Phó Tổng thống Mỹ JD Vance vừa gây ra một cơn bão chỉ trích ở Anh sau khi ông phát biểu rằng thỏa thuận kinh tế của Mỹ ở Ukraine sẽ là 'bảo đảm an ninh tốt hơn 20.000 quân từ một quốc gia ngẫu nhiên nào đó chưa từng tham chiến trong 30 - 40 năm'.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance. (Ảnh: AP)
Anh và Pháp cam kết gửi quân tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình ở Ukraine. Anh từng sát cánh với lực lượng Mỹ ở Iraq và Afghanistan, còn quân đội Pháp tham gia chiến đấu ở Afghanistan. Đến nay chưa có quốc gia nào khác tuyên bố sẽ gửi quân đến Ukraine.
Trong cuộc phỏng vấn trên Fox News tối 3/3, Phó Tổng thống Vance gây sức ép để Ukraine ký thỏa thuận khoáng sản với Tổng thống Donald Trump.
Ông nói rằng “đây là bảo đảm an ninh tốt hơn 20.000 quân từ một quốc gia ngẫu nhiên mà chưa từng tham gia chiến tranh trong 30-40 năm”.
Phát biểu này gây ra một làn sóng chỉ trích dữ dội ở Anh, trong đó có cả ông Nigel Farage - lãnh đạo đảng chống nhập cư, Reform U.K., và là đồng minh lâu năm của Tổng thống Donald Trump
Nghị sĩ đảng Dân chủ Tự do Helen Maguire, cựu đại úy Cảnh sát Quân sự Hoàng gia từng phục vụ ở Iraq, phát biểu: “JD Vance đang xóa lịch sử hàng trăm binh lính Anh hy sinh ở Iraq và Afghanistan. Tôi đã tận mắt chứng kiến cảnh những người lính Mỹ và Anh chiến đấu cùng nhau, kề vai sát cánh. Sáu người trong trung đoàn của tôi, Cảnh sát Quân sự Hoàng gia, đã không trở về nhà sau khi đến Iraq. Đây là một nỗ lực nham hiểm nhằm phủ nhận thực tế đó”.
Sau khi vấp phải phản ứng dữ dội, ông Vance phủ nhận rằng ông đang nói về Anh hoặc Pháp.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, ông Vance viết: “Điều này thật vô lý và không trung thực. Tôi thậm chí không nhắc đến Vương quốc Anh hay Pháp trong đoạn clip, cả hai đều đã chiến đấu dũng cảm cùng Mỹ trong 20 năm qua và hơn thế nữa. Nhưng hãy nói thẳng: Có nhiều quốc gia tình nguyện hỗ trợ nhưng không có kinh nghiệm chiến trường cũng như trang thiết bị quân sự để làm bất cứ điều gì có ý nghĩa”.
Giải thích này càng khiến cơn thịnh nộ bùng lên. Nhiều người nêu ra danh sách dài các quốc gia đã mất quân vì tham gia chiến dịch quân sự của Mỹ ở Afghanistan sau vụ khủng bố ngày 11/9.
Phố Downing cũng đã lên tiếng chỉ trích phát biểu của Phó Tổng thống Mỹ. Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết: “Thủ tướng và đất nước này vô cùng ngưỡng mộ quân đội Anh đã phục vụ trong những năm gần đây tại Iraq và Afghanistan cùng với Mỹ và các đồng minh khác”.
Lãnh đạo đảng Cải cách Anh Nigel Farage cho rằng ông Vance “sai, sai, sai, sai”.
“Trong 20 năm ở Afghanistan, tính theo tỷ lệ quy mô của chúng tôi so với Mỹ, chúng tôi đã chi số tiền tương đương, chúng tôi đưa lực lượng tương tương và chịu tổn thất tương đương”, ông Farage nói với GB News, khi tham dự một cuộc biểu tình của nông dân ở Westminster.
“Vance Xấu hổ” là tiêu đề bài viết nổi bật trên trang chủ của The Sun - tờ báo lá cải cánh hữu thuộc sở hữu của tỉ phú Rupert Murdoch.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu phát biểu trước các nghị sĩ Pháp ngày 4/3 rằng ông Vance "may mắn đã sửa lại tuyên bố của mình", nhưng nhấn mạnh rằng khoảng 600 binh lính Pháp hy sinh khi phục vụ trong 60 năm qua "xứng đáng được chúng ta và các đồng minh tôn trọng".