Ngày 8/12, Quốc hội Úc đă thông qua dự luật cho phép bộ trưởng ngoại giao phủ quyết hoặc băi bỏ những thỏa thuận mới kư hoặc đă được kư giữa chính phủ nước ngoài với chính quyền 8 bang và các vùng lănh thổ của Úc.
Trong khuôn khổ của đạo luật mới, chính quyền Thủ tướng Scott Morrison được phép ngăn chặn hoặc hạn chế sự tham gia của nước ngoài trong hàng loạt lĩnh vực, như cơ sở hạ tầng, hợp tác thương mại, du lịch, giao lưu văn hóa, khoa học, y tế và giáo dục, bao gồm quan hệ đối tác giữa các trường đại học Úc và các tổ chức do Trung Quốc tài trợ. Tuy nhiên, chính quyền Thủ tướng Scott Morrison không được phép xóa bỏ thỏa thuận giữa chính quyền bang với các công ty thương mại hoặc doanh nghiệp nhà nước. Điều này đồng nghĩa hợp đồng cho thuê cảng Darwin chiến lược được chính quyền lănh thổ Bắc Úc kư với Công ty Landbridge (Trung Quốc) hồi năm 2015 không thể bị đảo ngược.
Theo hăng tin Bloomberg, mục tiêu trước mắt của Canberra nhiều khả năng là thỏa thuận tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) được chính quyền bang Victoria kư với Trung Quốc năm 2018. Bên cạnh BRI, đạo luật mới c̣n cho phép chính quyền liên bang xét lại biên bản ghi nhớ (MOU) giữa Bắc Kinh và các chính quyền Tây Úc, Nam Úc và Tasmania về đầu tư, hợp tác khoa học, quyền tiếp cận Nam Cực… Theo Thủ tướng Scott Morrison, đạo luật có thể gây ảnh hưởng đến ít nhất 130 thỏa thuận được các bang và vùng lănh thổ kư với 30 quốc gia.
Chính quyền Lănh thổ Bắc Úc vào năm 2015 kư hợp đồng cho Công ty Landbridge (Trung Quốc) thuê cảng Darwin trong 99 năm Ảnh: ABC News
Đạo luật sẽ thiết lập sổ đăng kư công khai để bảo đảm tính minh bạch từ các quyết định của bộ trưởng ngoại giao, đồng thời cho các bang và vùng lănh thổ 3 tháng để cung cấp dữ liệu về các thỏa thuận hiện hành. Vị thủ tướng 52 tuổi c̣n lên kế hoạch tăng cường sàng lọc đầu tư nước ngoài, bất kể quy mô, trong các ngành viễn thông, năng lượng và công nghệ. Về phần ḿnh, Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne khẳng định đạo luật mới sẽ bảo đảm các thỏa thuận được kư kết phù hợp với chính sách ngoại giao Úc trong một thế giới "ngày càng phân cực".
Những động thái trên nhiều khả năng làm leo thang căng thẳng quan hệ Canberra - Bắc Kinh, vốn đă "rơi tự do" từ hồi tháng 4, khi Thủ tướng Scott Morrison kêu gọi điều tra độc lập về nguồn gốc của Covid-19. Kể từ đó, Trung Quốc đă trừng phạt thương mại nhằm vào nhiều loại hàng hóa Úc như lúa mạch, rượu, than…, mới nhất là lệnh đ́nh chỉ nhập khẩu thịt ḅ của Công ty Meramist Pty. Viện dẫn những vấn đề liên quan đến nhăn mác và chứng nhận y tế, Tổng cục Hải quan Trung Quốc tối 7-12 thông báo lệnh cấm có hiệu lực tức th́, biến Meramist Pty trở thành nhà cung cấp thịt ḅ thứ 6 của Úc bị ảnh hưởng.
VietBF sưu tầm