Các nhà nghiên cứu tại Đại học Thanh Hoa của Trung Quốc đă đưa ra một biện pháp "ép mưa" khá mới, đó là dùng sóng hạ âm nhưng hứng chỉ trích v́ gây hại tới môi trường.
Cao nguyên Tây Tạng. Ảnh: Shutter Stock
Trong một thí nghiệm điều khiển thời tiết được thực hiện trên cao nguyên Tây Tạng năm 2020, các nhà nghiên cứu của đại học Thanh Hoa cho biết đă ghi nhận được lượng mưa tăng lên 17% sau khi sử dụng một chiếc loa khổng lồ phát ra hạ âm hướng lên trời.
"Tổng lượng hơi nước trong khí quyển hàng năm ở Trung Quốc là khoảng 20 ngh́n tỷ tấn. Nhưng chỉ 20% trong số này giúp tạo ra mưa tự nhiên. Tỷ lệ chuyển đổi từ hơi nước sang mưa ở khu vực phía tây thậm chí c̣n nhỏ hơn 20%", nhóm nghiên cứu của giáo sư Wang Guangqian, thuộc Đại học Thanh Hoa, chia sẻ.
Năng lượng âm thanh có thể đă thay đổi cấu trúc vật lư của mây, nhưng nguyên nhân của việc "ép mưa" bằng âm thanh này vẫn cần điều tra thêm, theo nhận định của các nhà nghiên cứu trong bài báo được xuất bản trên tạp chí Scientia Sinica Technologica tuần trước.
Không giống các công nghệ "tạo ra mưa" khác, phương pháp tạo mưa bằng âm thanh không gây ra ô nhiễm hóa học và không cần phải phóng "các phương tiện như máy bay hay tên lửa lên không trung". "Ngoài ra, phương pháp này c̣n có thể điều khiển từ xa với chi phí thấp", ông Wang nói.
Một số phương pháp "tạo mưa" ở Trung Quốc bị chỉ trích là gây hại tới môi trường. Ảnh minh họa: Getty
Thử nghiệm "tạo mưa" bằng âm thanh có thể sẽ "thêm dầu vào lửa" cho cuộc tranh luận dài hơi ở Trung Quốc về tính khả thi và tác động tới môi trường của các chương tŕnh tác động/kiểm soát thời tiết quy mô lớn.
Nhiều nhà phê b́nh cáo buộc giáo sư Wang, người đề xuất dự án Sky River đầy tranh căi - giúp tăng lượng mưa ở Tây Tạng bằng cách chặn không khí ẩm lưu thông trên cao nguyên, là đang làm hao tốn tiền thuế của nhân dân vào dự án không hữu ích.
Một số người khác nói rằng, ngay cả khi phương pháp "tạo mưa" bằng âm thanh hiệu quả, nó cũng gây "ô nhiễm tiếng ồn" cho người dân và động vật ở cao nguyên Tây Tạng.
Theo SCMP, chiếc loa khổng lồ của nhóm nghiên cứu được trang bị động cơ diesel, có khả năng nén hơn 30 mét khối không khí xuống khoảng 10 lần áp suất khí quyển ở mực nước biển. Sau đó, khí nén được sử dụng để "bắn" âm thanh vào các đám mây ở tần số 50 Hz, hầu hết tai người không thể cảm nhận được. Nhưng khi mức âm thanh lên tới 160 Decibel, nó tương đương với tiếng ồn của động cơ phản lực đang chạy ở tốc độ tối đa. Theo trang Cochlea, tai người sẽ bị ảnh hưởng xấu khi âm thanh có cường độ từ 85 Decibel trở lên.
Khi sóng âm chạm tới các đám mây, cách mặt đất khoảng 1.000 mét, cường độ âm thanh của chúng giảm chỉ c̣n 30 Decibel. Các tín hiệu radar cho thấy một lượng đáng kể giọt nước được h́nh thành sau khi âm thanh được bật.
Ông Wang và nhóm nghiên cứu cho rằng, sự gia tăng này được gây ra bởi sự dao động và hợp nhất các giọt nhỏ tạo thành giọt lớn hơn, gây mưa.
Trong thử nghiệm, lượng mưa ở khu vực trong phạm vi thiết bị âm thanh hoạt động (bán kính 500 mét từ loa) cao hơn 11-17% so với khu vực bên ngoài.
Dù có kết quả khá tích cực, nhưng một nhà nghiên cứu giấu tên từ Viện Vật lư khí quyển thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc ở Bắc Kinh, cho biết, thí nghiệm kéo dài 2 giờ của nhóm ông Wang cần phải lặp đi lặp lại nhiều lần để thu thập thêm dữ liệu.
Từ lâu đă có suy đoán rằng lượng mưa có thể liên quan tới âm thanh nhưng nhà nghiên cứu giấu tên cho biết, không có cơ sở vật lư nào ủng hộ ư tưởng này. "Chủ đề này vẫn mang tính chất huyền thoại nhiều hơn là khoa học". ông Wang và nhóm của ḿnh chưa đưa ra b́nh luận về nhận định của đồng nghiệp giấu tên.
*VietBF@sưu tập