Theo phóng viên TTXVN tại Washington, với tỷ lệ phiếu 55-45, Thượng viện Mỹ chiều 1-10 (theo giờ địa phương) một lần nữa không thể thông qua kế hoạch của Đảng Cộng ḥa nhằm kéo dài ngân sách liên bang đến ngày 21-11, do không đủ 60 phiếu thuận cần thiết.
Trụ sở Quốc hội Mỹ tại thủ đô Washington D.C. Ảnh: TTXVN
Đảng Dân chủ kiên quyết phản đối kế hoạch của Đảng Cộng ḥa cho đến khi đảng này phải gia hạn các khoản trợ cấp y tế sẽ hết hạn vào cuối năm nay. Trước đó, vào sáng cùng ngày, gần 20 thượng nghị sĩ từ cả 2 đảng đă họp không chính thức tại Thượng viện để bàn cách chấm dứt t́nh trạng đóng cửa chính phủ.
Hầu hết các chức năng của chính phủ liên bang Mỹ đă ngừng hoạt động từ ngày 1-10 sau khi nguồn ngân sách cạn kiệt và Quốc hội rơi vào bế tắc trong việc gia hạn chi tiêu. Việc chính phủ đóng cửa diễn ra sau khi các thượng nghị sĩ Mỹ tối 30-9 bác bỏ cả 2 kế hoạch do 2 đảng Cộng ḥa và Dân chủ đưa ra nhằm giữ cho các cơ quan chính phủ tiếp tục hoạt động trước khi nguồn tài trợ hết hạn vào nửa đêm cùng ngày theo giờ địa phương.
Việc thiếu hụt tài chính đồng nghĩa với việc mọi thứ, từ dịch vụ cho vay doanh nghiệp nhỏ đến các công viên quốc gia và chương tŕnh đào tạo việc làm cho cựu binh, sẽ ngừng lại cho đến khi các nhà lập pháp phê duyệt thêm ngân sách. Các công việc liên bang thiết yếu cho an ninh quốc gia vẫn sẽ tiếp tục mặc dù nhân viên - gồm nhiều quân nhân và sĩ quan thực thi pháp luật - sẽ chưa được trả lương.
Tại Washington D.C., giới chức lo ngại nền kinh tế vốn đang bị ảnh hưởng sẽ chịu thêm cú sốc. Tổ chức tiếp thị du lịch đă khởi động lại chiến dịch “Đặc khu mở cửa” (DC is Open) để nhấn mạnh rằng thủ đô vẫn mở cửa đón khách. Các bảo tàng Smithsonian, kể cả Vườn thú Quốc gia, mở đến ít nhất ngày 6-10 nhờ nguồn quỹ thặng dư.
Chính quyền của Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ giữ lại khoảng 18 tỷ USD quỹ liên bang cho 2 dự án giao thông lớn tại New York là tuyến tàu điện ngầm đại lộ Second Avenue và đường hầm Hudson sang New Jersey cho đến khi được xem xét thêm v́ các cáo buộc liên quan đến phân biệt đối xử. Động thái này dường như nhằm gây áp lực lên lănh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Charles E. Schumer - một đảng viên Dân chủ đại diện cho New York. Bộ Giao thông cho biết: Quyết định tạm dừng xuất phát từ việc nhân viên phụ trách bị cho nghỉ không lương. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ đă chỉ trích mạnh mẽ quyết định này.
Đây là lần chính phủ đóng cửa đầu tiên ở Mỹ kể từ tháng 1-2019 và là lần thứ 4 dưới 2 nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên lần này, các quan chức Nhà Trắng cho rằng: Kế hoạch tận dụng việc các cơ quan bị đóng cửa là để tái cấu trúc mạnh mẽ chính phủ liên bang và tập trung quyền lực vào tổng thống.
Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng Russell Vought đă ra lệnh các cơ quan xem xét việc sa thải hàng loạt, thay v́ chỉ cho nghỉ không lương. Văn pḥng Quản lư và Ngân sách (OMB) cũng hướng dẫn các cơ quan soạn lại các quy định về quỹ liên bang và thách thức quyền lực chi tiêu của Quốc hội theo Hiến pháp.