Nhiều người cảm thấy đi xe điện dễ bị say xe hơn xe xăng, các chuyên gia cho rằng đây là hiện tượng có thật chứ không phải hiệu ứng tâm lư.
Sau khi xe điện trở nên phổ biến trong những năm gần đây, nhiều người nhận thấy rằng họ chưa bao giờ bị say khi đi xe xăng nhưng giờ rất dễ bị say khi đi xe điện.
Các chuyên gia phân tích điều này và cho rằng, xe điện khởi động nhanh, êm và ít rung dễ gây rối loạn thị giác ở tiền đ́nh tai trong và cảm nhận về tốc độ nên quả thực dễ gây say.
Theo báo cáo của "Fast Technology", vấn đề say tàu xe đă khiến nhiều người gặp rắc rối khi ngồi trên ô tô, cảm giác chóng mặt và buồn nôn khi quay ṿng thực sự rất khó chịu.
Ảnh minh họa.
Phần lớn hiện tượng say tàu xe là do sự phối hợp hoạt động của hai cơ quan quan trọng trong cơ thể là tiền đ́nh tai trong điều chỉnh thăng bằng và thị giác nhận biết hành động... đều có thể gây say tàu xe.
Ví dụ, chứng say tàu xe xảy ra khi tiền đ́nh của tai trong cảm nhận được bạn đang di chuyển, nhưng mắt bạn lại nh́n thấy sự tĩnh lặng. Ngược lại, mắt thấy ḿnh động nhưng tiền đ́nh tai trong cho là đứng yên, cũng có thể gây chóng mặt.
Do đó, say tàu xe phần lớn là do sự khác biệt giữa hành động thực tế và hành động dự kiến, đây cũng là lư do tại sao người lái xe ít bị say tàu xe hơn v́ họ biết rơ ràng chuyển động của ô tô, trong khi hành khách khó dự đoán được điều này.
Theo cách tương tự, chứng say tàu xe sẽ ít xảy ra hơn nếu bạn nh́n ra ngoài cửa sổ, bởi v́ có nhiều sự phối hợp hơn giữa tín hiệu thị giác và tiền đ́nh của tai trong, nơi cảm nhận sự cân bằng.
Do đó, bản chất của say tàu xe là sự khác biệt giữa chuyển động thực tế và chuyển động dự kiến, người lái xe không dễ bị say tàu xe v́ họ biết trạng thái của phương tiện, tiền đ́nh tai trong và mắt cũng cảm thấy như vậy. Người ngồi trong xe không biết ḿnh phải tăng tốc, chỉ có thể dựa vào cảm giác của hệ thống tiền đ́nh. Hai giác quan đôi khi có tín hiệu trái ngược nhau, dẫn đến say tàu xe.
Về việc tại sao xe điện dễ bị say hơn, đó là do sự khác biệt giữa nhiên liệu của xe xăng và xe điện. Khi đi xe xăng, sau khi người lái đạp ga, đầu tiên bạn sẽ nghe thấy tiếng máy to dần và độ rung ngày càng tăng, sau đó xe khởi động hoặc tăng tốc. Bằng cách này, trước khi xe khởi hành hoặc tăng tốc, tiền đ́nh của tai trong và mắt sẽ cảm nhận được động lực của xe, hai giác quan tương đối phối hợp với nhau không xung đột nên không dễ bị say xe.
Tuy nhiên, khi đi xe điện, sau khi người lái bật công tắc, không những không có tiếng gầm rú và rung động của động cơ mà xe sẽ di chuyển nhanh hơn, ít tiếng ồn hơn, tiền đ́nh tai trong của hành khách chưa cảm nhận được chuyển động mà mắt đă thấy xe chuyển động, khi hai giác quan không phối hợp với nhau rất dễ gây say tàu xe.
Từ những phân tích trên có thể thấy xe điện dễ bị say xe v́ xe điện tăng tốc nhanh, tiếng ồn và độ rung khi lái nhỏ hơn rất nhiều, hành khách không có tâm lư kỳ vọng vào trạng thái lái, xe khởi hành, tăng tốc hay giảm tốc.
Ngoài ra, xe điện sẽ có cơ chế phục hồi năng lượng khi phanh, khác hoàn toàn với xe xăng, dù xe vẫn đang di chuyển nhưng đă có thể cảm nhận được lực cản của xe, nếu lực hồi mạnh th́ sẽ như xe chạy bằng nhiên liệu, cũng dễ gây chóng mặt cho hành khách.
Một số phương tiện truyền thông ô tô nhận xét rằng trước xu hướng xe điện ngày càng trở nên phổ biến, các nhà sản xuất ô tô nên tinh chỉnh cơ chế vận hành tác động của các hành động khác nhau của xe điện dựa trên trải nghiệm của người lái và hành khách, để tăng sự thoải mái khi lái xe và đi xe. Với sự phổ biến của xe điện, các nhà sản xuất ô tô nên được yêu cầu thiết kế chu đáo hơn về mặt này.