Mỹ có đủ thận trọng về vấn đề Đài Loan. Ngày 18/9, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach vẫn đang ở Đài Loan sau khi đến lănh thổ này chiều 17-9. Việc này khiến Bắc Kinh tức tối và đe dọa Mỹ cũng như Đài Loan.
Trong ngày, ông Krach có cuộc gặp với các lănh đạo về kinh tế và ngoại giao Đài Loan bàn công tác chuẩn bị tổ chức cuộc đối thoại kinh tế và thương mại Mỹ - Đài mà trợ lư Ngoại trưởng Mỹ David Stilwell thông báo cuối tháng 8. Hôm nay (19-9), dự kiến ông Krach sẽ tham dự lễ tưởng niệm cố lănh đạo Đài Loan Lê Đăng Huy.
Đây là lần thứ hai một phái đoàn cấp cao Mỹ đến Đài Loan chỉ trong hai tháng. Tháng 8, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ dân sinh Mỹ Alex Azar thăm lănh thổ này trong bốn ngày.
Trước khi phái đoàn ông Krach đến Đài Loan, tại New York (Mỹ), Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc (LHQ) Kelly Craft có buổi ăn trưa với đại diện Đài Loan tại LHQ - Giám đốc Văn pḥng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc James K.J. Lee. Đây là lần đầu tiên một quan chức hàng đầu Đài Loan gặp một đại sứ Mỹ tại LHQ kể từ năm 1971, khi Trung Quốc (TQ) thay ghế của Đài Loan tại LHQ. Bà Craft gọi đây là cuộc gặp lịch sử và là một bước nữa trong chiến dịch tăng cường quan hệ với Đài Loan của chính phủ Tổng thống Donald Trump.
Tiêm kích F-16 được Mỹ bán cho Đài Loan - Ảnh: Cơ quan quốc pḥng Đài Loan
Ngày 16-9, truyền thông đưa tin Mỹ có kế hoạch bán bảy hệ thống vũ khí quan trọng sang Đài Loan.
Việc Mỹ và Đài Loan năng tiếp xúc cùng các diễn biến ấm lên trong quan hệ hai bên dĩ nhiên không làm TQ ngồi yên, đặc biệt các động thái này diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung đang xấu nguy hiểm.
Ngày 17-9, Bộ Ngoại giao TQ lên án chuyến thăm của ông Krach và phái đoàn Mỹ đi ngược với chính sách một TQ cũng như vi phạm ba tuyên bố chung Mỹ - Trung, đồng thời cảnh cáo sẽ trả đũa.
Ngày 18-9, Bộ Quốc pḥng TQ thông báo tổ chức tập trận ở eo biển Đài Loan - một “hành động hợp pháp và cần thiết” đáp trả sự ấm lên của quan hệ Mỹ - Đài. Đây là đợt tập trận mới nhất trong một chuỗi đợt tập trận TQ tiến hành quanh Đài Loan trong vài tuần qua. Trước khi ông Krach đến Đài Loan một ngày, TQ cho hai máy bay chống ngầm Y-8 bay vào vùng nhận diện pḥng không tây nam của Đài Loan, cơ quan pḥng vệ lănh thổ này xác nhận.
Liệu Mỹ có đi xa hơn về vấn đề Đài Loan? Nhiều nhà phân tích tin rằng Mỹ có đủ thận trọng trong các bước đi tiếp theo với lănh thổ này để không làm quan hệ với TQ xấu thêm đến mức không thể kiểm soát được. Một trong những dấu hiệu đó, theo các nhà phân tích là việc trợ lư Ngoại trưởng Stilwell kiềm chế không nói đến khả năng Mỹ sẽ xúc tiến thương lượng về một hiệp định thương mại song phương với Đài Loan.
Một điểm khác, theo nhà phân tích quốc pḥng cấp cao Derek Grossman tại tổ chức phi lợi nhuận Rand Corp về chính sách toàn cầu (trụ sở tại Mỹ), Mỹ có vẻ vẫn duy tŕ sự thận trọng trong quan điểm của ḿnh với Đài Loan. Nếu Mỹ tuyên bố quan điểm chính thức công nhận Đài Loan độc lập khỏi TQ th́ đây sẽ là bước đi vượt giới hạn đỏ và nhất định TQ sẽ có phản ứng quân sự mạnh.
Theo nhà phân tích Grossman, nếu Mỹ một ngày nào đó đưa ngoại trưởng hay bộ trưởng quốc pḥng sang Đài Bắc, hay t́m kiếm liên minh quân sự chính thức với Đài Loan hay đơn phương công nhận lănh thổ này là một quốc gia độc lập th́ xung đột vũ trang có thể nổ ra giữa Mỹ và TQ, một hậu quả Đài Loan không hề mong muốn.
VietBF@ sưu tầm.