VietBF - View Single Post - Thủy binh của ch�a Nguyễn đ� khiến ph�o hạm H� Lan thảm bại

PinaColada · **Release:** 12-23-2019 Reputation: 136765

C�ng ty Đ�ng Ấn H� Lan hồi đầu thế kỷ 17 nổi l�n như một thế lực hải qu�n đ�ng sợ h�ng đầu tại ch�u �. Nhưng họ đ� phải chịu thất bại thảm hại trong cuộc chạm tr�n với thủy binh của ch�a Nguyễn. Vậy thủy binh ch�a Nguyễn đ� đ�nh bại ph�o hạm H� Lan như thế n�o?

Ảnh minh họa

B�n cạnh người Bồ Đ�o Nha, từ đầu thế kỷ 17, C�ng ty Đ�ng Ấn H� Lan đ� nổi l�n như một thế lực h�ng mạnh trong c�ng cuộc khai th�c thuộc địa ch�u � của thực d�n phương T�y. Với những chiến hạm lớn được trang bị vũ kh� tối t�n v�o bậc nhất v�o thời bấy giờ, họ đ� chinh phục được v�ng quần đảo Indonesia v� trở th�nh nỗi sợ h�i của nhiều triều đại phong kiến trong khu vực.

Tuy vậy, trong một trận đ�nh với đội thủy binh ch�a Nguyễn, người H� Lan đ� phải chịu thất bại thảm hại.

Trận đ�nh n�y xảy ra trong bối cảnh của thời kỳ Trịnh � Nguyễn ph�n tranh, khi nước Việt bị chia cắt l�m hai phần, gồm Đ�ng Ngo�i (từ s�ng Gianh trở ra Bắc) do ch�a Trịnh kiểm so�t v� Đằng Trong (từ s�ng Gianh v�o Nam) dưới quyền ch�a Nguyễn.

Sau 3 lần đem đại binh v�o Nam đ�nh ch�a Nguyễn kh�ng th�nh, năm 1641, ch�a Trịnh Tr�ng đ� thương lượng với To�n quyền Đ�ng Ấn H� Lan tại Batavia (Jakarta ng�y nay) để mượn chiến hạm v� c�c tay s�ng đ�nh ch�a Nguyễn. Đổi lại, ch�a Trịnh sẽ tặng cho người H� Lan h�ng vạn lạng bạc c�ng lời hứa d�ng Quảng Nam cho họ cai trị v� bắt d�n Đ�ng Trong phải nộp cống cho To�n quyền Đ�ng Ấn H� Lan khi đ�nh bại được Đ�ng Trong.

Cơ hội mở rộng thuộc địa c�ng những m�u thuẫn từ trước với Đ�ng Trong khiến ph�a H� Lan nhanh ch�ng chấp thuận đề nghị của ch�a Trịnh.

Trong hai năm sau đ�, giữa qu�n của ch�a Nguyễn v� người H� Lan đ� c� nhiều cuộc đụng độ, nhưng chưa c� trận chiến quyết định n�o để thay đổi cục diện giằng co.

M�a h� năm 1643, theo y�u cầu của ch�a Trịnh, C�ng ty Đ�ng Ấn H� Lan ph�i thuyền trưởng Pieter Baek dẫn ba ph�o hạm lớn trang bị đầy đủ đến để hội qu�n với họ Trịnh tại s�ng Gianh (Quảng B�nh). Trong hải tr�nh của m�nh, hạm đội n�y đ� bị gi� thổi giạt v�o gần cảng Eo của Đ�ng Trong (Thuận An, Ph� Vang, Thừa Thi�n � Huế ng�y nay).

Biết tin, ch�a Nguyễn Ph�c Lan họp c�c tướng lĩnh Đ�ng Trong để b�n xem c� n�n đưa chiến thuyền ra đ�nh người H� Lan hay kh�ng. Thủy binh của ch�a Nguyễn thời ấy thuộc h�ng rất mạnh trong khu vực, nhưng tiếng tăm của chiến hạm Đ�ng Ấn H� Lan khiến kh�ng ai d�m tự tin sẽ chắc thắng.

Khi Nguyễn Ph�c Lan tham vấn một người H� Lan đang gi�p việc th� người n�y trả lời với th�i độ ki�u ngạo: �T�u H� Lan chỉ sợ m�nh lực v� qu�n đội của Ch�a trời th�i�. Ch�nh điều n�y khiến ch�a Nguyễn tức giận v� quyết định sẽ �dạy cho người H� Lan một b�i học�.

Ng�y 7/7/1643, đ�ch th�n ch�a Nguyễn Ph�c Lan v� Thế tử Nguyễn Ph�c Tần dẫn 50 thuyền tiến thẳng ra cảng Eo. Khi nh�n thấy đối phương, thủy binh Nguyễn lao thẳng v�o tấn c�ng.

D� một số thuyền bị tr�ng đạn, nhưng nhờ nhỏ, cơ động, c�ng số lượng vượt trội, đội thuyền ch�a Nguyễn nhanh ch�ng bao v�y ba chiến hạm H� Lan v� đ�nh ph� quyết liệt.

Chiến hạm lớn nhất của H� Lan mang t�n De Wijdeness do thuyền trưởng Pieter Baek chỉ huy đ� chống trả rất dữ dội nhưng kh�ng đủ sức ngăn cản sự c�ng ph� của thủy binh ch�a Nguyễn. Qu�n ch�a Nguyễn đ� �p s�t v� tr�n l�n boong t�u, bẻ b�nh l�i, chặt gẫy cột buồm khiến chiến hạm n�y bị t� liệt ho�n to�n.

Bị dồn v�o bước đường c�ng, thuyền trưởng con t�u H� Lan cho ch�m lửa đốt kho thuốc s�ng. Con t�u nổ tung khiến hầu hết 200 th�nh vi�n tr�n t�u, kể cả Baek thiệt mạng. Hai chiến hạm c�n lại cố tho�t v�ng v�y v� tăng hết tốc lực để bỏ chạy. Một chiếc trong số đ� đ�m v�o đ� ngầm v� ch�m xuống biển khi bị truy đuổi.

Thủy qu�n của ch�a Nguyễn đ� gi�nh chiến thắng. Hỏa lực mạnh mẽ của người H� Lan đ� khiến họ ch�m 7 thuyền v� mất 700-800 binh sĩ.

Trận đ�nh n�y l� lần đầu ti�n trong lịch sử thuỷ qu�n của người Việt chiến thắng trước một hạm đội ch�u �u. Đ�y cũng l� một sự tổn thương nặng nề đối với thanh thế đội thuyền h�ng mạnh của C�ng ty Đ�ng Ấn H� Lan.

Thất bại n�y khiến người H� Lan từ bỏ tham vọng mở rộng ảnh hưởng tại Việt Nam. Sau trận đ�nh, do e ngại thủy binh ch�a Nguyễn m� C�ng ty Đ�ng Ấn H� Lan kh�ng c�n d�m đưa t�u thuyền ra Đ�ng Trong.

Đến năm 1651, ch�a Nguyền v� người H� Lan đ� đạt được thỏa thuận bỏ qua những tranh chấp cũ để ph�t triển giao thương.

VietBF@ sưu tầm.