Sáng sớm chính là thời điểm “nhạy cảm” của hệ tim mạch, chỉ một vài thói quen tưởng như vô hại cũng có thể trở thành mồi lửa kích hoạt cơn suy tim, thậm chí dẫn đến đột tử.
Một bà cụ 68 tuổi vừa qua đời do suy tim cấp ngay sau khi thức dậy vào buổi sáng, sự việc khiến nhiều người không khỏi giật ḿnh lo lắng. Các bác sĩ cảnh báo, sáng sớm chính là thời điểm “nhạy cảm” của hệ tim mạch, chỉ một vài thói quen tưởng như vô hại cũng có thể trở thành mồi lửa kích hoạt cơn suy tim, thậm chí dẫn đến đột tử.
Theo lư giải y khoa, khi con người vừa chuyển từ trạng thái ngủ sang tỉnh táo, hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, nhịp tim và huyết áp tăng nhanh, máu đặc hơn. Với người lớn tuổi, tim vốn đă yếu, mạch máu xơ cứng, những biến đổi này dễ trở thành gánh nặng quá sức. Nếu thêm thói quen xấu, nguy cơ càng nhân lên.
Sai lầm đầu tiên là bật dậy quá nhanh sau khi ngủ dậy . Lúc này, huyết áp thường thấp, tuần hoàn máu chậm. Đột ngột ngồi bật dậy hoặc bước xuống giường khiến tim phải tăng tốc bơm máu, dễ dẫn tới loạn nhịp hoặc suy tim cấp. Bác sĩ khuyên người cao tuổi nên áp dụng “ba bước rời giường”: xoay người chậm răi, ngồi dậy nghỉ vài chục giây rồi mới đứng lên.
Thứ hai, tập thể dục gắng sức ngay sáng sớm . Nhiều người nghĩ hít thở không khí trong lành buổi sáng là tốt nhất, nhưng thực tế đây là thời điểm dễ xảy ra nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Vận động mạnh lúc này khiến tim cần nhiều oxy trong khi máu lưu thông chưa kịp đáp ứng, rất nguy hiểm. Với người bệnh tim, thời điểm tập luyện an toàn hơn là sau 9 giờ sáng hoặc buổi chiều, chọn những môn nhẹ nhàng như đi bộ, tập dưỡng sinh.
Một thói quen khác cũng tiềm ẩn nguy hiểm là rặn mạnh khi đi vệ sinh . Người cao tuổi hay bị táo bón, phải gắng sức để đi ngoài, hành động này làm áp lực lồng ngực tăng cao, máu trở về tim bị cản trở, dẫn đến loạn nhịp hoặc ngưng tim đột ngột. Các bác sĩ khuyên nên ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, giữ thói quen đi vệ sinh đều đặn để tránh t́nh huống nguy hiểm này.
Bữa sáng cũng đóng vai tṛ quan trọng. Nhiều cụ ông, cụ bà thích ăn no với đồ chiên rán, nhiều muối, nhiều mỡ . Nhưng chính lúc này máu đă đặc hơn, thêm muối và mỡ khiến huyết áp tăng vọt, mảng xơ vữa dễ bong ra, làm tắc mạch. Thay vào đó, bữa sáng nên thanh đạm, vừa đủ chất đạm, tinh bột và rau, ăn chậm răi để hệ tiêu hóa và tim không bị quá tải.
Ngoài ra, không ít người sợ tiểu đêm nên hạn chế uống nước, đến sáng cũng không bù nước. Sau một đêm, cơ thể vốn đă thiếu nước, máu dễ đông đặc, tăng nguy cơ h́nh thành huyết khối. Bác sĩ khuyến nghị, khi thức dậy nên uống một cốc nước ấm khoảng 150-200 ml, vừa giúp loăng máu, vừa giảm gánh nặng tim mạch.
Các chuyên gia nhấn mạnh, buổi sáng là “giờ vàng” nhưng cũng là “giờ nguy hiểm” với tim mạch. Tuổi già không đồng nghĩa với việc phải kiêng khem cực đoan, mà quan trọng là điều chỉnh nhịp sống, lắng nghe cơ thể. Chậm răi hơn, vừa phải hơn, sẽ giúp trái tim bền bỉ hơn, giảm nguy cơ suy tim và những cái chết đột ngột đầy thương tâm như trường hợp bà cụ 68 tuổi nói trên.