Vụ việc 3 công ty sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp (soda Na2CO3) để sản xuất nước mắm. Thực chất nếu chất này mà cho vào nước mắm, người dùng ăn phải sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ.
Mới đây, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phát hiện, tiêu hủy 48 tấn hóa chất công nghiệp (soda Na2CO3) tại 3 cơ sở sản xuất nước mắm.
Ông Nguyễn Văn Tiến - Chánh thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xác nhận cuộc thanh tra liên ngành được tiến hành giữa năm 2019. Theo đó, 3 đơn vị này sản xuất nguyên liệu nước mắm và dùng soda công nghiệp (Na2CO3) - hóa chất không được phép sử dụng trong sản xuất, chế biến thực phẩm.
3 công ty vi phạm là: Công ty TNHH MTV Điều Hương (địa chỉ: ấp Hòa Phú 1, thị trấn An Châu, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang); Công ty TNHH Chế biến thực phẩm Hòa Hiệp (số 47 Trần Phú, phường 4, TP. Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long); Công ty TTHH Thực phẩm Tấn Phát (địa chỉ: tổ 1, ấp Tân Đông, xã Tân Quới, huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long).
Ông Nguyễn Văn Tiến cho biết, các công ty này đã sử dụng dịch bột ngọt của Công ty Vedan VN hoặc dịch nước tôm, dịch bổi cá (nước đầu của việc ủ cá với muối) và soda Na2CO3 để sản xuất và chế biến nước mắm. Trong đó, dịch bột ngọt là phụ phẩm của quá trình sản xuất bột ngọt, có tính axít (độ pH 3 - 4) với giá thành rất rẻ, chỉ có 500 đồng/lít tính cả cước phí vận chuyển.
Vậy, nếu lỡ dùng nước mắm có chứa hóa chất tẩy rửa soda Na2CO3 thì người tiêu dùng đối diện với nguy cơ nào?
PGS - TS Trần Hồng Côn, giảng viên Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Hà Nội cho biết, sản xuất nước mắm từ cá tươi chượp muối, nếu dư thừa axit HCl thì sử dụng soda trung hòa để tạo thành muối. Tuy nhiên, soda ở đây phải là soda thực phẩm.
PGS Côn cho rằng không được phép dùng soda công nghiệp để trung hòa axit trong nước mắm bởi soda Na2CO3 chứa rất nhiều tạp chất, nhất là các kim loại nặng.
Nếu sử dụng lâu dài, các tồn dư của những kim loại nặng sẽ tích tụ lại trong cơ thể gây nên các bệnh mãn tính, ảnh hưởng lên gan, thận, thần kinh, đây cũng chính là yếu tố gây ung thư. Chính vì thế người ta nghiêm cấm sử dụng soda công nghiệp trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Ngoài ra, trong sản xuất xì dầu (nước tương), người ta còn dùng axít HCl để làm phân hủy đậu tương. Khi lượng axít dư thừa, sẽ sử dụng soda để trung hòa thành muối tạo ra vị mặn; lưu ý phải là soda thực phẩm.