Theo như sau khi có một cuộc đối đầu không an toàn giữa máy bay Trung Quốc và Hoa Kỳ trên Biển Đông vào tháng trước, khiến mới đây Trung Quốc từ chối lời đề nghị của Hoa Kỳ tổ chức các cuộc đàm phán quân sự để giảm xung đột .
Bộ trưởng Quốc pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa,
Theo các nguồn tin ngoại giao của Hoa Kỳ, cuộc gọi được đề nghị vào ngày 6/1 giữa Bộ trưởng Quốc pḥng Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa đă bị hủy sau khi Bắc Kinh từ chối tham gia.
Sau khi Ngũ Giác Đài được hỏi về các cuộc tiếp xúc của ông Austin với người đồng cấp Trung Quốc, phát ngôn viên Ngũ Giác Đài, Trung tá Martin Meiners nói với VOA: “Lần cuối cùng Bộ trưởng Austin nói chuyện với người đồng cấp Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa là vào tháng 11 năm ngoái.”
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dự kiến sẽ tới Trung Quốc trong vài tuần nữa. Không thảo luận về các chi tiết cụ thể của chuyến đi, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ned Price nói với VOA hôm 5/1 rằng các cuộc đàm phán của ông Blinken với các quan chức cấp cao của Trung Quốc sẽ bao gồm “các lĩnh vực được xác định bởi sự cạnh tranh, các lĩnh vực mà quan hệ giữa hai nước chúng ta có khả năng trở thành đối nghịch và các cách chúng ta có thể đảm bảo quản lư có trách nhiệm những lĩnh vực đó, cũng như những lĩnh vực mà chúng ta có thể t́m kiếm và thậm chí tăng cường hợp tác.”
Nhà ngoại giao hàng đầu của Hoa Kỳ dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc và Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị, cũng như Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc mới được bổ nhiệm Tần Cương, đặc phái viên của Bắc Kinh tại Washington.
Sự cố ‘không an toàn’ trên Biển Đông
Quân đội Hoa Kỳ cho biết hôm 21 tháng 12, một phi công chiến đấu cơ J-11 của Hải quân Trung Quốc đă thực hiện một thao tác không an toàn trong khi chặn một máy bay RC-135 của Không quân Hoa Kỳ trên Biển Đông và buộc chiếc này phải thực hiện các thao tác lách để tránh va chạm ở không phận quốc tế.
Trung Quốc sau đó đă bác bỏ tố cáo của quân đội Hoa Kỳ. Phát ngôn viên Trung Quốc nói Hoa Kỳ đă vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời cáo buộc Mỹ lừa dối dư luận.
Trung Quốc tuyên bố gần như toàn bộ Biển Đông là lănh thổ có chủ quyền của ḿnh, một yêu sách mà Hoa Kỳ cho là “bành trướng và bất hợp pháp”. Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam cũng tranh chấp các phần của Biển Đông.
Đàm phán quân sự Mỹ-Trung
Các quan chức Hoa Kỳ đă khuyến khích Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) sử dụng các kênh liên lạc theo cái gọi là cơ chế Thỏa thuận Tư vấn Hàng hải Quân sự (MMCA) để cải thiện an toàn hoạt động trên không và trên biển.
Phát ngôn viên Ngũ Giác Đài, Meiners, nói: “Chúng tôi thất vọng v́ PLA đă hủy bỏ MMCA vào năm 2022 nhưng khuyến khích các đối tác PLA của chúng tôi tham gia cùng chúng tôi trong cuộc họp MMCA vào năm 2023”.
Lần cuối cùng ông Austin nói chuyện với ông Ngụy bên lề Hội nghị Bộ trưởng Quốc pḥng ASEAN+ tại Siem Reap, Campuchia vào cuối tháng 11 năm ngoái.
Ông Ngụy sẽ về hưu vào tháng Ba tới. Ông Lư Thượng Phúc, một thành viên mới của Quân ủy Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CMC), được nhiều người xem là bộ trưởng quốc pḥng tiếp theo của Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa. Ông Lư từng là Trưởng pḥng Phát triển Thiết bị của CMC, một vị trí giúp ông có ảnh hưởng trực tiếp đến quá tŕnh hiện đại hóa quân đội Trung Quốc.
Vào tháng 9 năm 2018, ông Lư đă bị Hoa Kỳ trừng phạt v́ mua thiết bị quân sự từ Nga.