Động thái của Tổng thống Trump diễn ra trong bối cảnh chiến dịch tranh cử của ông Biden liên tục thúc giục chuyển giao quyền lực sau bầu cử, khiến ông Trump vừa sa thải Bộ trưởng Quốc phòng do chính ông lựa chọn - Mark Esper.
Quan hệ giữa ông Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đã rạn nứt từ lâu (ảnh: CNN)
“Tôi vui mừng thông báo rằng, Christopher C Miller – Giám đốc rất được kính trọng của Trung tâm Chống Khủng bố Quốc gia – sẽ giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Quyết định này có hiệu lực ngay lập tức.
Ông Christopher sẽ làm nên những điều tuyệt vời. Mark Esper đã bị loại. Tôi cảm ơn vì sự phục vụ của ông ấy”, ông Trump đăng lên Twitter.
Trước đó, nhiều dự báo đã nói về việc ông Trump sẽ sa thải Bộ trưởng Quốc phòng do mâu thuẫn về nhiều vấn đề.
Ông Esper được cho là đã “chống lệnh” Tổng thống Mỹ khi cho rằng, không có cơ sở để triển khai quân đội kiểm soát các cuộc biểu tình Black Lives Matter (biểu tình đòi quyền lợi cho người da màu) hồi tháng 6.
Trong lá thư cuối cùng được gửi tới ông Trump, với một thái độ hết sức lạnh lùng, Bộ trưởng Esper viết:
“Tôi phục vụ nước Mỹ và tuân theo hiến pháp. Vì thế, tôi chấp nhận quyết định sa thải của ông”.
Ông Esper rời khỏi Lầu Năm Góc một cách lặng lẽ hôm 9.11, không hề nhận được tràng pháo tay nào từ các nhân viên – truyền thống khi một Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ rời nhiệm sở.
Trước đó, ông Esper được cho là đã từng viết đơn xin từ chức và gửi ông Trump trước khi bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra.
“Việc đột ngột sa thải Bộ trưởng Esper là bằng chứng cho thấy ông Trump muốn dùng những ngày làm Tổng thống cuối cùng của mình để gieo rắc sự hỗn loạn”, phát ngôn viên của Chủ tịch Hạ viện Mỹ nhận xét.
Trong cuộc phỏng vấn công bố hôm 9.11, ông Esper nói mình “tự hào” vì những lần dám đứng lên đấu tranh với Tổng thống Trump, đặc biệt là trong cuộc biểu tình sau cái chết của George Floyd – một người da màu bị cảnh sát đè cổ tử vong.
Biểu tình “George Floyd” từng khiến ông Trump phải trốn vào hầm trú ẩn Nhà Trắng (ảnh: SCMP)
“Việc sa thải ông Esper hoàn toàn là hành động trả đũa của ông Trump khi nhớ lại những khó chịu nhỏ nhặt trước đây. Ông Trump không hề nghĩ cho lợi ích đất nước. Ông Esper phải rời nhiệm sở cũng khiến quá trình chuyển giao quyền lực trở nên khó khăn hơn”, Lawrence Korb – cựu trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ – nhận xét.
Truyền thông Mỹ đưa tin, ông Trump đã “nổi trận lôi đình” và suýt sa thải ông Esper vào ngày 3.6.
Khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ từ chối điều quân đội tới kiểm soát tình trạng biểu tình ở Washington và các thành phố lớn khác theo yêu cầu của ông Trump.
Ông Esper cũng khẩn cấp lệnh cho một tiểu đoàn thuộc Sư đoàn Dù 82 quay lại căn cứ khi họ nhận lệnh Tổng thống Trump bay đến Washington.
Ngay trong ngày 3.6, ông Trump muốn sa thải ông Esper ngay lập tức. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng viết sẵn đơn từ chức. Tuy nhiên, cố vấn và các trợ lý đã khuyên giải cả Tổng thống và ông Esper.