Hiện nay, tỷ lệ bệnh nhân mắc chứng phình động mạch chủ bụng đang gia tăng hằng năm.
Bệnh chủ yếu xảy ra ở nam giới lớn tuổi, đặc biệt là những người hút thuốc lá. Vỡ phình động mạch chủ bụng là biến chứng của bệnh, có thể gây tử vong.
Phình động mạch chủ bụng không phải là khối u, nó chỉ phình ra như một khối u, là bệnh lành tính nhưng tác hại của nó không thua gì khối u.
Với sự tác động lâu dài của lưu lượng máu, đặc biệt là ở những người kiểm soát huyết áp kém, phình động mạch chủ bụng sẽ ngày càng lớn hơn, biểu hiện lâm sàng tương đối ẩn, khó phát hiện bất thường.
Phình động mạch chủ bụng cuối cùng khi không chịu nổi sẽ vỡ ra như quả bóng bay, lúc này sẽ xuất hiện cơn đau bụng dữ dội, kèm theo các biểu hiện lâm sàng như tụt huyết áp hoặc sốc.
Đồng thời khi vỡ, một lượng máu lớn sẽ phun ra trong thời gian ngắn khiến bệnh nhân bị chảy máu ồ ạt, trường hợp nặng nguy hiểm đến tính mạng, do đó phình động mạch chủ bụng được ví như “quả bom hẹn giờ” trong cơ thể, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh bất cứ lúc nào.
Biểu hiện lâm sàng thường gặp của phình động mạch chủ bụng
Hầu hết phình động mạch chủ bụng không vỡ đều ngấm ngầm và không có triệu chứng.
Khi khối u lớn có thể chèn ép đường ruột và gây ra các triệu chứng tiêu hóa như chướng bụng, nôn ói, khó đại tiện, nếu chèn ép tĩnh mạch chủ dưới có thể gây ra các triệu chứng tăng áp lực tĩnh mạch chi dưới như phù nề.
Bệnh nhân phình động mạch chủ bụng cấp thường có 3 triệu chứng:
- Đau bụng dữ dội hoặc đau thắt lưng: Vỡ động mạch chủ thường gây ra những triệu chứng đau đớn. Cơn đau thường khu trú ở bụng giữa hoặc lưng dưới, đa phần là đau âm ỉ, có thể kéo dài hàng giờ, thậm chí vài ngày. Đau thường không thay đổi theo vị trí hoặc chuyển động.
- Hạ huyết áp hoặc sốc
- Cảm giác có một khối rung động trong bụng
Một khi phình động mạch chủ bụng bị vỡ, tỷ lệ tử vong vào khoảng 31% ~ 70%. Vì vậy, tầm soát sớm, chẩn đoán sớm và điều trị sớm là rất quan trọng.
Những nhóm người này cần sàng lọc sớm
- Bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên, có tiền sử hút thuốc lá, bệnh thận, cao huyết áp, tiểu đường, bệnh di truyền gia đình (như hội chứng Marfan);
- Có tiền sử đau thắt ngực hoặc xơ cứng động mạch
- Những người có khối xung ở bụng
Dùng tay sờ vào phía trên bên trái hoặc xung quanh rốn, nếu sờ thấy có khối đập thì có thể bạn bị phình động mạch chủ bụng, bạn nên đến bệnh viện để siêu âm Doppler màu và chẩn đoán.