Số lượng sinh viên châu Á nhập cảnh vào Mỹ trong tháng 8/2025 giảm xuống mức thấp nhất từng ghi nhận ngoài thời kỳ đại dịch.
Theo dữ liệu sơ bộ của Bộ Thương mại Mỹ (Trade.gov), lượng sinh viên đến từ châu Á trong tháng 8 giảm gần 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Các chuyên gia nhận định chính sách siết thị thực, lệnh cấm đi lại và tâm lư bất ổn dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump là những nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này.
Châu Á vốn chiếm hơn 70% tổng số sinh viên quốc tế tại Mỹ. V́ vậy, đà sụt giảm của nhóm này kéo theo tổng lượng sinh viên quốc tế vào Mỹ trong tháng 8 giảm gần 20%, từ 386.940 xuống 313.138 lượt, mức giảm mạnh nhất ngoài giai đoạn dịch bệnh.
Trung Quốc và Ấn Độ dẫn đầu đà sụt giảm
Hai nguồn sinh viên quốc tế lớn nhất của Mỹ đều ghi nhận mức giảm đáng kể. Số sinh viên từ Trung Quốc, chiếm khoảng 20% tổng số, giảm 12% so với năm ngoái, tiếp nối xu hướng giảm liên tục kể từ sau đại dịch, trong bối cảnh căng thẳng song phương leo thang và chính sách thị thực bị siết chặt.
Trong khi đó, số sinh viên đến từ Ấn Độ, vốn chiếm gần 1/3 tổng số sinh viên quốc tế tại Mỹ, giảm tới 44%, do t́nh trạng tŕ hoăn phỏng vấn visa kéo dài nhiều tháng. Hàn Quốc cũng ghi nhận mức giảm 11%. Đây đều là những thị trường từng có tốc độ tăng trưởng mạnh trong thập kỷ qua.
Nhân viên Cục An ninh Vận tải Hoa Kỳ (TSA) tại Sân bay Quốc gia Reagan ở Washington (Mỹ). (Ảnh: Reuters)
Chính sách thị thực và bất ổn chính trị là nguyên nhân chính
Mỹ hiện có khoảng 1,3 triệu sinh viên quốc tế, là quốc gia thu hút nhiều du học sinh nhất thế giới. Trong các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), gần 3/4 nghiên cứu sinh tiến sĩ là người nước ngoài, và 40% lực lượng nhà khoa học – kỹ sư tŕnh độ tiến sĩ sinh ra ngoài nước Mỹ.
NAFSA, Hiệp hội các nhà giáo dục quốc tế, dự báo số lượng sinh viên quốc tế mới nhập học mùa thu này có thể giảm 30-40%, kéo tổng quy mô sinh viên quốc tế giảm 15%. Tổ chức này ước tính mức sụt giảm này có thể gây thiệt hại khoảng 7 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ và làm mất hơn 60.000 việc làm tại các cộng đồng địa phương.
Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu xu hướng sụt giảm này kéo dài, năng lực cạnh tranh của Mỹ trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ có thể bị suy yếu, khi ngày càng nhiều sinh viên châu Á chọn học tập tại các quốc gia có chính sách nhập cư ổn định và cởi mở hơn.
Các tổ chức giáo dục quốc tế cho rằng, sự sụt giảm năm nay chủ yếu bắt nguồn từ những thay đổi chính sách của chính quyền Trump. Tháng 5, Bộ Ngoại giao Mỹ tạm ngưng phỏng vấn thị thực sinh viên trong ba tuần cao điểm, khiến số visa F-1 cấp mới giảm 22% so với cùng kỳ. Mỹ cũng áp dụng lệnh cấm hoặc hạn chế đi lại với 19 quốc gia, trong đó có Iran, khiến lượng sinh viên Iran đến Mỹ trong tháng 8 giảm tới 86%.
Các biện pháp như đe dọa trục xuất sinh viên v́ phát ngôn ủng hộ Palestine, yêu cầu công khai tài khoản mạng xă hội khi xét duyệt visa… đă tạo ra tâm lư bất định, khiến nhiều sinh viên chọn những điểm đến khác ổn định hơn.
Việt Nam giảm ngắn hạn nhưng vẫn giữ vị thế lớn trong khu vực
Theo dữ liệu của Bộ Thương mại Mỹ, Việt Nam đứng thứ 4 tại châu Á về số lượng sinh viên nhập cảnh vào Mỹ trong tháng 8/2025, với 7.883 lượt, sau Trung Quốc (86.647), Ấn Độ (41.540) và Hàn Quốc (16.412). So với cùng kỳ năm ngoái, lượng sinh viên Việt Nam giảm 17%, phản ánh phần nào ảnh hưởng từ chính sách thị thực và bất ổn chính trị trong ngắn hạn.
Tuy vậy, xét về quy mô dài hạn, Việt Nam vẫn là một trong những thị trường du học quan trọng nhất của Mỹ. Theo thông cáo báo chí của Phái đoàn Ngoại giao Hoa Kỳ tại Việt Nam tháng 11/2024, trong năm học 2023–2024, có 22.066 sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học, cao đẳng của Mỹ, và tổng số du học sinh Việt Nam ở tất cả các bậc học vượt 31.000 người, cao nhất trong ASEAN và đứng thứ sáu trong số các quốc gia có số lượng sinh viên theo học tại Mỹ lớn nhất thế giới.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper đánh giá đây vẫn là “một con số ấn tượng khi so với quy mô dân số”, thể hiện “niềm tin của các gia đ́nh Việt Nam vào chất lượng giáo dục Hoa Kỳ, đặc biệt trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM)”. Ông cũng khẳng định giáo dục là một trụ cột quan trọng trong quan hệ Mỹ-Việt, và việc duy tŕ ḍng sinh viên Việt Nam tới Mỹ sẽ góp phần củng cố mối liên kết song phương trong dài hạn.
VietBF@sưu tập