Để h́nh dung được chi phí xă hội của nhà nước Mỹ hiện nay như thế nào, ḿnh lấy một ví dụ gần nhà. Thành phố San Francisco xây một nhà vệ sinh công cộng 1 chỗ ngồi với diện tích 15m2 với chi phí là 1.7 triệu đô, trong đó 1 triệu đô là chi phí thủ tục hành chính. Tức là chi phí hành chính chiếm 59% tổng chi phí xây dựng một nhà vệ sinh. Nếu giảm được 30% chi phí này th́ nước Mỹ tiết kiệm được khoảng 5 ngàn tỷ mỗi năm nữa, cộng với 2 ngàn tỷ giảm ngân sách th́ tổng cộng là tiết kiệm được 7 ngàn tỷ mỗi năm. Đó là chưa tính đến chi phí cơ hội cho thời gian chờ đợi làm thủ tục hành chính của cả xă hội, theo ḿnh nghĩ là c̣n lớn hơn con số 7 ngàn tỷ đó.
Đây mới đúng là nhà nước cánh hữu, cố gắng thu nhỏ nhà nước lại để xă hội được tự do phát triển mạnh hơn. Trái với nhà nước cánh tả, cố gắng ph́nh to nhà nước để điều khiển tất cả mọi thứ trong xă hội.Trump chỉ định Elon Musk đứng đầu một dự án thu nhỏ chính phủ gọi là Department of Gorvernment Efficiency (DOGE, hông lẽ Elon dự định làm cái này từ năm 2020?). Nhiệm vụ của dự án này là cắt giảm những ǵ không cần thiết trong chính phủ, từ các bộ, pḥng ban, nhân sự, quy định, thủ tục, … cho đến chi phí để tăng hiệu suất làm việc của chính phủ. Elon ước tính là sẽ cắt được khoảng 2 ngàn tỷ đô ngân sách mỗi năm từ chuyện này, tức là tầm 30% ngân sách hiện nay. Theo ước tính của ḿnh trước đây (có post rồi) th́ con số này là hợp lư.
Nhưng đây chỉ là con số nhỏ so với tác động của nó lên nền kinh tế và xă hội Mỹ. Việc cắt giảm này làm cho các hoạt động kinh doanh, xă hội của cả nước Mỹ được nhanh hơn, rẻ hơn, và hiệu quả hơn rất nhiều.
Để h́nh dung được chi phí xă hội của nhà nước Mỹ hiện nay như thế nào, ḿnh lấy một ví dụ gần nhà. Thành phố San Francisco xây một nhà vệ sinh công cộng 1 chỗ ngồi với diện tích 15m2 với chi phí là 1.7 triệu đô, trong đó 1 triệu đô là chi phí thủ tục hành chính. Tức là chi phí hành chính chiếm 59% tổng chi phí xây dựng một nhà vệ sinh. Nếu giảm được 30% chi phí này th́ nước Mỹ tiết kiệm được khoảng 5 ngàn tỷ mỗi năm nữa, cộng với 2 ngàn tỷ giảm ngân sách th́ tổng cộng là tiết kiệm được 7 ngàn tỷ mỗi năm. Đó là chưa tính đến chi phí cơ hội cho thời gian chờ đợi làm thủ tục hành chính của cả xă hội, theo ḿnh nghĩ là c̣n lớn hơn con số 7 ngàn tỷ đó.
Đây mới đúng là nhà nước cánh hữu, cố gắng thu nhỏ nhà nước lại để xă hội được tự do phát triển mạnh hơn. Trái với nhà nước cánh tả, cố gắng ph́nh to nhà nước để điều khiển tất cả mọi thứ trong xă hội.
Nên không có ǵ ngạc nhiên khi toàn bộ hệ thống cai trị hiện tại của Mỹ chống Trump đến điên cuồng. Cắt kiểu này là đá đổ chén cơm của họ. Nên các bạn đừng nghĩ đảng Cộng Ḥa nắm được Thượng Viện và Hạ Viện là công việc của Trump sẽ trôi chảy. Đảng Cộng Họa tuy mang danh nghĩa là cánh hữu nhưng phần lớn chính trị gia của đảng Cộng Ḥa lại muốn có nhà nước lớn, là tư tưởng nhà nước cánh tả (đảng Dân Chủ th́ cánh tả 100% rồi). Cũng phải thôi, nhà nước càng lớn th́ chính trị gia càng quyền lực và giàu có. Thời gian qua, các nghị sỹ và dân biểu của đảng Cộng Ḥa ở lưỡng viện bỏ phiếu thông qua các khoản chi tiêu vô tội vạ của chính quyền Biden-Kamala đâu có khác ǵ đảng Dân Chủ đâu.
Lănh đạo đảng Cộng Ḥa trên Thượng Viện Mitch McConnell đang cho 2 đàn em là John Thune và John Cornyn ra tranh cử vị trí thay thế cho ông. Nếu thành công th́ coi như Thượng Viện cũng sẽ hoạt động như thời gian vừa qua do đảng Dân Chủ nắm. Ứng viên cánh hữu thật sự là Rick Scott th́ chỉ nhận được ủng hộ từ 10 thượng nghị sỹ khác. Nói đến đây là các bạn hiểu tại sao năm 2020 số phiếu của Biden tăng vọt lên trời rồi hen, nếu đảng Cộng Ḥa không tiếp tay th́ làm sao đảng Dân Chủ hô biến như thế được. Năm nay là do Trump huy động lực lượng canh pḥng phiếu và luật sư quá đông đảo nên số phiếu của Kamala mới thấp hơn của Biden rất nhiều như vậy.
Nên, con đường của Trump đi sẽ không có dễ dàng đâu, thế lực RINO (đảng Cộng Ḥa nhưng bỏ phiếu ph́nh to chính phủ) c̣n đông lắm.
Ḿnh dự đoán là ngày càng có nhiều người không nằm trong hệ thống chính trị tham gia vào đội của Trump như là Elon, Vivek, … Bản thân Trump cũng không phải người trong đó. Nước Mỹ muốn thay đổi th́ phải đổi nhân sự của chính phủ. Chứ bảo các chính trị gia suốt đời chỉ đi làm chính trị (của cả 2 đảng) thu nhỏ chính phủ th́ ai mà làm. Đó là nồi cơm của họ mà, ai mà muốn thu nhỏ nồi cơm của ḿnh.