Mệt mỏi không chỉ do lao động chân tay mà còn quá tải thông tin và cảm xúc nhưng nhiều người chỉ biết ngủ nướng và thức dậy với cảm giác vẫn kiệt quệ.
Con người hiện đại đang mắc ba ngộ nhận lớn về nghỉ ngơi, bao gồm ngủ càng lâu càng tốt, không làm gì là thư giãn, và mọi người nên nghỉ ngơi giống nhau.
Thực tế, ngủ quá nhiều có thể khiến cơ thể mất năng lượng, đầu óc trì trệ. Việc nằm cả ngày lướt điện thoại hay xem video khiến não vẫn phải xử lý luồng thông tin khổng lồ và cảm xúc gián tiếp từ mạng xã hội.
Thêm vào đó, mỗi người phù hợp một kiểu nghỉ riêng. Có người thấy đọc sách là thư giãn, người lại thấy mệt như phải học hành.
Một nghiên cứu của các nhà khoa học Trung Quốc mới đây được chia sẻ trên Đài truyền hình trung ương (CCTV) gần đây cho thấy phần lớn chúng ta đang "kiệt sức trong im lặng", chỉ biết ngủ để phục hồi thể lực, trong khi con người thực ra có tới 7 dạng nghỉ ngơi khác nhau cần được bổ sung.
Khi cơ thể cần nghỉ
Thiếu nghỉ ngơi thể chất khiến ta luôn thấy mệt, đau nhức, phụ thuộc vào cà phê hay thuốc bổ. Nghỉ ngơi thể chất không chỉ là ngủ. Nó bao gồm cả nghỉ chủ động, với những hoạt động nhẹ như yoga, giãn cơ, hít thở sâu, hay tản bộ giúp cải thiện lưu thông máu và giải tỏa áp lực cơ bắp.
Đôi khi, chỉ vài phút duỗi người giữa giờ làm cũng hiệu quả hơn một giấc ngủ trưa dài.
Khi đầu óc cần dừng lại
Nếu bạn thường xuyên thấy não khó tập trung hay dễ nổi cáu có thể đang thiếu nghỉ ngơi tinh thần.
Cách đơn giản là cho phép bản thân tạm dừng, ngắt quãng giữa các công việc, không vội lao vào cuộc họp hay tin nhắn kế tiếp. Một phút nhắm mắt, hít sâu, hoặc viết vài dòng ngắn để "xả" suy nghĩ cũng đủ để đầu óc lấy lại sự rõ ràng.
Ảnh minh họa: Pexels
Khi giác quan bị quá tải
Ánh sáng xanh từ màn hình, tiếng ồn liên tục hay mùi hương nhân tạo khiến nhiều người không nhận ra rằng mình đang mệt vì cảm giác.
Nếu bạn thường xuyên mỏi mắt, nhạy âm thanh, hoặc thấy chán ngán mọi thứ, hãy tạm rời điện thoại, đi dạo ở nơi yên tĩnh, hoặc đơn giản là nhắm mắt trong im lặng một vài phút. Đó chính là cách "giải độc giác quan".
Khi cạn kiệt cảm hứng
Những người làm công việc sáng tạo, giải quyết vấn đề hay đổi mới liên tục rất dễ bị kiệt sức sáng tạo. Khi không còn cảm hứng, nghi ngờ năng lực bản thân, hoặc thấy mình khô cạn, có thể não bạn đang thiếu nghỉ ngơi sáng tạo.
Tiếp xúc với thiên nhiên, nghệ thuật, âm nhạc, hay một chuyến đi ngắn là cách nạp lại năng lượng. Đôi khi chỉ cần ngắm bình minh hoặc chăm chút một góc nhỏ trong nhà, cảm hứng sẽ quay trở lại.
Khi cảm xúc bị kìm nén
Nhiều người quen giấu mệt mỏi sau nụ cười, nói "không sao đâu" một cách vô thức. Đó là biểu hiện của kiệt quệ cảm xúc.
Nghỉ ngơi cảm xúc không phải là trốn tránh, mà là thành thật với bản thân, nói ra điều mình đang cảm thấy, chia sẻ với người tin cậy, hoặc viết ra những điều không thể nói. Sự thừa nhận chính là bước đầu của chữa lành.
Khi các mối quan hệ làm bạn mệt
Có lúc ta cảm thấy cô đơn giữa đám đông, hay cạn kiệt sau những cuộc gặp xã giao. Đó là lúc cần nghỉ ngơi xã hội, tức quay lại với những mối quan hệ thực sự khiến ta thấy bình yên.
Một buổi cà phê với người bạn thân hiểu mình đôi khi có tác dụng hơn trăm lời chúc xã giao trên mạng.
Khi mất phương hướng sống
Cấp độ nghỉ ngơi sâu nhất là nghỉ ngơi tinh thần - khi con người cảm thấy trống rỗng, mất ý nghĩa và không còn động lực.
Theo tiến sĩ Saundra Dalton-Smith, ở Mỹ, tác giả cuốn Sacred Rest, để phục hồi, bạn cần kết nối lại với giá trị và niềm tin của mình. Điều đó có thể đến từ thiền, cầu nguyện, hoạt động thiện nguyện, hoặc đơn giản là ngồi yên để lắng nghe chính mình.