Vận mệnh của vũ trụ vẫn là câu hỏi chưa có lời giải, sau khi dữ liệu mới cho thấy năng lượng tối vốn tiếp sức cho quá trình giãn nở của vũ trụ đang suy yếu dần trong hơn 4 hoặc 5 tỉ năm qua.
Kính viễn vọng Nicholas U. Mayall ở Đài Thiên văn Quốc gia trên đỉnh Kitt gần Tucson (bang Arizona, Mỹ)
ảnh: KPNO/NOIRLab/NSF
Trước năm 1998, các nhà khoa học tin rằng tốc độ giãn nở của vũ trụ theo sau sự kiện Big Bang sẽ chậm dần do tác động của lực hấp dẫn.
Tuy nhiên, đến năm 1998, hai nhóm nghiên cứu độc lập đến từ Mỹ và Úc trong lúc nghiên cứu siêu tân tinh đã phát hiện quá trình giãn nở của vũ trụ trên thực tế tăng tốc, chứ không chậm dần như quan điểm trước đó.
Từ phát hiện trên, giới thiên văn học cho rằng phải có một lực lượng bí ẩn đứng sau hiện tượng trên, và đặt tên là "năng lượng tối".
Nếu không có gì thay đổi, các nhà nghiên cứu dự đoán nhiều tỉ hoặc nhiều nghìn tỉ năm sau vũ trụ có thể trở thành một không gian lạnh giá, tối tăm và không có sự sống.
Tuy nhiên, tờ The Washington Post hôm 19.3 dẫn dữ liệu mới do các nhà khoa học tham gia cuộc khảo sát DESI (Thiết bị quang phổ năng lượng tối) vừa công bố cùng ngày cho thấy xu hướng giãn nở của vũ trụ thật ra đang yếu đi trong hơn 4 đến 5 tỉ năm qua.
Theo phân tích của đội ngũ DESI, có lẽ năng lượng tối không phải là một "hằng số vũ trụ" như vẫn tưởng lâu nay, mà thay vào đó tiến triển theo thời gian.
Nếu giả thuyết "năng lượng tối tiến triển" vẫn giữ nguyên trong những cuộc nghiên cứu tiếp theo, tương lai của vũ trụ sẽ là điều gì đó thật sự khó đoán.
Có lẽ vũ trụ sẽ tiến tới giai đoạn trưởng thành và ổn định, chứ không còn vội vã và không thể thay đổi.
Hoặc có lẽ quá trình giãn nở sẽ lại tăng tốc, giống như thể chịu sự tác động của một lực bí ẩn nào khác
Hoặc có lẽ mọi thứ sẽ đảo chiều, và vũ trụ sẽ co lại.
"Kết quả trên một lần nữa mang đến khả năng vũ trụ có lẽ sẽ không tiếp tục giãn nở mãi mãi. Một trong các khả năng theo phân tích hiện nay là vũ trụ có thể ngừng giãn nở và co lại", The Washington Post dẫn lời nhà vũ trụ học của Đại học Texas (Mỹ) Mustapha Ishak, đồng chủ tịch nhóm phân tích dữ liệu.
"Chúng ta không thể đoán trước năng lượng tối sẽ hành xử như thế nào trong tương lai", theo ông Willem Elbers, nhà vũ trụ học của Đại học Durham (Anh) và cũng là đồng chủ tịch đội ngũ DESI.
VietBF@sưu tập