Hai người con trong vụ việc cho rằng di chúc cha ḿnh để lại không hợp pháp nên yêu cầu ṭa tuyên vô hiệu, tuy nhiên lập luận này đă bị ṭa án Trung Quốc bác bỏ.
Năm 2021, Ṭa án Nhân dân quận Thuận Nghĩa, Bắc Kinh, đă ra một phán quyết gây chú ư dư luận khi tuyên toàn bộ căn nhà của một cụ ông ngoài 80 tuổi thuộc về người giúp việc chăm sóc ông suốt nhiều năm.
Trước đó, tài sản này được chia cho 2 người con ruột theo phán quyết sơ thẩm. Tuy nhiên, khi vụ kiện được kháng cáo, ṭa phúc thẩm ra phán quyết giao nhà cho người giúp việc. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi: V́ sao tài sản lại thuộc về người ngoài chứ không phải con ruột?
Bản di chúc gây tranh chấp
Theo hồ sơ, ông Vương đă lập di chúc để lại căn nhà duy nhất trị giá 1,4 triệu NDT (hơn 5,1 tỷ đồng) cho bà Trương – người giúp việc đă chăm sóc ông trong thời gian dài, nhưng không thông báo cho các con. Sau khi ông qua đời, con trai Tiểu Vương đă kiện em gái Tiểu Thôi ra toà, yêu cầu xác nhận toàn bộ di sản thuộc về ḿnh.
V́ bà Trương không biết vụ kiện nên không tham gia tố tụng cũng như không xuất tŕnh di chúc. Do đó, phán quyết chia tài sản cho 2 người con của toà án địa phương là không chính xác. Khi di chúc được cung cấp và chứng minh tính hợp pháp, ṭa án đă hủy bản án trước và giao toàn bộ tài sản cho người được chỉ định trong di chúc.
Dẫu vậy, các con của ông Vương không chấp nhận và t́m mọi cách phủ nhận di chúc. Họ cho rằng văn bản này vô hiệu v́ trái đạo đức xă hội, người lập di chúc không đủ năng lực hành vi, h́nh thức không hợp lệ và người nhận di sản không tuyên bố đúng hạn. Ṭa án phúc thẩm sau khi xem xét toàn diện vụ việc đă bác bỏ toàn bộ lập luận này.
Ṭa án bảo vệ di chúc hợp pháp
Toà án phúc thẩm xác định rằng di chúc của ông Vương được pháp luật Trung Quốc công nhận theo Điều 1158 Bộ luật Dân sự. Theo đó, người nhận di sản phải đáp ứng đầy đủ nghĩa vụ “sinh dưỡng – mai táng” đối với người lập di chúc. Bà Trương đă lo cho cuộc sống của ông Vương từ ăn uống, sinh hoạt đến đưa đi khám chữa bệnh, và cả công việc hậu sự khi cụ qua đời. V́ vậy, bà hoàn toàn xứng đáng hưởng tài sản mà cụ để lại.
Về năng lực lập di chúc, dù ông Vương bị suy giảm thính lực và giao tiếp khó khăn, nhân chứng xác nhận tinh thần cụ hoàn toàn minh mẫn, hiểu rơ và tự nguyện khi lập di chúc. Ṭa cho rằng t́nh trạng sức khỏe này không thể đồng nhất với việc mất năng lực dân sự, miễn là người lập di chúc nhận thức được hành vi của ḿnh và hậu quả pháp lư kéo theo.
Bên cạnh đó, di chúc đánh máy của ông Vương cũng đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp lư: phần thông tin và tài sản được viết tay, có chữ kư và dấu vân tay của người lập cùng hai nhân chứng không liên quan lợi ích. Do đó, văn bản này được công nhận là hợp lệ theo Điều 1136 Bộ luật Dân sự Trung Quốc.
Ngoài ra, việc các con của ông cụ cho rằng bà Trương không tuyên bố nhận di sản trong 60 ngày theo luật cũng không có cơ sở. Ṭa chỉ ra rằng bà Trương đă tiếp tục quản lư, sử dụng căn nhà sau khi ông Vương mất và chủ động khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của ḿnh. Đây được xem là tuyên bố nhận di sản đúng thời hạn. Ngoài ra, người phụ nữ này c̣n đăng thông báo trên báo để t́m thân nhân của ông Vương, thể hiện thái độ tích cực và thiện chí.
Qua vụ việc trên, toà án Trung Quốc khuyến nghị người già, người lớn tuổi nên lập di chúc sớm và cập nhật theo thời gian để tránh tranh chấp, giảm thiểu bất ḥa hậu sự. Di chúc không chỉ là việc phân chia tài sản, mà c̣n là sự tiếp nối t́nh cảm và trách nhiệm với gia đ́nh.
Quyền sở hữu tài sản có thể chuyển từ người này sang người khác, nhưng sự ḥa thuận trong gia đ́nh mới chính là tài sản vô giá và bền vững nhất mà mỗi người để lại sau khi nhắm mắt.
VietBF@sưu tập