Năm nay, hàng ngh́n người lao động tại các công ty lớn như Amazon, UPS, Nestlé, Microsoft và Verizon đă mất việc làm, trong bối cảnh bất ổn kinh tế, sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và những căng thẳng thương mại cũng như địa chính trị trên toàn cầu.
Người lao động t́m việc làm tại Hội chợ việc làm ở Washington. Ảnh tư liệu: REUTERS/TTXVN
Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đă tăng lên 4,6% trong tháng 11/2025, mức cao nhất trong 4 năm. Nếu không tính đại dịch năm 2020 và giai đoạn phục hồi sau đó vào năm 2021, tỷ lệ thất nghiệp đă không cao như vậy kể từ năm 2017. Bộ Lao động Mỹ cho biết có 7,8 triệu người được thống kê là thất nghiệp trong tháng 11/2025, tăng so với 7,1 triệu người vào cùng kỳ năm ngoái.
Tập đoàn viễn thông đa quốc gia Verizon bắt đầu thông báo cho người lao động về chiến dịch sa thải lớn nhất từ trước đến nay của tập đoàn, với kế hoạch cắt giảm hơn 13.000 nhân viên, vào tuần trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn. Trong khi đó, công ty quản lư chuỗi cung ứng và vận chuyển hàng hoá UPS trong báo cáo lợi nhuận quư III/2025 cho biết đă cắt giảm lực lượng lao động vận hành khoảng 34.000 vị trí từ tháng 1-9/2025 để nâng cao hiệu quả hoạt động, đồng thời khoảng 14.000 nhân sự, chủ yếu ở cấp quản lư, cũng đă bị sa thải.
Chuỗi siêu thị Target đă công bố kế hoạch cắt giảm 1.800 vị trí tại trụ sở chính vào đầu năm nay, trong khi tập đoàn truyền thông đại chúng và giải trí đa quốc gia Paramount Skydance bắt đầu sa thải hơn 2.000 nhân viên vào cuối tháng 10/2025. Ngay cả những công ty được coi là người chiến thắng trong cơn sốt AI như Meta cũng đă thông báo sa thải trong đơn vị AI của họ. Hăng xe điện Rivian cũng được cho là đang thực hiện việc cắt giảm nhân sự.
Trong một báo cáo ngày 4/12, công ty tư vấn tái bố trí nhân sự toàn cầu Challenger, Gray & Christmas cho biết các kế hoạch sa thải đến tháng 11/2025 lên tới hơn 1,1 triệu việc làm, tăng 54% so với cùng kỳ năm 2024.
Vào tháng 10/2025, công ty công nghệ đa quốc gia Amazon đă thông báo sẽ giảm lực lượng lao động tại trụ sở chính khoảng 14.000 vị trí. Thông báo này đặt ra câu hỏi liệu đó có phải là tín hiệu cho thấy người lao động đang bị thay thế khi những công nghệ mới đă khiến họ trở nên lỗi thời?
Ông Andy Jassy, Giám đốc điều hành của Amazon, cho biết việc cắt giảm nhân sự không thực sự do yếu tố tài chính, và thậm chí không thực sự do AI, ít nhất là vào thời điểm hiện tại, mà là do văn hóa, sau khi công ty đă phát triển nhanh trong vài năm qua về quy mô doanh nghiệp, số lượng nhân viên, số lượng địa điểm, loại h́nh kinh doanh.
Theo nghiên cứu của ứng dụng việc làm Indeed, sự bùng nổ tuyển dụng vào năm 2022, điều kiện kinh tế vĩ mô và sự bùng nổ đầu tư vào AI có thể giải thích cho sự sụt giảm nhu cầu về nhân lực công nghệ trong năm nay.
Ông Timothy DeStefano, Giáo sư kinh tế tại Đại học Georgetown, cho rằng không có ǵ ngạc nhiên khi Amazon cắt giảm hàng ngh́n việc làm sau khi đă tuyển dụng rất mạnh từ năm 2017 đến năm 2022, bổ sung số lượng nhân viên khổng lồ trong thời kỳ đại dịch. Cá nhân ông không nhận thấy có bất kỳ mối liên hệ nào giữa những đợt sa thải này và AI.
VietBF@sưu tập