Hạm đội mới của Mỹ tập trung vào Ấn Độ Dương có thể là ḥn đá tảng với tham vọng của Trung Quốc trong khu vực trên tuyến hàng hải chiến lược, có thể tạo ảnh hưởng tới lợi ích ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực v́ hạm đội này sẽ kiểm soát các tuyến thương mại quan trọng
Hải quân Mỹ đề xuất thành lập hạm đội mới
Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP - Hồng Kông) dẫn lời một nhà phân tích quân sự nhận định, hạm đội mới của Hải quân Mỹ được đề xuất ở Ấn Độ - Thái B́nh Dương có thể tạo ảnh hưởng tới lợi ích ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực v́ hạm đội này sẽ kiểm soát các tuyến thương mại quan trọng
Bộ trưởng Hải quân Mỹ Kenneth Braithwaite nói rằng, ông đang t́m cách thành lập Hạm đội 1 mới "ở ngă tư giữa Ấn Độ Dương và Thái B́nh Dương".
Động thái này diễn ra trước thềm Mỹ, Ấn Độ, Úc và Nhật Bản tổ chức giai đoạn hai của cuộc tập trận hải quân ở biển Bắc Ả Rập, được coi là một phần của sáng kiến khu vực nhằm đối phó với tham vọng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ - Thái B́nh Dương.
"Chúng ta không thể chỉ dựa vào Hạm đội 7 ở Nhật Bản. Chúng ta phải hướng tới các đồng minh và đối tác khác như Singapore, như Ấn Độ, và đặt một hạm đội ở nơi phù hợp nếu có xung đột xảy", ông Braithwaite phát biểu.
Braithwaite cho biết ông chưa thảo luận về kế hoạch này với quyền Bộ trưởng Quốc pḥng Christopher Miller, nhưng đă thảo luận với cựu Bộ trưởng Mark Esper, người bị Tổng thống Donald Trump sa thải tuần trước.
Kenneth Braithwaite cho biết ông chưa thảo luận về kế hoạch này với tân quyền Bộ trưởng Quốc pḥng. Ảnh: Handout
Ấn Độ Dương là một mắt xích quan trọng trong các tuyến thương mại toàn cầu, với 80% thương mại đường biển đi qua khu vực này. 80% lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc đi qua eo biển Malacca, điểm bận rộn nhất Ấn Độ Dương, theo một phân tích của Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator (Đức).
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Song Zhongping cho biết, hạm đội mới của Mỹ tập trung vào Ấn Độ Dương có thể là ḥn đá tảng đối với tham vọng của Trung Quốc trong khu vực.
Ông nói: "Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào Ấn Độ Dương hơn là Tây Thái B́nh Dương. Việc Mỹ thành lập một hạm đội hải quân ở đó sẽ giống như chặn họng Trung Quốc - nó có thể tác động mạnh mẽ đến lợi ích phát triển của Trung Quốc về chuỗi cung ứng năng lượng và đầu tư vào các dự án Vành đai và Con đường".
Sáng kiến Vành đai và Con đường là một kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng rộng lớn nhằm kết nối Trung Quốc với châu Á, châu Phi, châu Âu và các khu vực xa hơn thế nữa.
Theo sáng kiến này, Trung Quốc đă bắt tay với các nước Ấn Độ Dương, bao gồm Pakistan để xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng như đường cao tốc và bến cảng, trong một nỗ lực nhằm tiếp cận nhanh hơn với châu Âu và châu Phi.
Ví dụ cảng Gwadar của Pakistan, do một tập đoàn Trung Quốc xây dựng và quản lư, có vị trí chiến lược gần eo biển Hormuz, nằm trên tuyến vận chuyển dầu mỏ quan trọng nhất thế giới.
Thách thức không nhỏ
Timothy Heath, nhà phân tích nghiên cứu quốc pḥng cấp cao của Tập đoàn Rand (Mỹ), cho biết Mỹ có thể dễ dàng thành lập hạm đội mới, nhưng việc xây dựng nó có thể lại là một thách thức.
"Hạm đội hải quân Mỹ đă bị thu hẹp đáng kể theo thời gian và phải đối mặt với những thách thức trong việc đáp ứng các nhiệm vụ đương thời. Nhiều khả năng, hạm đội mới có thể sẽ hoạt động với một số lượng nhỏ tàu, ít nhất là trong gia đoạn ban đầu", ông nói.
Charlie Lyons Jones, một nhà nghiên cứu tại Viện Chính sách Chiến lược Úc, cho biết động thái này có khả năng sẽ được các đồng minh của Mỹ như Úc, nước có thể sẵn sàng mở thêm một căn cứ hải quân của Mỹ, hoan nghênh..
"Nhưng cũng có những lo ngại rằng việc thành lập Hạm đội 1 đóng tại Ấn Độ Dương hơi phức tạp và được đề xuất mà chưa tham vấn kỹ lưỡng với các đồng minh," ông này nói.
"Hơn nữa, sẽ tốt hơn khi hải quân Mỹ mua thêm tàu và tăng trọng tải trước khi thành lập một hạm đội dành riêng cho Ấn Độ Dương, v́ Hạm đội 7 của Mỹ hiện đang bị kéo giăn", ông nói thêm.
Hạm đội 7 đang đồn trú ở Yokosuka ở Nhật Bản, hoạt động trên một khu vực lớn 48 triệu dặm vuông, kéo dài từ Đường đổi ngày quốc tế ở giữa Thái B́nh Dương đến biên giới Ấn Độ-Pakistan ở Ấn Độ Dương. Hạm đội 5, có căn cứ ở Bahrain, bao quát khu vực Trung Đông và Tây Ấn Độ Dương.
Mỹ đă tăng cường sự hiện diện ở Ấn Độ Dương kể từ khi Tổng thống Donald Trump đưa ra chiến lược Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương vào năm 2017. Ông Trump cũng hồi sinh nhóm an ninh Quad vào năm đó, thúc đẩy quan hệ chặt chẽ hơn với các thành viên khác như Nhật Bản, Úc và Ấn Độ, thông qua các cuộc tập trận quân sự. .
Nhưng theo Jones, nhóm này thiên về "hợp tác pḥng thủ".
Ông nói: "[Quad] chỉ t́m cách bảo đảm một Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương mở cửa tự do với thương mại quốc tế. Do đó, nhóm không t́m cách 'đi đầu' trong việc đối phó với Trung Quốc nếu có xảy ra xung đột quân sự giữa Trung Quốc và Mỹ, mà t́m cách ngăn chặn một cuộc xung đột xảy ra ngay từ đầu".