Theo như vào hôm Chủ Nhật, Tổng thống Joe Biden trước lúc tới Bali dự Hội nghị thượng đỉnh G20, nói với các lănh đạo Á châu rằng các đường dây liên lạc của Hoa Kỳ với Trung Quốc sẽ vẫn được duy tŕ nhằm tránh để xảy ra xung đột. Tuyên bố của ông được đưa ra tại kỳ họp đầu tiên trong ba kỳ họp thượng đỉnh các nhà lănh đạo thế giới được tổ chức trong tuần này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden (G), chụp ảnh lưu niệm cùng với các nhà lănh đạo ASEAN (từ trái sang : tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr., thủ tướng Singapore Lư Hiển Long, thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính, thủ tướng Cam Bốt Hun Sen, tổng thống Indonesia Joko Widodo, và quốc vương Brunei Haji Hassanal Bolkiah, thủ tướng Lào Phankham Viphavan và đại điện đặc biệt của thủ tướng Malaysia Azhar Azizan Harun, tại thượng đỉnh ASEAN - Mỹ, Phnom Penh, Cam Bốt, ngày 12/11/2022. AP - Alex Brandon
Ngày 12/11/2022, tại thủ đô Phnom Penh của Cam Bốt, tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và các nhà lănh đạo của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á - ASEAN đă tuyên bố “bắt đầu một quan hệ đối tác chiến lược mới” nhằm đối lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực.
“Theo bản tuyên bố chung được công bố sau thượng đỉnh Mỹ - ASEAN lần thứ 10, Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện nhằm "mở ra các lĩnh vực hợp tác mới quan trọng đối với sự thịnh vượng và an ninh trong tương lai” của Hoa Kỳ và các nước Đông Nam Á.
Trong bản tuyên bố, tổng thống Joe Biden thông báo khoản tài trợ 150 triệu đô la trong các chương tŕnh dành cho ASEAN sẽ được kết hợp với hơn 800 triệu đô la đă được yêu cầu trong năm tài chính 2023 cho các chương tŕnh song phương ở các quốc gia thành viên ASEAN.
Bản tuyên bố nhắc lại là kể từ năm 2002, hơn 12 tỷ đô la hỗ trợ phát triển, kinh tế, y tế và an ninh đă được Hoa Kỳ cấp cho các nước thành viên ASEAN.
Tuyên bố chung Mỹ - ASEAN cho biết quan hệ đối tác chiến lược mới phản ánh "cam kết sâu sắc của chính quyền Biden-Harris đối với vai tṛ trung tâm của ASEAN ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương", đồng thời quan hệ đối tác này đưa Washington và các thành viên ASEAN xích lại gần nhau hơn để cùng nhau giải quyết các thách thức liên quan đến khí hậu, an ninh lương thực và các mối đe dọa an ninh, cũng như "để xây dựng một vùng Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương tự do và rộng mở”.
Trong khuôn khổ đối tác chiến lược toàn diện, Hoa Kỳ và ASEAN cam kết sẽ thúc đẩy hợp tác hàng hải bằng cách duy tŕ tự do hàng hải và hàng không, cũng như giải quyết ḥa b́nh các tranh chấp phù hợp với các nguyên tắc được thừa nhận rộng răi của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.
Trong bài phát biểu khai mạc thượng đỉnh Mỹ - ASEAN, tổng thống Biden nói với các lănh đạo Đông Nam Á rằng Hoa Kỳ cam kết tăng cường "ḥa b́nh và thịnh vượng trong toàn khu vực" bằng cách bảo vệ chống lại các mối đe dọa, như biến đổi khí hậu và suy thoái kinh tế do Nga phát động chiến tranh xâm lược Ukraina.
Đây là lần đầu tiên tổng thống Biden thăm vùng Đông Nam Á và đây cũng là lần đầu tiên từ năm 2017, một tổng thống Hoa Kỳ dự thượng đỉnh ASEAN. Nhưng có lẽ do tuổi già, do mệt mỏi sau chuyến đi Ai Cập dự Hội nghị Khí hậu COP 27, trong bài phát biểu tại thượng đỉnh Mỹ - ASEAN, tổng thống Biden thay v́ cảm ơn thủ tướng Cam Bốt, đă đọc nhầm là cảm ơn thủ tướng… Colombia".