Theo như chính quyền Mỹ đă lên tiếng tố cáo Bắc Kinh hoàn toàn đứng về phía Nga, ‘‘lặp lại các tuyên truyền’’ của Matxcơva trong ‘‘các ư tưởng mang tính xây dựng’’ trong kế hoạch ḥa b́nh cho Ukraina của Trung Quốc, khi tuyên bố chung Trung - Nga hôm qua, 21/03/2023, lănh đạo Nga đánh giá cao ‘‘lập trường khách quan và không thiên vị’’ của Trung Quốc ‘‘về vấn đề Ukraina’’.
Phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng John Kirby phát biểu ở Washington, Hoa Kỳ ngày 17/02/2023. REUTERS - EVELYN HOCKSTEIN
Trong cuộc trả lời báo giới hôm qua, phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng, ông John Kirby, đă bác bỏ vai tṛ được gọi là ‘‘tích cực’’ của Trung Quốc trong việc giải quyết xung đột Nga - Ukraina ‘‘bằng con đường chính trị-ngoại giao’’ như khẳng định của tuyên bố Trung Nga, được Le Monde đăng tải. Ông John Kirby nhấn mạnh điều căn bản là Trung Quốc ‘‘đă không hề lên án cuộc xâm lăng của Nga’’, ‘‘không ngừng mua dầu và năng lượng của Nga’’, và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh và chế độ của ông ấy đă ‘‘liên tục nhắc lại các tuyên truyền của Nga, đó là bằng cách này hay cách khác, đây là cuộc chiến của phương Tây chống lại Nga, và đây là một mối đe dọa sống c̣n với tổng thống Nga Putin’’.
Theo ông John Kirby, nếu Trung Quốc muốn ‘‘đóng vai tṛ mang tính xây dựng’’, th́ điều ngay lập tức cần làm là ‘‘gây áp lực để buộc Nga phải rút quân khỏi Ukraina, các vùng lănh thổ thuộc chủ quyền của Ukraina, hối thúc tổng thống Putin ngừng ném bom các thành phố, bệnh viện và trường học; ngăn chặn tội ác chiến tranh và các hành động tàn bạo’’.
Đài Euro News nhận định đây là ‘‘chỉ trích mạnh mẽ nhất’’ của chính quyền Mỹ đối với đề xuất trung gian ḥa b́nh của Trung Quốc cho đến nay. Phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia của Nhà Trắng cũng lên án Trung Quốc và Nga muốn ‘‘thay đổi các quy tắc’’ của trật tự quốc tế hiện hành.
NATO kêu gọi Trung Quốc đối thoại ‘‘trực tiếp’’ với TT Ukraina
Về phần ḿnh, tổng thư kư NATO, Jens Stoltenberg, hôm qua trong một cuộc họp báo tại Bruxelles, kêu gọi nếu Trung Quốc muốn kế hoạch ḥa b́nh của Bắc Kinh được coi là nghiêm túc, th́ họ cần đối thoại ‘‘trực tiếp’’ với tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky. Lănh đạo NATO nhấn mạnh : ‘‘thỏa thuận ngừng bắn hay bất cứ giải pháp nào không tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ của Ukraina sẽ chỉ là cách để đóng băng chiến tranh, và cho phép Nga khôi phục lực lượng, để tấn công một lần nữa’’.
Pháp : Trung Quốc có thể đóng ‘‘một vai tṛ tích cực’’
Về kế hoạch ḥa b́nh cho Ukraina của Trung Quốc, chính quyền Pháp có những lời lẽ mềm dịu hơn khi khẳng định Trung Quốc có thể ‘‘đóng một vai tṛ tích cực trong việc thuyết phục Nga chấp nhận các thương thuyết ḥa b́nh một cách thiện chí’’ với Ukraina, theo một thông cáo của bộ Ngoại Giao Pháp. Tuy nhiên, Paris cũng khắng định Matxcơva dường như ‘‘trong giai đoạn hiện tại’’ chưa có ư định chấm dứt chiến tranh.