19 năm ở Pháp, và một cú “bắt buộc phải can đảm”
“19 năm sang Pháp mình mới có được bằng lái!”
Nghe qua tưởng câu chuyện dài lê thê kiểu thi rớt lên rớt xuống. Nhưng không. Không phải 19 năm thi mới đậu. Mà là 19 năm… không cần, rồi 19 năm… không dám.
Vì từ ngày qua Pháp, Trang sống ở thủ đô hoặc những thành phố lớn. Đi metro, bus, tàu điện là đủ. Xe hơi lúc đó giống như một thứ xa xỉ không cần thiết. Thêm nữa, Trang thú thật: ngày trước sợ xe.
Mỗi lần ngồi cạnh chồng, xe lao ra xa lộ, tốc độ 110–130 km/h, tim Trang đập phình phịch như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Cái nỗi sợ ấy làm Trang ngại luôn chuyện thi bằng lái. “Cao tốc ở Pháp nhanh quá… thôi khỏi.”
Cho đến ngày có con. Rồi chuyển về ngoại ô. Và ngoại ô thì không giống Paris.
Ngoại ô: khi không còn phương tiện công cộng để dựa vào
Về ngoại ô, Trang mới thấm một điều: phương tiện công cộng có thể “biến mất” khỏi đời sống bạn rất nhanh. Không bus. Không metro. Không tàu ngay góc phố.
Muốn đi đâu cũng phải đợi chồng đi làm về chở đi. Bất tiện đủ thứ: đưa con đi đâu, đi siêu thị, đi bác sĩ, chạy việc vặt… cái gì cũng phụ thuộc. Và khi đã làm mẹ, mình không còn quyền “ngại” mãi được nữa.
Thế là Trang quyết định: thi bằng lái. Không phải vì thích, mà vì cần.
Lời khuyên cho ai chuẩn bị sang Pháp: có bằng VN thì thi sớm
Trang cũng nhân tiện nhắn một kinh nghiệm cho các bạn chuẩn bị sang Pháp định cư: nếu có thể, hãy thi bằng lái ở Việt Nam trước, rồi sang đây tìm hiểu chuyện đổi bằng (tùy trường hợp). Vừa tiết kiệm, vừa đỡ phải “đốt” thời gian và tiền ở Pháp—nơi mà ai cũng biết thi bằng lái vừa khó vừa tốn.
Còn nếu đang ở Pháp và muốn thi, Trang chia sẻ hành trình của mình: thông minh, thực tế, và hợp thời điểm.
Vũ khí bí mật mang tên CPF: học lái xe mà gần như không tốn tiền
Trước khi nghỉ sinh, Trang đi làm gần 10 năm. Ở Pháp, khi đi làm, mỗi năm bạn sẽ tích lũy một khoản trong “Mon Compte Formation (CPF)” – một dạng tài khoản đào tạo. Tiền trong đó không rút ra tiêu xài được, chỉ dùng để học “formation”.
Trang dùng chính CPF để đăng ký học lái xe, đồng thời học thêm một khóa CAP pâtissier.
Và điều khiến nhiều người tròn mắt: Trang lấy bằng lái… gần như không tốn một đồng. Trong khi ai cũng truyền tai nhau: lấy bằng lái ở Pháp là cực kỳ khó và cực kỳ tốn kém.
Thi “code” trước: đừng ôm sách, hãy ôm… cái app
Ở Pháp, muốn học lái thực hành phải đậu “code” trước—tức phần lý thuyết trắc nghiệm.
Trang thú thật một đoạn đọc lên ai cũng cười: mua sách về học là sai lầm. Cầm sách đọc 5 phút… ngủ. Mấy tháng trôi qua, kiến thức không vào mà chỉ thấy “ngủ” đều.
Rồi một hôm được em chồng tư vấn: học trên Ornikar. Chỉ khoảng 10€/năm, rẻ, tiện, học đâu cũng được. Tải app về, rảnh lúc nào học lúc đó. Làm trắc nghiệm vừa trả lời vừa học, nhanh hơn kiểu đọc lý thuyết khô khan.
Trang còn nói thẳng: câu hỏi trên Ornikar khá sát với đề thi thực tế (Trang thi ở La Poste). Kết quả: đậu code ngay lần đầu tiên.
Một cái “nháy mắt” đầy tự hào.
Học lái: 25 giờ hơn 2.000€, rồi chuyển qua conduite supervisée
Sau khi đậu code, Trang đăng ký học lái.
Gói học của Trang là 25 giờ, hơn 2.000€. Trường dạy lái (auto-école) bắt buộc học tối thiểu 20 giờ thực hành. Trang thanh toán bằng CPF, nên áp lực tiền bạc giảm đi rất nhiều.
Xong phần bắt buộc, Trang chuyển sang “la conduite supervisée” – lái xe có giám sát. Nghĩa là phải có một người có bằng lái ngồi cùng xe, kèm và chịu trách nhiệm khi Trang lái.
Lợi thế của conduite supervisée là: muốn lái bao nhiêu cũng được. Lái lúc nào tiện thì lái. Lái cho “lụa” tay, cho hết sợ, cho quen đường. Khi cảm thấy ổn, báo lại auto-école để họ đăng ký lịch thi.
Cái kết: đậu ngay lần đầu, mẹ chồng còn không tin!
Trang thi lái và… đậu ngay lần đầu.
Thi xong hôm trước, hôm sau có kết quả. Đến mức khi Trang báo tin với mẹ chồng, mẹ còn không tin. Mẹ bảo thi bằng lái ở Pháp khó lắm, lại đắt nữa, thường phải kéo dài tháng này qua tháng khác. Vậy mà “tháng trước tháng sau” Trang đã đậu.
Mà ngạc nhiên hơn: Trang lấy bằng gần như không tốn đồng nào. Nên Trang tự hào là đúng. Không phải tự hào vì khoe, mà vì đã thắng được nỗi sợ của chính mình.
Bài học sau 19 năm: cần thì mình sẽ lớn lên
Hành trình này không chỉ là chuyện cái bằng lái.
Nó là chuyện một người từng sợ tốc độ 130 km/h, từng né tránh vô-lăng suốt gần hai thập kỷ… cuối cùng vẫn phải bước lên ghế lái, vì đời sống đổi khác, vì làm mẹ, vì không thể phụ thuộc mãi.
Và đó là điều đẹp nhất: không phải “đậu lần đầu”, mà là “dám bắt đầu”.
Ai đang ở Pháp, đang sợ, đang chần chừ—cứ nhớ lời Trang: chọn đúng cách học, tận dụng đúng nguồn lực như CPF, và quan trọng nhất là luyện cho quen. Khi tay lái quen rồi, tim cũng sẽ bớt đập loạn.
Chúc bạn nào đang ôm nỗi sợ xe như Trang ngày trước: sẽ có ngày bạn cười rất tươi, cầm tờ kết quả và nói: “Đậu rồi nha.” 😉
Trang Lê