[trungthuc]

Ngay trong hệ thống hỏa tiễn mới nhất của Nga cũng có xài linh kiện ngoại nhập (Ảnh: Pierre Crom/Getty Images)

Nếu không có cuộc động binh vào Ukraine của "gấu mẹ Nga vĩ đại", người ta vẫn tin rằng, Nga là một cường quốc quân sự với khả năng chế tạo các loại "đồ chơi quân sự" dữ dằn để không chỉ hỗ trợ cho một quân đội mạnh nhất nhì trên thế giới mà còn đem xuất khẩu khắp nơi. Tuy nhiên, khi người ta rã những trang thiết bị quân sự bị tịch thu tại chiến trường ở Ukraine, thì hỡi ôi, trong bụng của chúng toàn là các "linh kiện, phụ tùng ngoại nhập"! Cái gọi là kỹ nghệ vũ khí Nga chỉ là "đồ lắp ráp" mà thôi!

Có hơn 450 thành phần lớn nhỏ do nước ngoài sản xuất được tìm thấy trong các loại vũ khí Nga bị tịch thu ở Ukraine cho thấy rằng, trong nhiều năm qua, Moscow đã "âm thầm" mua các linh kiện phụ tùng quan trọng từ các công ty ở Mỹ, châu Âu và châu Á, theo một báo cáo mới với 60 trang vừa được công bố của Royal United Services Institute (RUSI)trích dẫn lại từ Reuters.

Khi được tháo rời, 27 trong các loại vũ khí này, từ hỏa tiễn hành trình đến hệ thống phòng không, đều có các đồ phụ tùng của phương Tây. "Đây là sự đánh giá được công bố chi tiết nhất cho đến nay". RUSI cho biết, với khoảng 2/3 tổng số linh kiện được sản xuất từ các công ty có trụ sở tại Mỹ; trong đó sản phẩm của các hãng Analog Devices và Texas Instruments chiếm gần 1/4 thành phần linh kiện nhập từ phương Tây nói chung. Các thành phần khác đến từ các công ty Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Đức, Thụy Sĩ và Hoà Lan".


Nhóm điều tra Conflict Armament Research đã "mổ bụng" nhiều loại vũ khí của Nga bị tịch thu được tại Ukraine và phát hiện bên trong có chứa nhiều linh kiện nhập từ phương Tây (Ảnh: CAR)

Thậm chí loại hỏa tiễn hành trình 9M727, một trong những vũ khí được đánh giá là tối tân nhất của Nga, vốn được thiết kế có thể "bay lượn" ở độ cao thấp để tránh radar và tấn công mục tiêu cách xa hàng trăm dặm, cũng có chứa 31 thành phần linh kiện nước ngoài, được sản xuất bởi Texas Instruments Inc. và Advanced Micro Devices Inc. có trụ sở ở Mỹ; chưa kể các phụ tùng từ công ty Cypress Semiconductor, hiện thuộc quyền sở hữu của công ty Đức Infineon AG.

Trong một trường hợp khác, hỏa tiễn hành trình Kh-101 mà trong nhiều tháng qua được sử dụng để tấn công các thành phố ở Ukraine, trong đó có thủ đô Kyiv, cũng có chứa 31 bộ phận linh kiện nước ngoài, với sản phẩm của Intel và Xilinx (thuộc quyền sở hữu tập đoàn AMD). Nhiều đồ linh kiện nước ngoài có giá chỉ vài đôla và các công ty Nga có thể mua dễ dàng trên mạng nhưng cũng có hơn 80 vi mạch khác của phương Tây vốn chịu dưới sự kiểm soát xuất khẩu của Mỹ ít nhất là kể từ năm 2014; có nghĩa chúng phải có giấy phép để được vận chuyển đến Nga, theo RUSI.

Tóm lại, kết quả điều tra của RUSI cho thấy quân đội Nga phụ thuộc rất nhiều vào các vi mạch nước ngoài cho mọi thứ vũ khí đang trang bị cho quân đội, từ thiết bị vô tuyến chiến thuật (tactical radio) đến máy bay không người lái và đạn tầm xa chính xác… Reuters còn cho biết thêm, hồ sơ của Hải quan Nga cho thấy vào tháng Ba 2021, một công ty đã nhập khẩu lô hàng điện tử trị giá 600,000 USD do Texas Instruments sản xuất, thông qua một công ty phân phối ở Hong Kong. Bảy tháng sau, công ty này lại nhập một bộ vi điện tử (microelectronics) trị giá 1.1 triệu USD do Xilinx sản xuất.

Theo The New York Times, từ năm 2018, các nguồn tin từ Nga đã tiết lộ rằng ngành kỹ nghệ sản xuất vũ khí Nga chỉ đáp ứng khoảng một nửa thiết bị và dịch vụ dính líu đến quân sự mà nước này cần đến. Nghiên cứu của ông Damien Spleeters, một trong những người chuyên gia điều tra làm việc với tổ chức Conflict Armament Research, có cung cấp thêm chi tiết cho rằng, có những "nhân tố" đã được thực hiện, nhằm che giấu sự hiện diện kỹ thuật phương Tây trong các thiết bị quân sự của Nga.

Trong chuyến đi đến Kyiv, ông Spleeters và đồng nghiệp đã tháo ba chiếc vỏ chứa bộ đàm mã hóa Azart tối tân được sử dụng để cung cấp các kênh liên lạc an toàn cho quân đội Nga, và họ đã phát hiện hai chiếc bộ đàm liên lạc đầu tiên có chứa các vi mạch mà nhãn hiệu sản xuất đã được cố tình tẩy xóa để che giấu nguồn gốc. Nhưng bên trong chiếc bộ đàm thứ ba là một con chip giống hệt, bị sót chưa kịp xóa xuất xứ, cho thấy được nguồn gốc thật sự của nó: từ một công ty có trụ sở tại Mỹ (ông Spleeters cho biết nhóm của ông không cho biết công khai tên của các công ty sản xuất này cho đến khi ông gửi yêu cầu cung cấp thông tin đến từng công ty để hỏi làm như thế nào mà sản phẩm của họ lại nằm trong tay quân đội Nga?).

Súng phòng không của Nga từng được xem là đứng hàng đầu thế giới: trong ảnh là dàn phòng không khạc đạn… biểu diễn tại chương trình kỷ niệm chiến thắng Đức Quốc Xã lần thứ 70 (Ảnh: Alexander Aksakov/Getty Images)

Ngoài ra, nhóm của ông Damien Spleeters cũng "mổ bụng ba di vật" trong máy bay do thám không người lái của Nga, hai trong số đó có tên Orlan và Tachyon, và một mẫu chưa từng được biết đến trước đây mà giới quân sự Ukraine gọi là Kartograf. Bên trong "con Orlan", họ tìm thấy có 6 bộ phận riêng biệt từ các công ty có trụ sở chính tại Hoa Kỳ và một số bộ phận khác là sản phẩm của các công ty có trụ sở tại Thụy Sĩ và Nhật Bản. Trong hai máy bay không người lái còn lại, có các bộ phận từ những tập đoàn ở Mỹ, Trung Quốc, Đức, Hoà Lan, Hàn Quốc, Thụy Điển và Đài Loan.

Tất cả thông tin ở trên cho thấy được một phần bề mặt của sự việc: kỹ nghệ vũ khí Nga vốn không hề mạnh như thiên hạ tưởng. Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất vẫn còn là bí ẩn trong bóng tối: Làm thế nào Nga mua được những thứ không phải chỉ vài chục USD mà cả triệu USD, chúng đến được Nga bằng cách nào, đường dây nào cung cấp những linh kiện ấy đến các phân xưởng lắp ráp thiết bị quân sự của Nga…?