Liên tiếp hai chiến hạm thuộc Hạm đội 7 của hải quân Mỹ áp sát hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trong các hoạt động tự do hàng hải, và đă thực hiện nhiệm vụ đảm bảo tự do hàng hải gần quần đảo Hoàng Sa, và không gặp trở ngại ǵ từ Trung Quốc, trong khi đó phát ngôn viên Chiến khu miền Nam Trung Quốc, Lư Hoa Mẫn, nói lực lượng này đang theo dơi một tàu chiến Mỹ áp sát quần đảo Hoàng Sa.
Vị quan chức này xác nhận với USNI News rằng tàu khu trục USS Barry (DDG-52) đă tiến hành hoạt động tự do hàng hải (FONOP) trong vùng lân cận chuỗi đảo ngoài khơi Việt Nam.
Các hoạt động trước đây ở vùng biển gần Hoàng Sa - quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam đang bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp - đă thách thức yêu sách của Bắc Kinh trên vùng biển này, vốn trái với luật pháp quốc tế.
Quân đội Trung Quốc nói trên mạng xă hội rằng họ điều tàu và máy bay theo sát, nhận dạng và "trục xuất" một tàu chiến Mỹ khỏi chuỗi đảo Hoàng Sa vào hôm 28/4.
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ nói với USNI News, trang tin của Học viện Hải quân Mỹ, rằng hoạt động FONOP của tàu khu trục USS Barry diễn ra theo kế hoạch mà không gặp bất kỳ sự cố nào thiếu an toàn hoặc thiếu chuyên nghiệp từ máy bay hoặc tàu chiến Trung Quốc.
Tàu khu trục USS Barry trong vùng biển gần quần đảo Hoàng Sa. Ảnh: Getty.
Tàu khu trục USS Barry, đóng quân tại Nhật Bản, từng 2 lần thực hiện nhiệm vụ tự do hàng hải qua eo biển Đài Loan trong tháng 4. Lần đầu vào ngày 10/4, ở thời điểm đó, không quân Trung Quốc đă tiến hành cuộc tập trận vào ban đêm ở phía tây nam đảo Đài Loan.
Lần gần nhất vào ngày 22/4, một ngày sau đó, nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh cũng đi qua eo biển Đài Loan để tiến vào tây Thái B́nh Dương.
Hải quân Mỹ đang tăng sự hiện diện ở Biển Đông với 3 tàu chiến, trong khi USS Barry hoạt động gần quần đảo Hoàng Sa, tuần dương hạm USS Bunker Hill và tàu đổ bộ tấn công USS America đang hoạt động ngoài khơi Malaysia.
Thông tin về hoạt động FONOP của tàu USS Barry xuất hiện sau khi Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 18/4 lên tiếng bày tỏ quan ngại trước thông tin về "những hành động khiêu khích liên tiếp của Trung Quốc nhắm đến hoạt động phát triển dầu và khí đốt xa bờ".
Tuyên bố được đưa ra giữa thời điểm tàu thăm ḍ Hải Dương Địa chất 8 (HD-8) của Trung Quốc hiện diện trong vùng biển gần Malaysia.
Bộ Ngoại giao Mỹ lên án các hành động của Trung Quốc đă đe dọa an ninh năng lượng khu vực, đồng thời yêu cầu Trung Quốc "chấm dứt kiểu hành xử bắt nạt".