Bà Sanae Takaichi đă được bầu làm lănh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản và do đó gần như chắc chắn sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo, cũng là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử nắm giữ vị trí này.
Bà Takaichi cùng Thủ tướng Shigeru Ishiba vui mừng sau khi được bầu làm lănh đạo mới của đảng LDP. Ảnh: Nikkei.
Bà Takaichi đă đánh bại ông Shinjiro Koizumi - con trai của cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi - trong ṿng bỏ phiếu thứ hai hôm thứ Bảy 4/10, sau khi không có ứng viên nào trong số 5 người đạt đa số phiếu ở ṿng đầu.
Ông Koizumi, 44 tuổi, lẽ ra sẽ trở thành thủ tướng trẻ nhất trong hơn một thế kỷ nếu ông chiến thắng.
Bà Takaichi, 64 tuổi, từng là Bộ trưởng An ninh Kinh tế, được xem là người có xu hướng nghiêng về cánh hữu của LDP.
Quốc hội Nhật Bản dự kiến sẽ bỏ phiếu chọn thủ tướng mới vào ngày 15/10.
Cuộc bỏ phiếu hôm thứ Bảy chỉ có 295 nghị sĩ của LDP và khoảng 1 triệu đảng viên chính thức tham gia, tương đương chỉ 1% dân số Nhật Bản.
Takaichi dự kiến sẽ thay thế Thủ tướng Shigeru Ishiba v́ LDP vẫn là đảng lớn nhất trong quốc hội. Tuy nhiên, sau cuộc bầu cử gần đây, liên minh do LDP đứng đầu đă mất đa số ở cả hai viện, buộc phải hợp tác với các nghị sĩ đối lập để có thể điều hành hiệu quả.
Đảng này nhiều khả năng sẽ t́m cách mở rộng liên minh hiện tại với Komeito ôn ḥa trung dung, hoặc liên kết với ít nhất một đảng đối lập mang xu hướng trung dung.
Nếu trở thành thủ tướng, Takaichi sẽ phải đối mặt với hàng loạt thách thức phức tạp: dân số già hóa, bất ổn địa chính trị, kinh tế tŕ trệ và lo ngại gia tăng về nhập cư.
Tuy nhiên, trước hết, bà cần đảm bảo rằng LDP – đảng gần như cầm quyền liên tục từ năm 1955 – có thể lấy lại niềm tin của cử tri.
“LDP phải giành lại ḷng tin, và chúng ta cần một cuộc cải tổ để bắt đầu lại từ đầu,” Koizumi nói trong chiến dịch, gọi t́nh trạng hiện nay của đảng là một “cuộc khủng hoảng.”
Một đảng đang lên là Sanseito, vốn theo xu hướng dân túy, gọi nhập cư là “cuộc xâm lược thầm lặng” và đổ lỗi cho người nhập cư về nhiều vấn đề xă hội.
Trong chiến dịch tranh cử, bà Takaichi và ông Koizumi đều t́m cách thu hút những cử tri bị ảnh hưởng bởi thông điệp của Sanseito về người nước ngoài, dù đó là người nhập cư hay du khách.
“Nhật Bản cần xem xét lại các chính sách cho phép những người có nền văn hóa và xuất thân hoàn toàn khác biệt vào trong nước” - bà Takaichi nói.
Ông Koizumi cũng tuyên bố: “T́nh trạng lao động bất hợp pháp của người nước ngoài và sự suy giảm an ninh công cộng đang gây lo lắng cho người dân địa phương.”
Những phát biểu mang tính cảnh báo về người nhập cư như vậy từ các chính trị gia ḍng chính là điều hiếm thấy ở Nhật Bản, nơi người sinh ra ở nước ngoài chỉ chiếm khoảng 3% dân số.
Về kinh tế, bà Takaichi từng ủng hộ chính sách nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ và chi tiêu tài khóa lớn, theo đường lối của người thầy - cựu Thủ tướng Shinzo Abe. Tuy nhiên, trong chiến dịch này, bà đă ôn ḥa hơn, và dù thường xuyên đến thăm đền Yasukuni, bà cũng tỏ ra mềm mỏng hơn trong cách tiếp cận với Trung Quốc.
Tuy vậy, xuất thân từ phe truyền thống trong LDP, niềm vui v́ Nhật Bản có nữ thủ tướng đầu tiên có thể sớm chuyển thành thất vọng.
“Bà Takaichi không quan tâm đến quyền phụ nữ hay các chính sách b́nh đẳng giới,” giáo sư Yuki Tsuji - chuyên gia về chính trị và giới tại Đại học Tokai cho biết.
Giới chuyên gia cũng lo ngại rằng, dù ông Koizumi có sức hút và h́nh ảnh hiện đại – từng nghỉ phép chăm con và chơi lướt sóng – nhưng thiếu chiều sâu chính trị, có thể trở thành gánh nặng cho cử tri nếu được bầu.
“Koizumi rất giỏi thể hiện ḿnh là người cải cách, nhưng ông ấy không mạnh trong tranh luận. Tôi tự hỏi độ nổi tiếng của ông sẽ kéo dài bao lâu sau khi quốc hội họp lại,” giáo sư danh dự Sadafumi Kawato của Đại học Tokyo nhận xét với AFP.
Dù ai được chọn làm thủ tướng, thử thách ngoại giao đầu tiên của họ có thể sẽ đến sớm: Một hội nghị thượng đỉnh vào cuối tháng 10 với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người có thể yêu cầu Nhật tăng chi tiêu quốc pḥng. Ông Trump dự kiến tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc từ ngày 31 tháng 10.
Vietbf @ Sưu tầm