Các nhà khoa học tuyên bố Trái đất đang dần quay chậm lại, nguyên nhân v́ sao? Các nhà khoa học nhận thấy rằng trong năm nay Trái đất đă quay chậm hơn một chút, rất nhiều giả thuyết được đặt ra về nguyên nhân của hiện tượng này.
Ṿng quay của Trái đất dường như đă chậm lại trong nửa cuối năm nay. Ảnh: NASA
Đầu năm ngoái, các nhà khoa học ghi nhận Trái đất đă bắt đầu quay quanh trục nhanh hơn. Sang năm nay, ṿng quay tăng tốc vẫn tiếp tục trong nửa đầu năm, tuy nhiên đến giai đoạn cuối năm, hành tinh của chúng ta dường như bắt đầu chậm lại.
Trung b́nh, Trái đất quay hết một ṿng quanh trục sau mỗi 86.400 giây hoặc 24 giờ. Mặc dù vậy, trong thực tế, mỗi lần quay có thể thay đổi chút ít về thời gian theo từng phần nhỏ của giây.
Ngày nay, các nhà khoa học theo dơi thời gian với sự hỗ trợ của đồng hồ nguyên tử, thiết lập tiêu chuẩn cho Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC). Những chiếc đồng hồ siêu chính xác này lưu giữ thước đo thời gian bằng cách quan sát chuyển động của các electron trong nguyên tử được làm lạnh đến 0 độ tuyệt đối (-273,15C). Nếu có sự khác biệt giữa thời gian được thiết lập bởi đồng hồ nguyên tử và ṿng quay của Trái đất, các nhà khoa học có thể cộng hoặc trừ "giây nhuận" để tính chênh lệch.
Nhà vật lư thiên văn Graham Jones nói với BBC vào đầu năm nay: "Kể từ khi hệ thống giây nhuận được giới thiệu vào năm 1972, ṿng quay của Trái đất nói chung là hơi chậm, cho đến nay đă có 27 giây nhuận, và chúng đều là số dương. Nói cách khác, tất cả đều đă cộng thêm một giây vào đồng hồ của chúng ta".
Theo Live Science và dữ liệu do Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia (NIST) tổng hợp, một giây nhuận đă được thêm vào đồng hồ trong đêm giao thừa năm 2016. Trung b́nh, các nhà khoa học thêm một giây vào đồng hồ sau mỗi 18 tháng hoặc lâu hơn.
Những thay đổi về độ dài của thời gian trong ngày là quá nhỏ để chúng ta có thể nhận thấy. Ảnh: Getty
Khi ṿng quay của Trái đất tăng nhanh vào năm 2020, các nhà khoa học đă tính đến khả năng cộng thêm một giây nhuận âm để tạo nên sự khác biệt. Năm đó, ngày ngắn nhất được ghi nhận là ngày 19/7, khi Trái đất hoàn thành một ngày nhanh hơn 1,4602 mili giây so với mức trung b́nh 86.400 giây.
Nhưng theo một báo cáo trên tờ Time and Date, hành tinh này đă chậm lại một lần nữa sau khi độ dài trung b́nh của ngày tăng từ ngày 1/7 đến ngày 30/9 nhiều hơn 0,05 mili giây so với năm 2020. Điều đó có nghĩa là Trái đất hiện tại đang quay chậm hơn so với nửa đầu năm 2021, mặc dù tốc độ vẫn trên mức trung b́nh. Dựa trên tốc độ quay hiện tại, các nhà khoa học có thể cần đưa ra một bước nhảy vọt âm thứ hai trong khoảng thời gian khoảng 10 năm.
Mặc dù vậy, điều này có thể thay đổi trong tương lai mà không có cảnh báo trước. Hiện tượng kỳ lạ đă gây khó khăn cho các nhà khoa học đang cố gắng mô h́nh hóa hiện tượng này. Nick Stamatakos của Đài quan sát Hải quân Mỹ nói với Time and Date: "Chúng tôi đă thử lập mô h́nh nội bộ trong tương lai gần, thế nhưng việc dự đoán tương lai trước hơn sáu tháng hoặc một năm thật sự khó khăn".
Các nhà khoa học không chắc chắn điều ǵ gây ra những thay đổi lâu dài này đối với ṿng quay của Trái đất. Đôi khi chúng bị ảnh hưởng bởi những trận động đất mạnh làm thay đổi khối lượng hành tinh. Thêm vào đó, các nhà khoa học tin rằng việc băng tan chảy ở Greenland cũng góp phần làm cho Trái đất chậm lại. Richard Gross tại Pḥng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA giải thích: "Trái đất giống như một vận động viên trượt băng, bất cứ thứ ǵ di chuyển đến gần trục của Trái đất sẽ làm tăng tốc độ quay của nó và di chuyển ra xa khỏi trục sẽ làm nó chậm lại".
VietBF@ sưu tập