[Romano]

Chuyến công du của các quan chức cấp cao Liên minh châu Âu (EU) tới Ukraine tuần trước đã gửi đi một thông điệp mạnh mẽ: Kiev vẫn còn nhiều việc phải làm để đáp ứng các tiêu chuẩn cần thiết cho việc gia nhập EU, trong bối cảnh Brussels đang tìm cách vượt qua sự phản đối kéo dài từ phía Hungary.
Việc trở thành thành viên EU đòi hỏi sự đồng thuận tuyệt đối từ toàn bộ 27 quốc gia thành viên. Tuy nhiên, Hungary hiện đang chặn tiến trình chuyển sang giai đoạn đàm phán tiếp theo, với lý do lo ngại về quyền ngôn ngữ và văn hóa của cộng đồng người gốc Hungary sinh sống tại miền Tây Ukraine.

Lập trường cứng rắn của Budapest đã gây thất vọng cho nhiều quốc gia EU khác. Nhằm tháo gỡ bế tắc, Ủy viên phụ trách mở rộng EU, bà Marta Kos, đã dẫn đầu một phái đoàn cấp cao đến Ukraine vào tuần trước. Trong khuôn khổ chuyến thăm, bà Kos đã gặp gỡ đại diện cộng đồng người Hungary thiểu số, nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng và thúc đẩy đối thoại.Đối với người dân Ukraine, triển vọng gia nhập Liên minh châu Âu từ lâu đã là biểu tượng của hy vọng và khát vọng về một tương lai ổn định, thịnh vượng. Tuy nhiên, những thách thức nội tại vẫn còn hiện hữu.

Vào mùa hè vừa qua, chính phủ Ukraine đã đưa ra một số biện pháp bị xem là làm suy yếu tính độc lập của các cơ quan giám sát chống tham nhũng - một động thái khiến nhiều quốc gia EU lo ngại về cam kết cải cách thực sự của Kiev. Việc điều chỉnh hệ thống pháp luật và thể chế theo các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của EU là điều kiện tiên quyết để Kiev giành được tư cách thành viên tại liên minh này.

“Chúng tôi không thể chấp nhận một quốc gia thành viên mới mà không thực sự tuân thủ hoàn toàn các nguyên tắc pháp quyền”, bà Marta Kos khẳng định trong một cuộc phỏng vấn với Reuters tại Ukraine.

Bà nhấn mạnh rằng sự nghiêm khắc lúc này là một biểu hiện của tinh thần đồng hành và trách nhiệm.

“Một phần của tình yêu thực sự là sự nghiêm khắc. Giờ đây, những công việc khó khăn mới thực sự bắt đầu, từ cải cách trong lĩnh vực nông nghiệp đến môi trường, mọi thứ đều cần được điều chỉnh sâu rộng”, bà Kos nói.

Các quan chức châu Âu cho rằng nếu Ukraine kiên định cải cách và tuân thủ đầy đủ các chuẩn mực pháp quyền, họ sẽ tìm ra cách để vượt qua sự phản đối của Thủ tướng Hungary Viktor Orban nhằm đảm bảo Ukraine tiếp tục tiến bước trên con đường gia nhập Liên minh châu Âu.

Phát biểu tại Copenhagen hồi tuần trước, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen - đại diện cho quốc gia đang giữ chức Chủ tịch luân phiên của EU đến hết tháng 12/2025, nhấn mạnh rằng cả EU và Ukraine có thể tiếp tục phối hợp thúc đẩy cải cách, nhằm chuẩn bị cho Kiev gia nhập khối.

“Tôi sẽ không để bất kỳ quốc gia nào, và chắc chắn là không để ông Viktor Orban, quyết định tương lai của toàn châu Âu”, bà Frederiksen khẳng định.

Cảnh báo từ EU
Tuần trước, trong chuyến công du Ukraine, các quan chức EU một lần nữa nhấn mạnh rằng việc tôn trọng pháp quyền là điều kiện tiên quyết để trở thành thành viên Liên minh. Thông điệp này cũng nhằm phản ứng trước động thái gây tranh cãi hôm 22/7, khi chính phủ Ukraine tìm cách mở rộng quyền kiểm soát của Tổng công tố - một nhân vật do Tổng thống bổ nhiệm đối với Cục chống tham nhũng và một đơn vị công tố độc lập.

Động thái này đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình hiếm hoi trong bối cảnh đất nước vẫn đang trong giai đoạn xung đột với Nga. Trước áp lực trong nước và quốc tế, chính quyền Kiev đã nhanh chóng rút lại quyết định, song sự việc đã làm dấy lên mối lo ngại sâu sắc trong nội bộ EU.

“Những gì xảy ra vào ngày 22/7 không bao giờ được phép lặp lại”, bà Kos nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn, đồng thời cảnh báo rằng niềm tin của các quốc gia thành viên có thể bị tổn hại nghiêm trọng nếu Ukraine không xử lý triệt để sự việc.

“Mọi thứ vẫn chưa kết thúc”, bà nói, ám chỉ rằng những bước khắc phục tiếp theo là vô cùng cần thiết.

Dù vậy, nhiều quan chức EU vẫn giữ niềm tin rằng Ukraine có đủ ý chí và khả năng để đáp ứng các tiêu chuẩn của khối. Theo họ, xã hội Ukraine thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc tiếp tục con đường cải cách.

“Điều duy nhất khiến chúng tôi băn khoăn là cách thức thực hiện và khung thời gian, chứ không phải việc liệu điều đó có xảy ra hay không”, bà Kos nói thêm.

Về phía Ukraine, ông Taras Kachka, Phó Thủ tướng phụ trách hội nhập châu Âu, khẳng định trong tuyên bố với Reuters rằng Kiev "sẽ tiếp tục thực hiện các cải cách theo đúng các cam kết quốc tế đã đề ra".

pho_thu_tuong_ukrain e_phu_trach_hoi_nhap _chau_au_va_euro-dai_tay_duong._rbc_u kraine.jpg
Ukraine bước vào "giai đoạn cuối" trong việc sàng lọc luật để gia nhập EU
VOV.VN - Ukraine đã gần hoàn tất rà soát pháp luật theo tiêu chuẩn EU, mở ra cơ hội hội nhập sâu hơn, bất chấp sự phản đối của Hungary trong tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Con đường dài phía trước
Hồi tháng 2/2025, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố rằng Ukraine có thể trở thành thành viên EU trước năm 2030 nếu tiếp tục đẩy mạnh cải cách với tốc độ và chất lượng như hiện nay. Tuy nhiên, không phải tất cả các quan chức EU đều lạc quan về mốc thời gian này.

“Ukraine là một quốc gia lớn, có tầm quan trọng chiến lược, và tiến trình gia nhập của họ không thể đơn giản hay nhanh chóng”, một nhà ngoại giao EU nhận định. Một người khác cũng chia sẻ quan điểm thận trọng: “Chúng tôi ghi nhận những tiến bộ ấn tượng, đặc biệt là trong hoàn cảnh xung đột nhưng gia nhập EU là một quá trình đầy gian nan và kéo dài”.

Trong ngắn hạn, trở ngại lớn nhất đối với nỗ lực của Ukraine không đến từ tiến trình cải cách nội bộ, mà từ lập trường cứng rắn của Hungary. Dù vào năm 2023, Thủ tướng Viktor Orban đã không phủ quyết quyết định khởi động đàm phán gia nhập với Ukraine, Budapest hiện đang chặn bước tiếp theo trong quy trình kết nạp thành viên mới.

Để đối phó với tình trạng bế tắc này, một số quan chức EU đã gợi ý khả năng linh hoạt trong quy trình, chẳng hạn như cho phép bắt đầu đàm phán các cụm chính sách mà không cần sự đồng thuận tuyệt đối của tất cả 27 nước thành viên. Tuy nhiên, việc thay đổi quy tắc ra quyết định của EU cũng yêu cầu sự nhất trí tuyệt đối trong cả khối.

Trong bối cảnh đó, giải pháp ngắn hạn khả thi hơn là tiếp tục các công việc kỹ thuật giữa Kiev và Ủy ban châu Âu, bất chấp việc các cụm chưa được chính thức mở. “Nếu chúng ta chưa thể thuyết phục lẫn nhau thì điều quan trọng là vẫn tiếp tục những công việc cần thiết”, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen nhận định.

Về phần mình, Phó Thủ tướng Ukraine Taras Kachka cho biết chính phủ đang theo đuổi một cách tiếp cận “thực dụng”, tiếp tục cải cách trong nội bộ để sẵn sàng chuyển sang giai đoạn tiếp theo bất kỳ lúc nào có thể.

Về dài hạn, tiến trình gia nhập của Ukraine không chỉ đối mặt với rào cản thể chế mà còn cả sự phân hóa trong lòng công luận EU. Một cuộc khảo sát Eurobarometer công bố tháng 9/2025 cho thấy 52% công dân EU ủng hộ việc Ukraine gia nhập, với điều kiện nước này đáp ứng đầy đủ các yêu cầu. Tuy nhiên, 41% phản đối hoặc không chắc chắn.

Sự ủng hộ cũng không đồng đều giữa các quốc gia thành viên EU. Trong khi 91% người Thụy Điển ủng hộ tư cách thành viên của Ukraine nếu các tiêu chí được đáp ứng, tỷ lệ này chỉ là 48% ở Pháp và 28% tại Cộng hòa Séc.

Ủy viên phụ trách mở rộng EU, bà Marta Kos cho biết khối có đủ thời gian để lắng nghe và giải quyết các lo ngại chính đáng từ từng quốc gia thành viên.

“Hãy cùng nhau thảo luận. Những lo ngại của các bạn là gì? Và liệu chúng tôi có thể giải thích, làm rõ hay đưa ra giải pháp phù hợp hay không?”, bà Kos nói.