ra xung đột vũ trang. Sự thịnh vượng của thế giới không thể thiếu được hòa bình, ổn định tại khu vực Trung Đông."
Tổng thống Rouhni đã hoan nghênh nỗ lực của Nhật Bản trong việc giảm căng thẳng giữa Iran và Mỹ và khẳng định “Iran tuyệt đối không theo đuổi chiến tranh và không muốn chiến tranh với Mỹ”. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh sẽ đáp trả mạnh mẽ nếu nước này bị tấn công.
Về quan hệ kinh tế giữa hai bên, Thủ tướng Abe cho biết Nhật Bản sẽ tiếp tục quan tâm tới việc phát triển quan hệ kinh tế với Iran, bao gồm cả “hoạt động giao dịch dầu mỏ khi môi trường xung quanh Iran sẵn sàng”. Nhật Bản tiếp tục duy trì các hoạt động như hỗ trợ nhân đạo khẩn cấp, y tế… cho Iran. Nhà lãnh đạo Tehran cũng kêu Tokyo tăng cường đầu tư vào các cảng biển của Iran.
Kể từ cuộc hội đàm tại New York tháng 9/2018, đây là cuộc hội đàm thứ 8 giữa hai nhà lãnh đạo Iran và Nhật Bản. Dự kiến, Thủ tướng Abe sẽ gặp lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei.