14/1
Năm quốc gia có công dân thiệt mạng khi một máy bay hành khách bị Iran bắn hạ vào tuần trước sẽ gặp mặt tại London vào ngày 16/1 để thảo luận hành động pháp lư có thể (chống lại Iran), theo bộ trưởng Ukraine cho Reuters biết.
Phát biểu bên lề chuyến thăm chính thức tới Singapore hôm 13/1, ông Vadym Prystaiko cho biết các nước cũng sẽ thảo luận về bồi thường và việc điều tra đối với vụ việc này. Tất cả 176 người trên chuyến bay đă chết trong vụ tai nạn hôm 8/1, vài phút sau khi máy bay cất cánh từ sân bay Tehran.
Ông Prystaiko cho biết các gợi ư từ Iran rằng máy bay của Hàng không Quốc tế Ukraine đă bị bắn hạ khi nó bay gần một căn cứ quân sự nhạy cảm trong thời gian căng thẳng tăng cao là “chuyện vô lư”. Ông cho biết, Tehran đă đồng ư bàn giao chiếc hộp đen máy bay cho Kiev để điều tra.
“Chúng tôi đă thành lập nhóm các bộ trưởng ngoại giao từ các quốc gia có công dân thiệt mạng. Vào ngày 16/1, chúng tôi sẽ gặp trực tiếp tại London để thảo luận về các cách thức, bao gồm cả pháp lư, cách chúng tôi theo dơi vấn đề này, cách chúng tôi đang truy tố họ (Iran),” ông Prystaiko nói.
Ông cho biết năm quốc gia trên cũng bao gồm Canada – nơi có ít nhất 57 công dân trên chuyến bay bị bắn hạ – Thụy Điển, Afghanistan và một quốc gia thứ năm mà ông không nêu tên. Canada trước đây đă nói rằng bốn quốc gia này và Anh đă thành lập một nhóm phối hợp để hỗ trợ các gia đ́nh nạn nhân.
Người dân tuần hành ủng hộ các cuộc biểu t́nh chống chính phủ ở Iran bên ngoài Phố Downing Street ở London, Anh, hôm 13/1.
Nhiều người đi trên chuyến bay này là người Iran mang hai quốc tịch.
Sau nhiều ngày phủ nhận, Iran hôm 11/1 thừa nhận quân đội của họ đă bắn hạ chiếc máy bay trong một “sai lầm thảm khốc”. Ông Prystaiko cho biết Ukraine không được Iran thông báo rằng họ sẽ chịu trách nhiệm trước thông báo công khai đó.
Tehran nói rằng các lực lượng pḥng không của họ đă bắn nhầm lúc cảnh giới sau các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào các mục tiêu của Hoa Kỳ ở Iraq và chiếc máy bay này đă bị nhầm là một “mục tiêu thù địch” sau khi nó chuyển hướng đến một căn cứ quân sự nhạy cảm của lực lượng Vệ binh Cách mạng tinh nhuệ gần Tehran.
Ông Prystaiko cho biết tất cả những ai liên quan đều phải bị quy trách nhiệm.
“Những ǵ chúng tôi không muốn là một người như người lính, ở cấp rất thấp, bị chỉ ra và bị cho rằng đó là người đă nhấn nút... Đây là trách nhiệm của chính phủ Iran,” ông Prystaiko nói bằng tiếng Anh.
“Chúng tôi phải t́m ra ai đă ra lệnh, ai đă ấn nút. Tất cả mọi thứ... tất cả những người này nên bị trừng phạt.”
Ông Prystaiko nói thêm rằng các nhà điều tra Ukraine – mà nhiều người trong số họ có liên quan tới vụ một chiếc máy bay của Malaysia bị phe ly khai do Nga hậu thuẫn bắn hạ trên lănh thổ phía đông Ukraine vào năm 2014 – nên đóng vai tṛ trung tâm trong cuộc điều tra.