Thủ phạm gây ra bệnh gan nhiễm mỡ chắc chắn khiến bạn giật ḿnh. Trung b́nh khoảng 50-60% người dân Việt Nam bị gan nhiễm mỡ. 5-10 năm trở lại đây, gan nhiễm mỡ không do rượu của người Việt Nam tăng cao.
Cách đây hơn 10 năm, khi theo dơi những bệnh nhân xơ gan cổ trướng và ung thư gan, Phó chủ tịch Hội gan mật Việt Nam PGS.TS Trịnh Thị Ngọc nhận định có 50% trong số đó lần đầu tiên biết ḿnh bị bệnh. Bởi từ khi người bệnh bị viêm gan, xơ gan tới ung thư gan phải kéo dài 30-40 năm. Con số này cho thấy người Việt rất chủ quan với gan nhiễm mỡ.
“Ngày càng có nhiều người bị gan nhiễm mỡ. B́nh thường số lượng mỡ trong gan từ 3-5% nhưng lượng mỡ trên 10% gọi là gan nhiễm mỡ. Có thể nhẹ, vừa, nặng tùy vào khối lượng mỡ trong gan. Trung b́nh khoảng 50-60% người dân Việt Nam bị gan nhiễm mỡ, đây là tỷ lệ rất cao. 5-10 năm trở lại đây, gan nhiễm mỡ không do rượu của người Việt Nam tăng cao. Nguyên nhân là chế độ ăn quá nhiều thịt, hay gặp ở những bệnh nhân tiểu đường, bệnh nhân uống một số loại thuốc gây thoái hóa mỡ trong gan”, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc nói.
PGS.TS Trịnh Thị Ngọc c̣n chỉ ra rằng gan nhiễm mỡ hay gặp ở những người thừa cân, béo ph́. Tuy nhiên, người gầy, trẻ suy dinh dưỡng, c̣i xương ăn uống không đủ chất khiến cơ thể không chuyển hóa được và gây ra gan nhiễm mỡ.
Biểu hiện của gan nhiễm mỡ ở người lớn là đau tức hạ sườn phải và sẽ tăng lên khi vận động, biểu hiện này rất tiềm tàng; ăn hay đầy bụng, khó tiêu; xét nghiệm có thể mỡ máu cao, men gan tăng cao. Siêu âm gan h́nh ảnh gan sáng màu, khi đo độ xơ hóa gan phát hiện gan nhiễm mỡ, nếu sinh thiết gan sẽ nh́n thấy các giọt mỡ trong nhu mô tế bào gan.
Biến chứng của gan nhiễm mỡ nhiều nhất xơ gan mất bù (xơ gan có 2 giai đoạn là xơ gan c̣n bù và xơ gan mất bù), bệnh nhân mắt vàng khè, chân phù, bụng ỏng có nhiều nước, thậm chí là ung thư gan. Ung thư gan là giai đoạn cuối của gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị, theo dơi.
“Điều trị gan nhiễm mỡ phải kết hợp 3 phương pháp gồm chế độ ăn uống -uống thuốc - vận động. Ba điều này bao giờ cũng cần thiết để giúp hạn chế gan nhiễm mỡ, như kiềng 3 chân”, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc chia sẻ.
Theo đó, phải ăn nhiều rau, hạn chế chất dầu mỡ như đồ chiên, rán. Người suy dinh dưỡng ăn đủ chất như thịt, cá, trứng, cung cấp đủ vitamin D, E, dầu cá, hạn chế đồ uống có cồn, có ga, đồ ngọt.
“Tết hoặc dịp nghỉ lễ, mọi người không phải đi làm và thường tổ chức cuộc vui, liên hoan. Người dân nên hạn chế sử dụng rượu, bia, có thể uống mỗi ngày 1-2 ly rượu vang nhưng không nên uống cả lít rượu nặng hay cả chục chai bia mỗi ngày”, PGS.TS Ngọc khuyến cáo.
Bên cạnh đó, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc cũng phân tích thêm, uống rượu bia là vấn nạn của người Việt Nam, tỷ lệ uống đứng thứ 2-3 châu Á. Người uống rượu nhiều dần dần gan bị tổn thương, từ viêm gan cấp thành viêm gan mạn tính, xơ gan thậm chí ung thư tế bào gan do rượu.
Uống nhiều rượu cũng gây tổn thương ống thận đặc biệt rượu có chất độc. Rượu c̣n gây ra những rối loạn về thần kinh như sa sút trí tuệ trong trường hợp bệnh nhân uống rượu kéo dài, viêm tụy cấp.
“Khi uống rượu nhiều, các chất độc tích tụ trong gan làm cho gan hạn chế tiết các chất có thể kích thích tiêu hóa, gan bị tổn thương, men gan tăng cao, hủy hoại tế bào gan dẫn tới chúng ta chán ăn, mệt mỏi”, PGS.TS Trịnh Thị Ngọc nhấn mạnh.