(Minh họa)
Trong hành trình nhân sinh, có một người bạn đồng hành mà ít có ai để ý đến, nhưng chưa từng rời xa chúng ta dù chỉ một khoảnh khắc. Người bạn ấy tuy không mang hình dáng, cũng chẳng hề cất lời, nhưng lặng lẽ in dấu trong từng nếp nhăn, sợi tóc bạc, và cả những sự trải nghiệm buồn vui trong đời. Người bạn ấy chính là thời gian.
Thuở tuổi còn trẻ, con người chúng ta thường rất háo thắng, nóng lòng để chứng minh cho bản thân. Chúng ta ngỡ rằng, mình đã nắm trọn lẽ đời trong tay. Nhưng thời gian kiên nhẫn có chỉ dạy ra: những điều mà chúng ta cho là vững chắc đôi khi chỉ là ảo tưởng mong manh. Cổ nhân cũng từng nói:
"Sự thế như triêu lộ, khứ nhật nan lưu", việc đời như làn sương sớm, qua rồi chẳng thể níu giữ. Quả thật, chỉ có thời gian mới là thước đo công bằng để soi xét giá trị của mọi thứ trên đời này.
Trong lịch sử nước Việt, câu chuyện về Nguyễn Trãi cũng để lại nhiều sự suy ngẫm. Ông từng là bậc anh tài, dốc tâm cùng Lê Lợi dựng nên sự nghiệp lớn, để lại áng
"Bình Ngô đại cáo", bản tuyên ngôn độc lập thật bất hủ. Nhưng sau khi đất nước đã thanh bình, ông lại phải nếm trải qua những năm tháng bị nghi kỵ, bị bỏ quên, rồi cuối cùng gặp thảm án Lệ Chi Viên oan khuất. Cuộc đời ấy, nếu nhìn ở một lát cắt ngắn ngủi, chúng ta chỉ thấy toàn là bi kịch đen tối.
Nhưng qua dòng chảy của thời gian, người đời sau mới đủ tỉnh táo để nhận ra nhân phong cách sáng ngời và công lao to lớn của ông. Thời gian đã gột rửa những oan sai, để cho Nguyễn Trãi tỏa sáng trong lịch sử như một bậc anh hùng văn võ song toàn, trung quân ái quốc, nhân nghĩa sáng ngời.
Thời gian cũng là tấm gương phản chiếu ra nhân phẩm. Lời lẽ hoa mỹ hay dáng vẻ lịch thiệp có thể che giấu đôi phần, nhưng qua năm tháng, sự chân thành hay giả trá, thiện lương hay ác tâm, đều sẽ bộc lộ ra. Người xưa có nói:
"Nhật cửu kiến nhân tâm", lâu ngày sẽ rõ ra lòng người. Chỉ có thời gian mới đủ sức chứng minh phẩm hạnh bền vững hay phơi bày sự giả dối của một con người.
Bởi vậy, nhiều bậc hiền triết coi thời gian như vị thầy lớn nhất. Nó không giảng bài, không lên lớp, nhưng buộc chúng ta học hỏi qua những trải nghiệm, qua những vấp ngã, với cả nước mắt lẫn nụ cười. Và bài học sau cùng mà nó trao tặng chính là, hãy biết trân trọng hiện tại, bởi vì mỗi phút giây trôi qua đều là tài sản vô giá sẽ không bao giờ quay trở lại.
(Minh họa)
Khi còn trẻ, thời gian là dòng suối chảy xiết, chúng ta cứ mải miết bơi theo mà không kịp nhận ra mình đã đi xa đến đâu. Khi đã trưởng thành, thời gian là con sông hiền hòa, đưa cho cúng ta nhìn thấy rõ đôi bờ được–mất. Đến khi tóc bạc, thời gian trở thành biển cả mênh mông, khiến cho chúng ta biết phải buông bỏ, biết dung hòa, và biết rằng sau tất cả, điều còn lại chính là một tấm lòng an tĩnh.
Thời gian là người bạn vô hình, không phán xét, không thiên vị, nhưng công bằng hơn bất cứ một ai. Nó nhắc nhở rằng, hận thù chỉ khiến cho chúng ta thêm nặng nề, còn yêu thương và thiện lương mới là giá trị có thể giữ được sự trường tồn mãi mãi.