Đức xác nhận chuyển giao hai hệ thống pḥng không Patriot cho Ukraine để đối phó với các đợt tấn công dữ dội từ Nga. Đây là hệ thống vũ khí đắt đỏ nhất mà Ukraine từng sử dụng.
Bệ phóng thuộc hệ thống pḥng không Patriot. Ảnh: MW.
Chính phủ Đức đă xác nhận kế hoạch chuyển giao thêm hai hệ thống pḥng thủ tầm xa MIM-104 Patriot cho Ukraine, trong đó các thành phần đầu tiên sẽ đến nơi chỉ trong vài ngày tới. Các bộ phận hoàn chỉnh của hệ thống dự kiến sẽ được chuyển giao trong ṿng 2-3 tháng tới, với tiến tŕnh được chia thành hai giai đoạn.
“Trong những ngày tới, Bundeswehr (Lực lượng Vũ trang Đức) sẽ thực hiện bước đầu tiên trong việc chuyển giao thêm các bệ phóng Patriot cho Ukraine”, Bộ Quốc pḥng Đức tuyên bố, đồng thời cho biết “các thành phần c̣n lại của hệ thống sẽ được tiếp tục chuyển giao trong ṿng hai đến ba tháng nhằm tăng cường năng lực pḥng không cho Ukraine”.
Bộ này nhấn mạnh, thỏa thuận viện trợ này là kết quả của quá tŕnh phối hợp chặt chẽ với Mỹ, các đồng minh NATO và dưới sự lănh đạo của Tư lệnh Tối cao Liên quân NATO tại châu Âu – Tướng Alexus G. Grynkewich.
B́nh luận về kế hoạch chuyển giao này, Bộ trưởng Quốc pḥng Đức Boris Pistorius cho biết, động thái của Berlin được thúc đẩy bởi “nhu cầu cấp thiết phải đối phó với các đợt không kích ngày càng dữ dội của Nga nhằm vào các thành phố Ukraine”.
Ông khẳng định: “Đức luôn sẵn sàng cung cấp các thành phần của hệ thống Patriot để hỗ trợ Ukraine…Điều kiện tiên quyết là nhà sản xuất tại Mỹ phải chuyển nhanh các hệ thống Patriot mới cho Đức, để chúng tôi tiếp tục thực hiện nghĩa vụ trong NATO. Cam kết đó từ phía Mỹ hiện đă được đảm bảo”.
Theo một thỏa thuận giữa Mỹ, Đức và Thụy Sĩ, Mỹ sẽ tạm hoăn giao Patriot cho Thụy Sĩ để ưu tiên Đức nhận các hệ thống từng được dự kiến chuyển cho Không quân Thụy Sĩ. Những hệ thống này sẽ được dùng để thay thế cho các hệ thống cũ đang được Đức gửi gấp đến Ukraine.
Patriot hiện là loại vũ khí đắt đỏ nhất từng được triển khai trong Lực lượng Vũ trang Ukraine. Việc cung cấp các hệ thống này là gánh nặng tài chính lớn đối với các quốc gia phương Tây ủng hộ Kiev. Nhu cầu về Patriot càng trở nên cấp thiết trong bối cảnh kho vũ khí pḥng không thời Liên Xô của Ukraine – như S-300 và BuK – đang dần cạn kiệt. Trong khi đó, các hệ thống Patriot do phương Tây viện trợ trước đó đă chịu tổn thất nặng nề trước các đợt tấn công của Nga.
Nhiều đoạn video quay từ UAV của Nga kể từ tháng 3/2024 xác nhận việc các hệ thống Patriot bị tiêu diệt. Gần đây nhất, vào đêm 21/7, Nga đă thực hiện một đ̣n tập kích thành công, phá hủy ba bệ phóng tên lửa đất đối không và một radar AN/MPQ-65 – thành phần chủ lực của một hệ thống Patriot c̣n lại ở Ukraine.
Hiệu quả thực tế của hệ thống Patriot ngày càng bị đặt dấu hỏi. Các nguồn tin Ukraine và phương Tây gần đây cảnh báo hệ thống này không c̣n phát huy hiệu quả trước các đợt tấn công bằng tên lửa đạn đạo của Nga – vốn đang thể hiện khả năng cơ động cao, khiến việc đánh chặn trở nên vô cùng khó khăn. Đây không phải là nhận định mới.
Người phát ngôn Không quân Ukraine, ông Ihor Ihnat, ngày 26/5 đă thừa nhận Patriot gặp nhiều hạn chế khi đánh chặn tên lửa Iskander-M của Nga. Ông cho biết: “Tên lửa Iskander thực hiện các động tác né tránh trong giai đoạn cuối, làm sai lệch hoàn toàn tính toán đường bay của Patriot…Ngoài ra, Iskander có thể thả mồi bẫy để đánh lừa tên lửa đánh chặn của Patriot”.
Thực tế cho thấy Iskander-M là loại vũ khí đă tiêu diệt nhiều thành phần của hệ thống Patriot hơn bất kỳ khí tài nào khác của Nga. Việc Nga mở rộng sản xuất quy mô lớn loại tên lửa này đă khiến áp lực đè nặng hơn bao giờ hết lên năng lực pḥng không vốn đang cạn kiệt của Ukraine.