Có thể Nhật Bản sẽ là nơi trung gian hòa giải vấn đề Iran - Mỹ. Gặp gỡ Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào ngày 12.6, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe cảnh báo nguy cơ xảy ra đụng độ ngoài ý muốn tại Trung Đông.
Hai nhà lãnh đạo Iran - Nhật Bản gặp nhau ngày 12.6
“Xung đột vũ trang cần phải bị ngăn chặn bằng mọi giá. Hòa bình, ổn định ở Trung Đông cần thiết không chỉ cho khu vực mà còn cho thịnh vượng chung toàn cầu. Không ai muốn chiến tranh cả. Chúng tôi muốn đóng vai trò tối đa trong xoa dịu căng thẳng. Đây là điều đưa tôi đến Iran”, Thủ tướng Abe phát biểu.
Chuyến thăm 2 ngày của ông Abe là lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Nhật Bản công du Iran kể từ năm 1979 đến nay.
Thủ tướng Abe không đề cập chuyện mua dầu, nhưng Tổng thống Rouhani cho biết: “Trong cuộc gặp giữa chúng tôi, ông Abe nói rằng Nhật rất muốn tiếp tục mua dầu từ Iran”.
Trước đó, hai nguồn tin quan chức Iran tiết lộ quốc gia Trung Đông này muốn nhờ Nhật đóng vai trò trung gian hòa giải giữa họ với Mỹ để nới lỏng lệnh trừng phạt về dầu mỏ.
Theo một trong hai nguồn tin: “Mỹ nên dỡ bỏ sự trừng phạt bất công, hoặc gia hạn miễn trừ, hoặc đình chỉ chúng”.
Là đồng minh Mỹ, đồng thời lại có quan hệ tốt với Iran, Nhật Bản đủ khả năng đóng vai trò trung gian hòa giải - Ảnh: Reuters
Khi tái áp đặt sự trừng phạt nhắm vào hoạt động xuất khẩu dầu của Iran vào tháng 11.2018, chính quyền Washington tạm miễn trừ cho 8 nhà nhập khẩu (Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ý, Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Đài Loan) trong thời gian tối đa 180 ngày.
Đến ngày 1.5.2019, miễn trừ chính thức hết hiệu lực do Mỹ không gia hạn.