Thực phẩm bám vào răng của chúng ta có nhiều khả năng làm hỏng răng nhất và đường là 'kẻ thù' đang âm thầm hủy hoại sức khỏe răng miệng, không chỉ gây sâu răng mà c̣n phá hủy cấu trúc răng chúng ta mỗi ngày.
1. Ăn nhiều đường phá hủy răng như thế nào?
Tất cả các loại đường và hầu hết các loại thực phẩm giàu tinh bột đều là những chất kích thích mảng bám làm suy yếu men răng khiến chúng ta bị sâu răng.
Thực chất, đường không trực tiếp gây hại cho răng mà nó tạo ra môi trường lư tưởng để vi khuẩn hoạt động và tấn công men răng. Quá tŕnh này diễn ra một cách âm thầm và liên tục dẫn đến sâu răng và các vấn đề nghiêm trọng khác.
Thực phẩm chứa nhiều đường gây hại men răng.
Khi chúng ta ăn hoặc uống thực phẩm chứa nhiều đường, vi khuẩn trong miệng sẽ tiêu thụ đường và tạo ra một loại acid có khả năng làm mềm và ḥa tan men răng. Đây là lớp bảo vệ cứng nhất của răng.
Thông thường, nước bọt trong miệng có khả năng tái khoáng giúp phục hồi men răng sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên nếu ăn đồ ngọt liên tục, răng sẽ bị tấn công bởi acid thường xuyên. Điều này khiến quá tŕnh khử khoáng diễn ra nhanh hơn quá tŕnh tái khoáng làm cho men răng suy yếu dần và cuối cùng tạo thành lỗ sâu.
Khi sâu răng tiến triển không được điều trị, các lỗ hổng này sẽ lớn dần cho phép vi khuẩn xâm nhập sâu hơn vào bên trong răng gây đau đớn, nhiễm trùng và cuối cùng có thể dẫn đến mất răng.
Ăn nhiều đường bổ sung cũng có thể gây hại cho nướu răng bằng cách góp phần làm tăng t́nh trạng viêm và stress oxy hóa làm hỏng mô nướu.
Theo BS. Nguyễn Trung Nghĩa, chuyên khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Việt Nam-Cu Ba, khi chúng ta ăn các loại thức ăn, đồ uống chứa nhiều đường, nhất là bánh kẹo, nước ngọt có gas, thức ăn nhanh…, mức độ cao của tinh bột và đường trong những thực phẩm này làm tăng lượng acid trong miệng. Những chất này làm ṃn men răng và làm tăng nguy cơ bị sâu răng và các bệnh về nướu.
2. Nhận diện thực phẩm chứa nhiều đường nhất cần tránh để bảo vệ sức khỏe răng miệng
Để bảo vệ sức khỏe răng miệng, điều quan trọng là phải nhận biết và hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều đường. Dưới đây là những nhóm thực phẩm chính chứa nhiều đường không tốt cho sức khỏe và đang âm thầm phá hủy răng chúng ta mỗi ngày:
Đồ uống có đường
Đồ uống có đường chủ yếu bao gồm các loại nước ngọt có gas, soda, nước tăng lực, nước ép trái cây đóng hộp… Chúng không chỉ chứa đường mà nhiều loại đồ uống c̣n có tính acid cao gây hại kép cho men răng.
Nếu suốt ngày nhâm nhi nước ngọt có gas, chúng ta hăy tưởng tượng răng của ḿnh được bao phủ bởi một lớp acid làm ṃn men răng. Trên thực tế, thường xuyên tiêu thụ đồ uống có gas có tính acid như soda và đồ uống thể thao được coi là yếu tố chính gây xói ṃn răng.
Uống nước có gas cũng gây khô miệng và làm giảm tiết nước bọt, trong khi nước bọt là chất bảo vệ tự nhiên trong miệng giúp trung ḥa acid và tái khoáng hóa men răng.
Kẹo và bánh ngọt
Không chỉ chứa nhiều đường, các loại kẹo bánh thường có kết cấu dính, dễ bám vào răng và kẽ răng lâu, tạo điều kiện lư tưởng cho vi khuẩn phát triển gây sâu răng.
Hành vi ngậm kẹo mút là một trong những cách tồi tệ nhất gây hại cho răng. Việc mút, ngậm làm tăng thời gian răng tiếp xúc với đường nhiều hơn.
Thực phẩm giàu tinh bột
Tinh bột có thể bị vi khuẩn trong miệng phân hủy thành đường gây hại tương tự như đường. Ăn thực phẩm giàu tinh bột như bánh ḿ trắng, ḿ ống, khoai tây chiên… rất dễ dính vào kẽ răng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi.
Trái cây sấy khô
Trái cây tươi tốt cho sức khỏe nhưng khi sấy khô chúng cô đặc lượng đường và có kết cấu dính, dễ bám vào răng. Nho khô, chà là, mít, xoài sấy khô… là những loại trái cây khô chứa nhiều đường và có độ dính cao.
Các loại nước sốt bán sẵn thường chứa nhiều đường.
Thực phẩm chứa "đường ẩn"
Bao gồm: sốt cà chua, nước sốt BBQ, thực phẩm chế biến sẵn, ngũ cốc ăn sáng đóng gói…Những thực phẩm này thường chứa lượng đường bổ sung đáng kể mà chúng ta có thể không nhận ra. Cách tốt nhất là hạn chế tối đa chúng và nên tạo thói quen kiểm tra kỹ nhăn mác, thành phần khi mua thực phẩm để hạn chế tiêu thụ đường bổ sung.
Để bảo vệ sức khỏe răng miệng, khi ăn các loại thực phẩm có chứa đường, mọi người nên súc miệng bằng nước ngay sau đó để loại bỏ bớt đường và acid. Khi uống các loại nước ngọt, nước ép trái cây nên dùng ống hút để giảm tối đa sự tiếp xúc trực tiếp của đường và acid với bề mặt răng. Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ giúp tiết nước bọt tạo ra khoáng chất bảo vệ chống lại sâu răng. Vệ sinh răng đúng cách và nên khám răng định kỳ nhằm phát hiện sớm tổn thương răng để điều trị kịp thời.