Nhiều sản phẩm gia dụng có hóa chất chống dính, tẩy rửa hoặc đồ uống chứa chất tạo ngọt có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư.
Ung thư vẫn là một trong những nguyên nhân tử vong hàng đầu thế giới hiện nay. Các nhà khoa học lo ngại nguy cơ ung thư đối với một số sản phẩm hàng ngày trong nhà, từ đồ uống đến đồ dùng cá nhân, do tiếp xúc lâu dài với hóa chất nồng độ thấp. Tuy vậy, họ cũng nhấn mạnh các bằng chứng khoa học cần được đánh giá cẩn thận và "không phải mọi mối liên hệ đều đă được chứng minh rơ ràng".
Dưới đây là phân tích về 5 nhóm sản phẩm thường được nhắc đến, dựa trên nghiên cứu từ các tổ chức uy tín:
Đồ uống ăn kiêng và chất tạo ngọt nhân tạo
Aspartame - chất ngọt ít calo có trong nước ngọt ăn kiêng, kẹo gum và sữa chua ít đường - từ tháng 7/2023 được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phân loại là "có thể gây ung thư cho con người" (nhóm 2B), chủ yếu liên quan đến ung thư gan với "bằng chứng hạn chế" từ nghiên cứu trên người và động vật.
Tuy nhiên, WHO cho rằng nhóm 2B tiêu thụ ở mức thông thường chưa chắc gây ung thư.
Dụng cụ nấu ăn chống dính chứa PFAS
Lớp phủ chống dính trên nồi chảo thường sử dụng hóa chất PFAS "vĩnh cửu". Khi bị ṃn hoặc quá nóng, chúng có thể giải phóng một lượng nhỏ vào thức ăn. PFAS tích tụ trong máu, một số nghiên cứu cho thấy liên quan một số loại ung thư ở người tiếp xúc cao.
Dù vậy, bằng chứng về nhân quả trực tiếp do sử dụng đồ gia dụng có chất chống dính thông thường hiện chưa rơ ràng và c̣n trái chiều.
Lớp phủ chống dính trên nồi chảo thường sử dụng hóa chất PFAS "vĩnh cửu". Ảnh minh họa: Popsugar.com
Chất chống cháy trong đồ nội thất và đệm
Nhiều ghế sofa, đệm chứa hóa chất chống cháy để đạt chuẩn an toàn cháy nổ. Hóa chất này có thể thoát ra không khí dưới dạng hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs). Một số chất có thể gây rối loạn hormone - cơ chế liên quan đến ung thư.
Tuy nhiên, bằng chứng trực tiếp phơi nhiễm thông thường trong nhà của các chất này với nguy cơ ung thư hiện c̣n hạn chế.
Sản phẩm tẩy rửa gia dụng
Nước lau sàn, bột giặt hay xịt thơm pḥng có thể phát thải VOCs như benzen và formaldehyde - những chất được nghiên cứu cho thấy tăng nguy cơ ung thư.
Theo một nghiên cứu năm 2022 trên tạp chí Indoor Air, dọn dẹp thường xuyên làm tăng tiếp xúc hóa chất. Một số nghiên cứu khác cho thấy mối liên quan VOCs lâu dài với ung thư vú, buồng trứng, da hay tử cung.
Mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc cá nhân
Nhiều loại chứa paraben, chất giải phóng formaldehyde hay thuốc nhuộm từ nhựa than đá. Hiệp hội Ung thư Mỹ đánh giá dữ liệu về tác động ung thư lâu dài hiện c̣n hạn chế với hầu hết sản phẩm.
Formaldehyde - chất gây ung thư đă biết - được giải phóng từ một số phương pháp duỗi tóc khi làm nóng. Nghiên cứu từ Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) phát hiện phụ nữ dùng sản phẩm duỗi tóc hơn 4 lần/năm có nguy cơ ung thư tử cung cao gấp đôi so với người không dùng.
Các chuyên gia khuyên cân nhắc giảm tiếp xúc, nhưng không nên hoang mang v́ nhiều mối liên hệ nhân quả vẫn cần nghiên cứu thêm.
VietBF@sưu tập