Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ ra rất tức giận về việc Ethiopia xây đập khổng lồ trên sông Nile và gợi ư rằng Ai Cập có thể phá hủy công tŕnh này.
"Đó là t́nh huống rất nguy hiểm v́ Ai Cập sẽ không thể sống theo cách đó", Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên tại Pḥng Bầu dục hôm 23/10 trong buổi lễ đánh dấu thỏa thuận b́nh thường hóa quan hệ mang tính đột phá giữa Israel và Sudan.
"Họ sẽ làm nổ tung con đập. Tôi đă nói về việc này và tôi đă nói rơ rằng họ sẽ cho nổ tung con đập đó. Họ phải làm điều ǵ đó", Trump nói thêm, đề cập Đập Đại Phục hưng của Ethiopia, con đập lớn nhất châu Phi.
Ethiopia cho hay dự án trị giá 4 tỷ USD là không thể thiếu đối với nhu cầu phát triển và điện khí hóa của nước này, bày tỏ hy vọng công tŕnh sẽ bắt đầu hoạt động đầu năm 2021. Ai Cập, quốc gia phụ thuộc 97% nước sông Nile để tưới tiêu và sinh hoạt, phản đối công tŕnh này.
Nước chảy qua đập Đại Phục Hưng ở Ethiopia trong quá tŕnh xây dựng trên sông Nile tháng 9/2019. Ảnh: Reuters.
Chính quyền Sudan cũng cho rằng con đập có thể đe dọa sự an toàn của khoảng 20 triệu người dân Sudan sống ở hạ lưu và phá hủy hệ thống nông nghiệp dựa vào nguồn nước lũ của Sudan, nếu không được xây dựng và vận hành chính xác.
"Đáng lẽ họ phải dừng nó lại từ lâu, trước khi bắt đầu", Trump nói thêm, đồng thời bày tỏ lấy làm tiếc v́ Ai Cập rơi vào t́nh trạng hỗn loạn khi dự án khởi công năm 2011.
Trump, đồng minh thân cận của vị tướng vừa trở thành Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi, đă đồng ư đóng vai tṛ trung gian đàm phán về con đập theo đề nghị của Cairo, với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin dẫn đầu các cuộc đàm phán.
Bộ Ngoại giao Mỹ hồi tháng 9 cho biết họ đă đ́nh chỉ một phần viện trợ tài chính cho Ethiopia, với lư do đàm phán thiếu tiến bộ và Ethiopia "đơn phương quyết định" bắt đầu đưa nước vào hồ chứa của con đập dù không đạt thỏa thuận với các quốc gia hạ nguồn là Ai Cập và Sudan.
"Tôi đă có thỏa thuận cho họ và sau đó không may Ethiopia phá vỡ thỏa thuận, điều mà lẽ ra họ không nên làm. Đó là một sai lầm lớn", Trump nói. "Họ sẽ không bao giờ nh́n thấy số tiền đó trừ khi họ tuân thủ thỏa thuận".
Văn pḥng Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed hôm nay ra tuyên bố nói rằng Ethiopia đang nỗ lực giải quyết các vấn đề tồn đọng với Sudan và Ai Cập.
"Tuy nhiên, thi thoảng các tuyên bố mang tính đe dọa hiếu chiến để buộc Ethiopia phải khuất phục trước các điều khoản bất công vẫn c̣n rất nhiều. Ethiopia sẽ không nao núng dưới bất kỳ h́nh thức gây hấn nào", tuyên bố nêu, song không đề cập cụ thể đến ai.
VietBF@sưu tập