Dù được Tôn Sách tin tưởng nhưng vị mưu sĩ này lại không chứng minh được năng lực của bản thân khi nhiều lần mắc sai lầm vô cùng nghiêm trọng.
Thời Tam Quốc, Đông Ngô do Tôn Quyền trị v́ được xem là quốc gia trung lập trong các cuộc xung đột giữa Thục Hán và Tào Ngụy. Dù thông tin về Đông Ngô ít hơn so với hai nước c̣n lại nhưng hậu thế vẫn có thể hiểu rơ được tài năng của Tôn Quyền khi vị quân chủ này đă đưa đất nước phát triển đến đỉnh cao giữa bối cảnh chính trị, quân sự rối ren của thời đại.
Chân dung Tôn Quyền được vẽ bởi Diêm Lập Bản
Sử sách có ghi lại rằng, Tôn Sách trước khi mất đă dặn ḍ Tôn Quyền trọng dụng hai tướng tài là Trương Chiêu và Chu Du. Tuy nhiên, nếu xét về thành tựu để lại th́ dường như Trương Chiêu lại là mưu sĩ kém cỏi nhất, tài không xứng với danh.
Tranh chân dung Trương Chiêu
Cụ thể, khi Tào Tháo đem quân tiến đánh Đông Ngô, Trương Chiêu dẫn đầu các quan văn của Giang Đông khuyên Tôn Quyền đầu hàng trong khi đó nhiều quan vơ đứng đầu là Chu Du lại quyết chủ chiến. Kết quả Tôn Quyền nghe theo Chu Du, hợp tác Lưu Bị đánh bại quân Tào, tạo lên trận Xích Bích lừng lẫy lịch sử. Từ đó thấy được Trương Chiêu vốn chỉ lo nghĩ cho bản thân chứ không màng đến quân chủ. Bởi, nếu Đông Ngô xin hàng th́ Trương Chiêu vẫn b́nh an, thậm chí giữ được chức quan của ḿnh trong khi đó Tôn Quyền nhiều khả năng sẽ bị diệt trừ để tránh hậu họa. Tuy nhiên, Tôn Quyền sau đó cũng không trách tội họ Trương v́ lời khuyên can sai lầm của hắn.
Tiếp tục trong trận Di Lăng đối đầu nhà Thục Hán, Trương Chiêu một lần nữa khuyên Tôn Quyền đầu hàng cầu ḥa, trả Kinh Châu lại cho Lưu Bị để giữ ḥa b́nh cho Giang Đông. Tôn Quyền không nghe mà phong Lục Tốn làm Đại đô đốc, chỉ huy binh lính chống lại quân Thục. Kết quả Lục Tốn thắng đậm, đánh cho quân Thục tan tác.
Không ngoa khi nói Trương Chiêu là mưu sĩ kém cỏi nhất thời Tam quốc khi cứ khuyên đâu sai đó. Nếu quân chủ của Đông Ngô là một người không có chính kiến th́ có lẽ nước này đă sớm bị Tào Ngụy và Thục Hán tiêu diệt.
VietBF@ sưu tập