[Cupcake01]

Tờ South China Morning Post (SCMP) ngày 23/12 đưa tin, đồng nhân dân tệ (CNY) đã mạnh lên trong những tháng gần đây, với tỷ giá trên thị trường bên ngoài Trung Quốc đạt mức cao nhất so với đô la Mỹ (USD) trong hơn một năm qua, làm dấy lên dự báo rằng tỷ giá CNY có thể tăng hơn nữa vào năm 2026.

Vị thế quốc tế của CNY cũng đã tăng lên khi Bắc Kinh thúc đẩy việc sử dụng đồng tiền này rộng rãi hơn trên toàn cầu.

Trong bài viết này, tờ SCMP xem xét tiến trình quốc tế hóa CNY trên nhiều phương diện, dựa trên phân tích gần đây của Betty Wang - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu Bắc Á tại tổ chức tư vấn tài chính Oxford Economics (Anh).

CNY đã tiến xa đến mức nào trên phạm vi quốc tế?

Trong dòng chảy thương mại quốc tế của Trung Quốc đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể vai trò của CNY với tư cách là đồng tiền thanh toán - một sự thay đổi mà chuyên gia Wang cho là do "sự thay đổi mạnh mẽ trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu trong vài năm qua".

Trong ba quý đầu năm 2025, thanh toán xuyên biên giới bằng đồng tiền Trung Quốc đạt 13 nghìn tỷ CNY (1,85 nghìn tỷ USD), tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 39% tổng kim ngạch thương mại hàng hóa của Trung Quốc trong giai đoạn đó - gấp 4 lần so với năm 2017, thời điểm trước khi xảy ra thương chiến Mỹ - Trung lần thứ nhất.

Tuy nhiên, tầm ảnh hưởng toàn cầu rộng lớn hơn của đồng tiền này vẫn còn hạn chế. Các giao dịch hàng ngày được thanh toán thông qua Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Xuyên biên giới của Trung Quốc trung bình vào khoảng 700 tỷ CNY (gần 100 tỷ USD). Bà Wang cho biết đó là một con số đáng kể, nhưng vẫn còn nhỏ so với gần 2 nghìn tỷ USD được chuyển mỗi ngày thông qua Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Bù trừ (Clearing House Interbank Payments System) dựa trên đồng tiền của Mỹ.

Về đầu tư, việc phát hành trái phiếu bằng CNY trên thị trường quốc tế tiếp tục tụt hậu so với các loại tiền tệ chính khác, chỉ chiếm 0,8% thị phần toàn cầu mặc dù đã có những bước tăng trưởng khiêm tốn trong những năm gần đây.

Về phân bổ dự trữ toàn cầu, dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) được trích dẫn trong phân tích của Oxford Economics cho thấy, trong khi tỷ trọng của USD giảm từ 58,9% vào cuối năm 2020 xuống còn 56,3% vào cuối quý 2 năm nay, thì tỷ trọng của CNY cũng giảm từ 2,3% xuống còn 2,1%.
Những trở ngại chính đối với sự mở rộng toàn cầu của CNY là gì?

Theo SCMP, phân tích của Oxford Economics đã liệt kê các hạn chế cấu trúc bên trong của Trung Quốc đang kìm hãm đà tăng trưởng của CNY, bao gồm kiểm soát vốn một phần, sự khan hiếm tài sản an toàn và độ sâu thị trường hạn chế.

Về cơ bản hơn, tỷ lệ tiết kiệm cao của khu vực tư nhân Trung Quốc làm trầm trọng thêm tình trạng thặng dư tài khoản vãng lai thường niên, hạn chế nhu cầu nhập khẩu và kìm hãm sự lưu thông toàn cầu của CNY, chuyên gia Wang cho biết. Điều này làm suy yếu động lực thúc đẩy các công ty nước ngoài sử dụng CNY để thanh toán.

Bên ngoài Trung Quốc, các loại tiền tệ dự trữ truyền thống như USD và đồng euro (EUR) vẫn duy trì được tính thanh khoản và uy tín thể chế. Các lựa chọn thay thế như vàng và tài sản kỹ thuật số, bao gồm cả tiền mã hóa ổn định (stablecoin), cũng đang ngày càng được ưa chuộng và có khả năng gây bất lợi cho CNY.

Theo phân tích của Oxford Economics, trước những thách thức bên trong và bên ngoài Trung Quốc, quá trình quốc tế hóa CNY có thể sẽ vẫn diễn ra "dần dần và từng bước".

Chính sách của Trung Quốc có gì thay đổi?

Chuyên gia Wang lưu ý rằng các cân nhắc về địa chính trị ngày càng định hình chiến lược đối với CNY của Bắc Kinh, đánh dấu sự chuyển dịch từ các mục tiêu kinh tế trước đây (như giảm rủi ro tỷ giá hối đoái và phát triển thị trường nội địa) sang hạn chế tác động của các lệnh trừng phạt và tăng cường chủ quyền tài chính.

Bà cho biết thêm, lộ trình được vạch ra cho CNY trong các đề xuất cho kế hoạch 5 năm lần thứ 15 của Trung Quốc cũng "đánh dấu sự thay đổi so với lập trường thận trọng hơn" của kế hoạch trước đó.

Trong ngắn hạn, Bắc Kinh dự kiến sẽ ưu tiên mở rộng thanh toán và lập hóa đơn thương mại bằng CNY thông qua các thỏa thuận khu vực sâu rộng hơn, đồng thời mở rộng các chương trình thí điểm tài chính bằng đồng tiền này, cải thiện thanh khoản và các sản phẩm dịch vụ bên ngoài Trung Quốc, đồng thời tiếp tục nâng cấp cơ sở hạ tầng và quy định thị trường.

Về trung và dài hạn, chuyên gia Wang cho biết quá trình quốc tế hóa CNY sẽ phụ thuộc vào các cải cách bên trong Trung Quốc, bao gồm tăng cường tính minh bạch của thị trường tài chính, hoạch định chính sách dựa trên quy tắc và giảm dần tỷ lệ tiết kiệm tư nhân cao tại nước này để hỗ trợ nhu cầu toàn cầu bền vững hơn đối với CNY.