Hôm nay 7/9, chỉ vài giờ trước trước cuộc họp giữa các quốc gia ASEAN với thủ tướng Trung Quốc tại Lào, Bộ quốc phòng Philippines đã công bố những bức ảnh cho thấy nhiều tàu Trung Quốc có mặt gần bãi cạn Scarborough bất chấp phán quyết của PCA về Biển Đông. Hành động này không những gây sốc mà còn là một cái tát đối với Tập Cận Bình.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tham dự hội nghị cấp cao ASEAN tại Vientiane - Ảnh: Reuters
Mặc dù chưa có sự giải thích nào về tính thời điểm của việc công bố này, nhưng chỉ hai ngày trước, Manila nêu ra "quan ngại sâu sắc" của họ trước số lượng tàu Trung Quốc gia tăng xung quanh khu vực bãi cạn Scarborough và yêu cầu đại sứ Trung Quốc giải thích về việc này.
Một quan chức Philippines cho biết việc công bố các bức ảnh và bản đồ được tiến hành theo lệnh của Bộ trưởng quốc phòng Philippines là người đang có mặt tại hội nghị thượng đỉnh ở Vientiane, Lào.
10 bức ảnh và bản đồ đã được gửi qua email tới các nhà báo, nhiều người trong đó cũng đang có mặt tại thủ đô của Lào để đưa tin về hội nghị thượng đỉnh ASEAN.
Các nhà lãnh đạo ASEAN dự kiến sẽ có cuộc gặp với thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường hôm nay (7-9), mặc dù chưa rõ những vấn đề tranh cãi về Biển Đông có được đưa ra thảo luận công khai hay không.
Một dự thảo thông cáo của ASEAN mà hãng tin Reuters có được ngày thứ hai (5-9) có liệt kê 8 điểm liên quan tới vấn đề Biển Đông nhưng không đề cập tới phán quyết của tòa trọng tài quốc tế.
Tuy nhiên trước hội nghị thượng đỉnh tại Lào, bộ trưởng quốc phòng Philippines cho biết, máy bay của không quân Philippines đã bay qua khu vực bãi cạn Scarborough và phát hiện thấy số lượng tàu Trung Quốc đông bất thường vẫn tiếp tục hoạt động tại đây.
Bộ trưởng quốc phòng Delfin Lorenzana cho rằng, sự xuất hiện của 6 tàu Trung Quốc cùng với các tàu hải cảnh trong khu vực đó là "nguyên nhân gây quan ngại sâu sắc".
Một quan chức an ninh Philippines tháp tùng tổng thống Philippines cho biết, chính phủ Philippines đang đối mặt với thách thức về việc phải giải thích như thế nào với người dân về việc vì sao các ngư dân của họ vẫn chưa thể trở lại ngư trường đánh bắt xung quanh bãi cạn Scarborough.
Quan chức này nói: "Chúng tôi đã thắng trong vụ kiện tại tòa trọng tài quốc tế, nhưng chúng tôi vẫn không thể thực thi được phán quyết của tòa, vậy chúng tôi có thể giải thích thế nào đây với các ngư dân trong nước?
"Vậy nên chúng tôi muốn đối thoại với Trung Quốc để giải quyết vấn đề này, nhưng tình hình đang khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Tổng thống đang muốn hỏi ý đồ của Trung Quốc tại khu vực này là như thế nào".
Therealtz © VietBF