Nhận định về tính khả thi trong việc đưa hai món cổ vật liên quan về nước. Ông Trần Đức Anh Sơn bày tỏ quan điểm.
“Theo UNESCO năm 1970 về việc phòng tránh mua bán hiện vật văn hóa, chúng ta được biết điều đó hoàn toàn chính xác nhưng chỉ áp dụng đối với những hiện vật buôn bán một cách trái phép và hiện vật bị cướp bóc. Cho nên trong trường hợp này chúng ta không thể viện dẫn lý do đó với phía hãng đấu giá. Chắc chắn khi ông Bảo Đại qua đời, ông đã chuyển quyền thừa kế lại cho người vợ hợp pháp cuối cùng của ông là bà Monique Baudot. Vì thế hãng đấu giá có thể trình giấy tờ thừa kế của bà thì phía Việt Nam sẽ gặp rất nhiều khó khăn”.
Trong thực tế, trước khi qua đời vào tháng 8/1997, cựu hoàng Bảo Đại, vị vua cuối cùng Triều Nguyễn, đã để lại di chúc trao quyền thừa kế tài sản của ông ở Pháp cho bà Monique Baudot, trong đó có ấn Hoàng đế chi bảo. Bà này mất năm 2021. Những người được thừa kế sau bà đã mang ấn đến hãng Millon để bán đấu giá.
Tiến sĩ Trần Đức Anh Sơn cũng đề xuất phương án để đưa cổ vật về nước.
“Theo tôi, cách tốt nhất để hồi hương hai hiện vật này, đặc biệt là chiếc ấn “Hoàng đế chi bảo” là Chính phủ Việt Nam nên cử một phái đoàn qua Pháp làm việc trực tiếp với hãng đấu giá MILLON và chủ sở hữu hiện nay của chiếc ấn này, để đàm phán và mua ấn về với giá tốt nhất có thể.
Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam là nhà nước kế tục nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là chính thể mà hoàng đế Bảo Đại đã trao ấn và kiếm vào tháng 8/1945. Chính thể Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã tiếp nhận bộ ấn kiếm mang tính biểu tượng này nhưng do chiến tranh nên ấn kiếm bị thất lạc. Khi người Pháp tìm thấy bộ ấn kiếm vào năm 1952, họ trao trả cho vua Bảo Đại, với tư cách là nhà nước đại diện hợp pháp của nhà nước Quốc gia Việt Nam, mà nước Pháp công nhận vào lúc đó. Vì thế, nay Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam đứng ra đàm phán để “chuộc” lại là hợp lý nhất.”
Ông cũng chia sẻ thêm, từ trước đến nay chưa có một bảo tàng công lập Việt Nam nào tham gia đấu giá cổ vật thành công do các vấn đề về thủ tục hành chính và nguồn lực tài chính.