Đại kiện tướng 22 tuổi người Ukraine, Kirill Shevchenko bị cấm thi đấu hai năm nhưng không bị tước danh hiệu, v́ lén dùng điện thoại trong một giải đấu.
Shevchenko bị phát hiện giấu điện thoại trong nhà vệ sinh gần pḥng thi đấu tại giải đồng đội Tây Ban Nha tháng 10/2024. Một trọng tài nhận thấy kỳ thủ 22 tuổi vào nhà vệ sinh quá nhiều lần trong ván đấu, nên bí mật theo dơi và phát hiện vụ việc. Anh ngay lập tức bị xử thua các ván đấu, bị loại khỏi giải.
Ngày 26/12/2024, ban Fair Play (FPL) thuộc Liên đoàn cờ vua Thế giới (FIDE) điều tra và nộp báo cáo về Shevchenko lên liên đoàn. Họ xác nhận kỳ thủ người Ukraine, thi đấu đại diện Romania, đă giấu điện thoại sau bồn cầu và truy cập ứng dụng Lichess. Ứng dụng này tích hợp công cụ đánh cờ Stockfish, với Elo có thể lên tới 3.600, cao hơn nhiều so với kỳ thủ số một thế giới Magnus Carlsen, Elo 2.837.
Tuy nhiên, phân tích của FPL cho thấy chất lượng các ván đấu của Shevchenko tại giải đồng đội Tây Ban Nha không có ǵ bất thường.
Shevchenko thi đấu cho Romania tại Olympiad cờ vua 2024 ở Budapest, Hungary. Ảnh: Chess
Shevchenko thừa nhận đă giấu điện thoại và sử dụng Lichess. Tuy nhiên, anh phủ nhận việc dùng ứng dụng này để đạt lợi thế trong các ván đấu. Đại kiện tướng 22 tuổi không nhận tội gian lận.
Hôm 26/3, ban Kỷ luật FIDE (EDC) kết luận Shevchenko đă vi phạm khoản e điều 11.7, Quy định kỷ luật của liên đoàn. Anh bị cấm thi đấu hai năm, từ ngày 19/10/2024 đến 18/10/2026. Nếu vi phạm bất cứ quy định kỷ luật nào trong giai đoạn này, án cấm của anh sẽ tăng thêm một năm nữa. Shevchenko không bị thu hồi danh hiệu Đại kiện tướng.
FPL cho rằng quyết định của EDC quá nhẹ, và họ muốn một án phạt nặng hơn, bao gồm việc thu hồi danh hiệu. V́ thế, FPL có thể kháng cáo lên liên đoàn về quyết định của EDC.
EDC cho rằng có những h́nh thức giảm nhẹ tội của Shevchenko, đầu tiên là anh hợp tác hoàn toàn trong quá tŕnh điều tra, thừa nhận hành vi giấu điện thoại. Kỳ thủ Ukraine cũng chưa từng vi phạm kỷ luật, lại đăng bị căng thẳng về tinh thần, do đối mặt với những lời "dọa giết".
Luật sư của Shevchenko đưa ra những bằng chứng video, cho thấy có những người mang theo vũ khí ở bên ngoài địa điểm tổ chức giải đấu. Nhóm người này đề cập rơ ràng tới nơi ở của Shevchenko tại Melilla, Tây Ban Nha. "Thân chủ của chúng tôi đă chịu áp lực tâm lư nặng nề khi đó", nhóm luật sư cho biết.
Shevchenko trở thành Đại kiện tướng ở tuổi 15, từng đứng 39 thế giới hè 2023 và tiệm cận tŕnh độ Siêu đại kiện tướng. Anh hiện đứng 75 thế giới, với Elo 2.656, và số hai Romania sau khi chuyển liên đoàn từ Ukraine.