[Romano]

Chính quyền của Tổng thống Donald Trump có thể sẽ đầu tư xây dựng chuỗi cung ứng đất hiếm nội địa trong bối cảnh Trung Quốc thắt chặt các quy định về xuất khẩu.
Cổ phiếu của các công ty khai thác đất hiếm và khoáng sản quan trọng tại Mỹ đã tăng mạnh ngày 9/10 sau khi Trung Quốc thắt chặt các quy định về xuất khẩu, làm dấy lên đồn đoán trên thị trường rằng chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ hành động mạnh mẽ hơn để đầu tư xây dựng chuỗi cung ứng trong nước.

CNBC ngày 9/10 dẫn nguồn từ Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết Bắc Kinh hiện yêu cầu các tổ chức nước ngoài phải xin giấy phép xuất khẩu đối với các sản phẩm có chứa đất hiếm chiếm từ 0,1% giá trị hàng hóa trở lên. Các công ty cũng sẽ cần giấy phép xuất khẩu nếu sử dụng công nghệ khai thác, tinh luyện hoặc tái chế nam châm của Trung Quốc.
Một quan chức trong chính quyền cho CNBC biết rằng “Nhà Trắng và các cơ quan liên quan đang đánh giá kỹ lưỡng mọi tác động từ những quy định mới này, vốn được ban hành mà không hề có thông báo trước, và dường như nhằm mục tiêu kiểm soát toàn bộ chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu”.

Trung Quốc đưa ra biện pháp siết chặt này ngay trước cuộc gặp dự kiến giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump, dự kiến diễn ra bên lề Hội nghị Cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Seoul, Hàn Quốc, vào cuối tháng này.
Đất hiếm từ lâu đã là một trong những vấn đề căng thẳng chính trong đàm phán thương mại giữa Bắc Kinh và Washington. Trung Quốc hiện thống trị chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu, trong khi Mỹ phụ thuộc phần lớn vào nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc.

Trò chơi “Ai là gà”

Nhà Trắng và ngành công nghiệp khoáng sản chiến lược của Mỹ cáo buộc Trung Quốc thao túng thị trường nhằm loại bỏ các đối thủ nước ngoài. Đất hiếm là một nhóm các khoáng sản quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong sản xuất vũ khí, robot, xe điện và các thiết bị điện tử của Mỹ.

Bộ Quốc phòng Mỹ vào tháng 7 đã ký một thỏa thuận chưa từng có tiền lệ với MP Materials, công ty khai thác đất hiếm lớn nhất nước Mỹ, bao gồm việc chính phủ nắm giữ cổ phần trong doanh nghiệp này – động thái được xem là "phát súng" đầu tiên trong chiến lược của chính quyền Tổng thống Trump nhằm hậu thuẫn ngành công nghiệp đất hiếm trong nước ứng phó các ảnh hưởng từ vị thế thống trị chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu của Trung Quốc.
Sau đó, Nhà Trắng tiếp tục mua cổ phần trong các công ty Lithium Americas và Trilogy Metals, làm dấy lên sự kỳ vọng của giới đầu tư rằng sẽ có thêm nhiều thương vụ tương tự.
“Động thái này càng củng cố nhu cầu về một chính sách công nghiệp chủ động của Mỹ,” người phát ngôn của MP Materials cho biết, ám chỉ đến các hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc. “Xây dựng chuỗi cung ứng bền vững là vấn đề liên quan đến cả kinh tế lẫn an ninh quốc gia”.
Hai công ty khác – USA Rare Earth và Energy Fuels – tuy chưa ký thỏa thuận với Nhà Trắng, nhưng các giám đốc điều hành của họ nói với CNBC rằng họ đang giữ liên lạc chặt chẽ với chính quyền Tổng thống Trump.