Dự luật Thuế Siêu giàu do các nghị sĩ Dân chủ đề xuất có thể khiến tỷ phú Jeff Bezos phải nộp cho chính phủ Mỹ 5,7 tỷ USD tiền thuế năm 2020.
Một nhóm nghị sĩ Dân chủ ở Thượng viện và Hạ viện cùng thượng nghị sĩ độc lập Bernie Sanders hôm 1/3 đề xuất Đạo luật Thuế Siêu giàu, áp thuế đối với những tỷ phú giàu nhất nước Mỹ nhằm giúp ngân sách liên bang tăng thêm hàng nghìn tỷ USD và thu hẹp khoảng cách giàu nghèo đang tăng lên trong thời gian đại dịch.
Dự luật đề xuất thu thuế thường niên 2% với những người sở hữu tài sản trên 50 triệu USD và 3% với người có trên 1 tỷ USD. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren cho hay khoản thuế này chỉ ảnh hưởng tới 100.000 gia đình giàu có nhất nước Mỹ và sẽ giúp ngân sách có thêm khoảng 3.000 tỷ USD trong 10 năm.
Tỷ phú Jeff Bezos trong một hội nghị tại Washington hồi tháng 3/2017. Ảnh: Reuters
Bà Warren cho hay số tiền này sẽ dành để chi trả cho chăm sóc trẻ em, nâng cao cơ sở hạ tầng giáo dục và đầu tư năng lượng sạch. Nó giống loại thuế mà Warren từng đề xuất trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, khi khẩu hiệu "hai xu" trở nên nổi tiếng trong những người ủng hộ sắc thuế này.
Warren thường nói rằng mức thuế đề xuất lên giới siêu giàu nên là 2% vì "với khối tài sản trên 50 triệu USD, cứ mỗi đôla chỉ bị đánh thuế hai xu". Thượng nghị sĩ lập luận rằng mức thuế này càng cấp thiết hơn trong cuộc khủng hoảng Covid-19, vì đại dịch đã bộc lộ và làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo ở nước Mỹ.
"Chúng tôi hiểu rõ mình đang làm gì. Đại dịch đã tạo ra nhiều tỷ phú hơn. Những người ở đỉnh siêu giàu thậm chí không bị ảnh hưởng một chút nào", Warren nói.
Những người chỉ trích cho rằng đề xuất thuế này là vi hiến và sẽ dễ dàng bị giới siêu giàu né tránh. Đa số các nước châu Âu đã bỏ thuế tài sản vì số tiền thu được thấp hơn dự kiến, bởi các tỷ phú có nhiều phương thức để né thuế.
"Bài học kinh nghiệm từ những quốc gia khác từng thu thuế người giàu là lời cảnh báo cho nước Mỹ rằng chớ nên áp dụng", Erica York, chuyên gia của Tổ chức Thuế, một cơ quan nghiên cứu bảo thủ về thuế, nói. "Thuế người giàu sẽ gây thách thức hành chính cực lớn và không rõ luật này có giúp Sở Thuế vụ (IRS) thu thuế hiệu quả hơn không, dù được đầu tư nhiều nguồn lực".
Dự luật đề xuất cấp 100 tỷ USD cho IRS để thực thi các biện pháp thu thuế quyết liệt hơn, cũng như cung cấp công nghệ mới giúp cơ quan này định giá các tài sản khó thẩm định như tác phẩm nghệ thuật hay bất động sản. Dự luật cũng đề xuất áp "thuế rời nước" 40% với những người muốn đổi quốc tịch để tránh thuế.
"Việc triển khai dễ dàng hơn so với chúng ta nghĩ", Warren nói. "Chúng tôi đã học được từ sai lầm của một số nước châu Âu. Đề xuất thuế này bao trùm mọi tài sản, không cần biết tài sản được lưu trữ trong kho hay trong bất động sản hoặc trường đua. Mọi loại tài sản đều được tính đến, vì vậy không có ích gì khi cố chuyển dịch tài sản. Ngoài ra, nó cũng bao trùm tài sản ở mọi địa điểm, dù là ở Mỹ hay đảo Cayman".
Theo tính toán của Viện nghiên cứu Chính sách và người Mỹ về Công bằng thuế, tỷ phú Jeff Bezos, người giàu nhất thế giới, sẽ phải trả 5,7 tỷ USD tiền thuế năm 2020 nếu luật thuế này được thông qua. Ông vẫn sở hữu hơn 185 tỷ USD tài sản ròng sau khi bị đánh thuế.
Elon Musk cũng sẽ nợ 4,6 tỷ USD tiền thuế năm 2020 và tài sản ròng vẫn còn hơn 148 tỷ USD vào cuối năm nay. Bill Gates sẽ phải trả 3,6 tỷ USD tiền thuế năm 2020, còn mức thuế của Mark Zuckerberg sẽ là 3 tỷ USD.
"Chỉ riêng thuế tài sản áp với các tỷ phú đã đủ ngân sách cho gần 3/4 gói giải cứu đại dịch trị giá 1.900 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden, đề xuất đang chờ Thượng viện thông qua", Chuck Collins, giám đốc Chương trình Bất bình đẳng của Viện nghiên cứu chính sách, nói.