Nghiên cứu mới của Viện Y tế Quốc gia Mỹ cho thấy nhiều người mất khứu giác sau Covid có thể không bao giờ hồi phục, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cảm xúc.
Nghiên cứu cho thấy nhiều người mắc Covid-19 bị mất khứu giác vĩnh viễn. Ảnh: CU Anschutz.
Mất khứu giác là triệu chứng quen thuộc của người mắc Covid-19, nhưng một nghiên cứu mới do Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) dẫn đầu cho thấy t́nh trạng này có thể vĩnh viễn không hồi phục ở một số người, Independent đưa tin.
Các nhà khoa học đă theo dơi hàng ngh́n người từng mắc Covid và nhận thấy, hai năm sau nhiễm bệnh, 80% số người từng bị thay đổi khứu giác vẫn không đạt kết quả b́nh thường trong các bài kiểm tra nhận biết mùi. Trong nhóm này, khoảng một phần tư bị giảm nghiêm trọng hoặc mất hoàn toàn khả năng ngửi.
Bác sĩ Leora Horwitz, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết mất khứu giác không chỉ là cảm giác “không ngửi được ǵ” như nhiều người nghĩ. Nó tác động sâu sắc đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Khi khứu giác suy giảm, con người có thể gặp hàng loạt nguy hiểm tiềm ẩn trong đời sống hàng ngày, chẳng hạn không phát hiện được khói, ṛ rỉ khí gas hay thực phẩm ôi hỏng.
Bên cạnh đó, việc không cảm nhận được mùi vị khiến người bệnh chán ăn, sụt cân, thiếu dinh dưỡng và lâu dần có thể dẫn đến trầm cảm do mất đi một giác quan gắn liền với kư ức, cảm xúc và cảm nhận thế giới xung quanh.
Theo nhóm tác giả, Covid-19 có thể gây viêm và tổn thương trực tiếp lên hệ khứu giác - nơi dẫn truyền tín hiệu giữa mũi và năo. Trong nghiên cứu, hàng ngh́n người Mỹ từng mắc bệnh được yêu cầu nhận biết 40 loại mùi khác nhau theo dạng trắc nghiệm, mỗi câu đúng tính một điểm.
Kết quả gây bất ngờ khi ngay cả nhóm người chưa từng nhiễm Covid và không có biểu hiện bất thường cũng có đến 60% đạt điểm thấp. Các chuyên gia cho rằng điều này có thể liên quan đến sự suy giảm khứu giác tự nhiên do tuổi tác, hoặc một số trường hợp đă từng nhiễm virus nhưng không biết.
Các nhà khoa học đang t́m kiếm phương pháp giúp phục hồi khứu giác cho bệnh nhân hậu Covid, bao gồm bổ sung vitamin A hoặc “tập luyện khứu giác” - một h́nh thức huấn luyện lại năo bộ để nhận diện mùi. Tuy nhiên, bác sĩ Horwitz cảnh báo quá tŕnh hồi phục có thể kéo dài, thậm chí không bao giờ trở lại như trước.
“Có thể người bệnh sẽ phải sống chung với t́nh trạng này măi măi, chúng tôi chưa có câu trả lời chắc chắn”, bà nói.
Phát hiện này được công bố trong bối cảnh một biến chủng mới mang tên Stratus đang lan rộng tại Anh. Chủng virus này có hai ḍng phụ, XFG và XFG.3, được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm “biến thể cần theo dơi” v́ tốc độ lây lan cao hơn các biến thể hiện có, dù chưa có bằng chứng cho thấy nó gây bệnh nặng hơn. Cơ quan Y tế Quốc gia Anh cho biết vaccine hiện hành vẫn được đánh giá là có hiệu quả với biến thể này.
Khi thời tiết chuyển lạnh và các bệnh hô hấp gia tăng, giới chuyên môn khuyến cáo người dân nên ở nhà, hạn chế tiếp xúc khi có triệu chứng nhiễm bệnh. Mất khứu giác tuy không nguy hiểm tức th́, nhưng là một trong những di chứng âm thầm, kéo dài và ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.
Việc nhận biết sớm, kết hợp tập phục hồi khứu giác đúng cách có thể giúp người bệnh từng bước lấy lại khả năng cảm nhận mùi vị, cũng là cách để khôi phục một phần cảm xúc và niềm vui trong cuộc sống thường ngày.
VietBF@ sưu tập