Những năm gần đây, tỷ lệ người từ 25-40 tuổi mắc bệnh gout ngày càng gia tăng một cách đáng lo ngại. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống, mà c̣n tiềm ẩn nhiều khả năng làm tổn thương khớp và thận.
Gout và nguy cơ tổn thương đến thận
Tiến sĩ - bác sĩ chuyên khoa 2 Kiều Xuân Thy, Phó trưởng cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết một trong những nguyên nhân chính khiến người trẻ dễ mắc gout là do lối sống hiện đại thiếu lành mạnh.
Không giống như thế hệ trước có lối sống đơn giản, người trẻ hiện nay thường xuyên tiếp xúc với thực phẩm công nghiệp và thói quen tiệc tùng, dẫn đến sự rối loạn chuyển hóa sớm hơn. Bên cạnh đó, t́nh trạng lười vận động và thừa cân cũng góp phần gia tăng nguy cơ gout ở người trẻ.
Cơn gout cấp thường đi kèm với các đợt đau khớp dữ dội, sưng nóng đỏ tại một hoặc nhiều khớp
Ảnh minh họa: AI
“Khi ít vận động, chức năng chuyển hóa và đào thải axit uric qua thận giảm sút. Cộng với thói quen ngồi lâu, stress kéo dài và giấc ngủ không đảm bảo, toàn bộ hệ thống chuyển hóa của cơ thể bị rối loạn. Gout không chỉ c̣n là hệ quả của tuổi tác mà trở thành biểu hiện của một hệ lụy do lối sống công nghiệp hóa”, bác sĩ Xuân Thy giải thích.
Trong nhiều trường hợp, người trẻ chủ quan không đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, không để ư đến những biểu hiện như đau ngón chân cái, sưng khớp nhẹ, cho đến khi cơn gout cấp xảy ra với biểu hiện nghiêm trọng mới phát hiện bệnh đă tiến triển.
Đáng chú ư, cơn đau do gout ở người trẻ thường dễ tái phát, tiến triển nhanh và có xu hướng tổn thương sớm đến thận nếu không kiểm soát tốt axit uric. Không ít trường hợp chỉ mới ở tuổi 30 nhưng đă xuất hiện hạt tophi - một biểu hiện của gout - quanh khớp, biến dạng khớp hoặc sỏi thận do urat.
Làm ǵ để pḥng ngừa cơn gout cấp?
Tiến sĩ - bác sĩ Xuân Thy cho hay, cơn gout cấp là biểu hiện điển h́nh với các đợt đau khớp dữ dội, sưng nóng đỏ tại một hoặc nhiều khớp; thường xảy ra đột ngột, nhất là vào ban đêm. Việc pḥng ngừa cơn gout cấp không chỉ giúp giảm đau đớn mà c̣n pḥng tránh được những tổn thương khớp mạn tính và biến chứng tại thận.
Để ngăn ngừa tái phát cơn gout cấp, điều đầu tiên người bệnh cần làm là kiểm soát tốt nồng độ axit uric trong máu. Mục tiêu điều trị thường là duy tŕ axit uric dưới 6 mg/dL hoặc thấp hơn ở những bệnh nhân đă có hạt tophi.
Bên cạnh đó, chế độ ăn uống cũng đóng vai tṛ quan trọng trong việc kiểm soát và pḥng bệnh.
“Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, đặc biệt là cá ṃi, cá cơm. Ngoài ra, cần tránh rượu bia và các loại nước ngọt có đường fructose, v́ đây là các yếu tố làm tăng sản xuất axit uric. Ngược lại, nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi, sản phẩm từ sữa ít béo và uống đủ khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày để tăng đào thải axit uric qua thận”, bác sĩ Xuân Thy khuyên.
Việc duy tŕ cân nặng hợp lư cũng giúp giảm đáng kể nguy cơ bùng phát cơn gout cấp. Béo ph́ không chỉ làm tăng sản xuất axit uric mà c̣n làm giảm khả năng thải trừ của thận.
Tuy nhiên, theo bác sĩ Xuân Thy, việc giảm cân cần được thực hiện từ từ và đúng cách, không nên nhịn ăn hay áp dụng chế độ kiêng khem quá mức v́ có thể gây rối loạn chuyển hóa và kích hoạt cơn gout.
Ngoài ra, người bệnh cần tránh các yếu tố dễ khởi phát cơn gout như căng thẳng kéo dài, chấn thương, sử dụng thuốc lợi tiểu không có chỉ định hoặc ăn uống không điều độ. Các bệnh lư nội khoa kèm theo như tăng huyết áp, tiểu đường và rối loạn lipid máu cũng cần được điều trị ổn định v́ chúng làm nặng thêm t́nh trạng gout và tăng nguy cơ biến chứng.
“Việc theo dơi định kỳ với bác sĩ là cần thiết để đánh giá hiệu quả điều trị, kiểm tra axit uric máu và điều chỉnh thuốc phù hợp. Nếu được kiểm soát tốt, người bệnh có thể sống khỏe mạnh, hạn chế tối đa cơn gout cấp tái phát và tránh được những tổn thương mạn tính tại khớp và thận”, bác sĩ Xuân Thy nói thêm.
VietBF@sưu tập