Các nhà nghiên cứu mới công bố h́nh ảnh phục dựng gương mặt của một người phụ nữ lai giữa người hiện đại và người Neanderthal sống cách đây 45.000 năm. Theo đó, người này có mái tóc xoăn sẫm màu, mắt nâu.
Năm 1950, các nhà khảo cổ học phát hiện một hộp sọ chôn sâu bên trong hệ thống hang động ở Cộng ḥa Czech. Ban đầu, do hộp sọ bị tách làm hai nên các chuyên gia suy đoán chúng thuộc về 2 cá nhân riêng biệt. Tuy nhiên, thông qua giải tŕnh tự hệ gene hàng thập kỷ sau, họ kết luận hộp sọ thuộc về một người phụ nữ lai giữa người hiện đại và người Neanderthal.
Theo các nhà nghiên cứu, người phụ nữ này sống cách đây khoảng 45.000 năm. Để thuận tiện cho việc nghiên cứu, họ đặt tên cho người phụ nữ là Zlatư kůň hay "ngựa vàng" trong tiếng Czech, tức theo tên ngọn đồi bên trên hệ thống hang động.
Kết quả phân tích ADN giúp các chuyên gia phát hiện hệ gene của Zlatư kůň có 3% thuộc tổ tiên là người Neanderthal. Người phụ nữ này thuộc quần thể người hiện đại sơ khai nhiều khả năng có quan hệ giao phối với người Neanderthal.
Bộ gene của Zlatư kůň là bộ gene người hiện đại cổ nhất được giải tŕnh tự tính đến thời điểm hiện nay. Mặc dù các chuyên gia đă có được các thông tin về bộ gene của Zlatư kůň nhưng chưa biết người phụ nữ này có diện mạo như thế nào. V́ vậy, Cícero Moraes - chuyên gia đồ họa người Brazil và cộng sự đă thực hiện dự án phục dựng diện mạo của Zlatư kůň dựa trên hộp sọ đă t́m thấy.
Để phục dựng chân dung của Zlatư kůň, nhóm của chuyên gia Moraes sử dụng dữ liệu thu thập từ một số lần chụp cắt lớp vi tính hộp sọ trên cơ sở dữ liệu trực tuyến. Tuy nhiên, họ phát hiện một số mảnh hộp sọ bị mất như mảng lớn ở nửa trái gương mặt. Họ suy đoán các loài động vật như linh cẩu hoặc sói hay cả hai chính là "thủ phạm" khiến hộp sọ của Zlatư kůň không c̣n nguyên vẹn.
Để thay thế những mảnh hộp sọ bị mất, chuyên gia Moraes và các đồng nghiệp dùng dữ liệu thống kê thu thập năm 2018 do các nhà nghiên cứu từng phục dựng hộp sọ khác. Tiếp đến, họ chụp cắt lớp 2 lần một người phụ nữ và đàn ông ngày nay.
Trong quá tŕnh phục dựng, nhóm chuyên gia nhận thấy phần hàm của Zlatư kůň có xu hướng tương thích với người Neanderthal hơn. Họ cũng phát hiện thể tích khoang sọ của người phụ nữ này lớn hơn người hiện đại trong cơ sở dữ liệu.
"Sau khi có gương mặt cơ bản, chúng tôi tạo ra nhiều h́nh ảnh khoa học và khách quan hơn theo tông màu xám với đôi mắt nhắm và không có tóc. Sau đó, chúng tôi dựng một phiên bản suy đoán với da màu, mắt mở, lông và tóc. Phiên bản thứ hai cung cấp gương mặt giúp công chúng dễ hiểu hơn", chuyên gia Moraes cho biết.
Kết quả là các chuyên gia tạo ra h́nh ảnh sống động về Zlatư kůň - người phụ nữ có mái tóc xoăn sẫm màu và mắt nâu.