Hôm qua, 18/05/2020, trong ngày đầu tiên của hội nghị, đă có hơn 120 quốc gia kư tên vào dự thảo một nghị quyết yêu cầu « điều tra độc lập » về đại dịch Vũ Hán, do đại dịch này, bùng lên từ Vũ Hán, Trung Quốc, gần như là chủ đề duy nhất của đại hội đồng thường niên của Tổ Chức Y Tế Thế Giới năm 2020.
Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), phát biểu tại cuộc họp đại hội đồng lần thứ 73, Genève, Thụy Sĩ, ngày 18/05/2020. VIA REUTERS - CHRISTOPHER BLACK/WHO
Dự thảo nghị quyết yêu cầu cộng đồng quốc tế tiến hành một cuộc điều tra « không thiên vị, độc lập và đầy đủ » về nguồn gốc của đại dịch Covid-19, về các phản ứng quốc tế đối với dịch bệnh. Theo nhiều nhà quan sát, tuy không bị chỉ đích danh, nhưng Bắc Kinh chắc chắn là một đối tượng hàng đầu của cuộc điều tra, nếu điều tra được cộng đồng quốc tế bật đèn xanh.
Các nước kư tên vào dự thảo nghị quyết thuộc tất cả các châu lục: các quốc gia Liên Hiệp Châu Âu, Nga, Úc, Nhật Bản, Canada, nhiều nước châu Phi… Theo Foreign Policy, nghị quyết sẽ phải được bỏ phiếu trong ngày hôm nay, 19/05. Nghị quyết sẽ được thông qua, nếu hội đủ 2/3 phiếu bầu, có nghĩa là 2/3 trong số 194 quốc gia thành viên của Tổ Chức Y Tế Thế Giới.
Mỹ đe dọa vĩnh viễn ngừng đóng góp cho WHO
Trong lúc đó, chính quyền Mỹ tiếp tục gia tăng áp lực lên Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO). Reuters cho hay, hôm qua, từ Nhà Trắng, tổng thống Trump ra tối hậu thư, đe dọa sẽ cắt bỏ vĩnh viễn các đóng góp của Hoa Kỳ cho WHO, nếu định chế này không tiến hành « cải thiện » cơ bản, Washington thậm chí sẽ xem xét việc rút ra khỏi định chế y tế của Liên Hiệp Quốc. Tổng thống Mỹ một lần nữa gọi WHO là « con rối trong tay Trung Quốc ».
Bắc Kinh đáp trả ngay tức khắc. Hôm nay, 19/05, người phát ngôn của bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên (Zhao Lijian) đă kêu gọi Washington nên « ngừng đổ lỗi cho Trung Quốc » và tập trung vào việc xử lư dịch bệnh, đang hoành hành tại chính nước Mỹ. Theo Trung Quốc, chính quyền Trump chỉ lấy cớ lên án Bắc Kinh để « thoái thác các nghĩa vụ » đối với Tổ Chức Y Tế Thế Giới.
Từ Genève, thông tín viên Jérémy Lanche cho biết thêm về ngày đầu tiên của hội nghị toàn thể thường niên của Tổ Chức Y Tế Thế Giới :
« Thách thức đầu tiên của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, trong hội nghị này, không phải là về mặt chính trị, mà là về mặt kỹ thuật. Làm thế nào tổ chức được một cuộc họp đại hội đồng từ xa, với 194 thành viên qua cầu truyền h́nh. Có thể là đă có nhiều trục trặc về kết nối, nhưng rốt cuộc tất cả mọi người hoặc gần như vậy đă phát biểu ư kiến. Trong số những người phát biểu đầu tiên có chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. Nguyên thủ Trung Quốc cam đoan là Bắc Kinh hoàn toàn minh bạch trong cuộc khủng hoảng này.
Ngay sau đó, bộ trưởng Y Tế Mỹ Alex Azar đă bác bỏ tuyên bố của chủ tịch Trung Quốc. Ông nói: ‘‘Ít nhất đă có một quốc gia thành viên không đếm xỉa ǵ đến nghĩa vụ minh bạch, và đă cố t́nh che giấu dịch bệnh. Các hậu quả đối với toàn thế giới thật là kinh khủng. Điều này không bao giờ được phép tái diễn’’.
Nếu như nhiều nước chia sẻ quan điểm hoài nghi của Hoa Kỳ, th́ ít có người sẵn sàng đi theo Washington trong chiến lược đối đầu với Bắc Kinh và Tổ Chức Y Tế Thế Giới. Hơn nữa, trong lúc mà Bắc Kinh tham gia vào các kêu gọi để một loại vac-xin trở thành tài sản chung của thế giới. Có nghĩa là có thể đến được với tất cả mọi người. Hiện tại một văn bản liên quan đến chủ đề này đang c̣n đợi được thảo luận. Văn bản này cũng yêu cầu đánh giá về cách thức mà Tổ Chức Y Tế Thế Giới quản lư cuộc khủng hoảng này. Lănh đạo WHO nhắc lại là việc đánh giá này sẽ chỉ diễn ra sau khi đại dịch chấm dứt ».