Không quân Mỹ điều máy bay cảnh báo sớm tới Caribe để tăng cường chỉ huy – kiểm soát, chia sẻ dữ liệu tác chiến và gây sức ép quân sự mạnh chưa từng có lên Venezuela, trong bối cảnh Washington liên tục leo thang đối đầu.
Máy bay AWACS E-3 Sentry của Không quân Mỹ. Ảnh: MW.
Không quân Mỹ đă triển khai ít nhất một máy bay cảnh báo sớm và chỉ huy trên không (AWACS) E-3 Sentry nhằm hỗ trợ các chiến dịch đang diễn ra, với mục tiêu tối đa hóa sức ép quân sự đối với Venezuela.
So với các máy bay E-2D đặt trên tàu sân bay đă hoạt động tại khu vực trong nhiều tuần qua, E-3 có khả năng đảm nhiệm chức năng chỉ huy – kiểm soát cho một lực lượng Mỹ rộng lớn hơn nhiều, bao gồm máy bay ném bom chiến lược, không đoàn tàu sân bay và các phi đội không quân triển khai trên mặt đất.
Máy bay này c̣n chia sẻ dữ liệu mục tiêu có giá trị cao cho toàn bộ lực lượng đó, thậm chí dẫn đường cho tên lửa tấn công mục tiêu. Với tầm hoạt động xa hơn đáng kể và hệ thống cảm biến mạnh hơn nhiều, sự hiện diện của E-3 được xem là một cú hích lớn cho bất kỳ chiến dịch tấn công tiềm tàng nào của Lực lượng Vũ trang Mỹ.
Máy bay AWACS E-3 Sentry của Không quân Mỹ đă được điều sát Venezuela. Ảnh: MW.
Tuy vậy, ngày càng có nhiều câu hỏi được đặt ra về khả năng đáp ứng của E-3 trong các cuộc xung đột hiện đại. Là một nền tảng có nguồn gốc từ thời Chiến tranh Lạnh, E-3 tích hợp các hệ thống radar bị đánh giá là kém hiệu quả trong việc theo dơi các mục tiêu có diện tích phản xạ radar thấp, đặc biệt trong môi trường bị gây nhiễu điện tử. Tuổi đời khung thân đă lên tới bốn thập kỷ cũng khiến tỷ lệ sẵn sàng chiến đấu của E-3 suy giảm do hao ṃn theo thời gian.
Chính những hạn chế này đă khiến khả năng Lầu Năm Góc hủy bỏ kế hoạch tài trợ mua sắm máy bay AWACS E-7 gây tranh căi dữ dội tại Mỹ, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới với tốc độ rất cao trong việc trang bị các hệ thống tương đương hiện đại của riêng ḿnh, như KJ-500 và KJ-3000.
Dù c̣n nhiều điểm yếu – đặc biệt nghiêm trọng trong kịch bản Thái B́nh Dương – năng lực của E-3 vẫn được cho là đủ để đối phó với lực lượng Venezuela, vốn được đánh giá là nổi trội trong khu vực Mỹ Latinh nhưng c̣n rất xa mới đạt tŕnh độ công nghệ hàng đầu thế giới.
Máy bay ném bom chiến lược B-52H của Không quân Mỹ. Ảnh: MW.
Mỹ bắt đầu mở rộng đáng kể việc triển khai lực lượng quanh Venezuela từ tháng 8, bao gồm một nhóm tác chiến tàu sân bay do tàu USS Gerald Ford dẫn đầu, các tiêm kích thế hệ thứ 5 F-35, máy bay tác chiến điện tử E/A-18G, các tàu đổ bộ tấn công của Thủy quân Lục chiến cùng nhiều khí tài khác.
Các máy bay ném bom chiến lược tầm liên lục địa B-52H Stratofortress và B-1B Lancer đă tiến hành các đ̣n tấn công mô phỏng và những màn tŕnh diễn sức mạnh trên biển Caribe, đồng thời liên tục phô trương lực lượng trong khu vực từ giữa tháng 10.
Washington tiếp tục leo thang căng thẳng vào ngày 10/12, khi quân đội Mỹ được lệnh chiếm giữ một chuyến hàng dầu dân sự của Venezuela tại vùng biển quốc tế – động thái mà nhiều chuyên gia pháp lư coi là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế một cách trắng trợn – như một phần trong chiến lược kết hợp sức ép quân sự và kinh tế nhằm buộc chính phủ Venezuela sụp đổ.
VietBF@ sưu tập